برنامه انتقال یافته های علمی با موضوع حفظ و احیاء ذخایر آبزیان در حال بهره برداری استان هرمزگان باحضور رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری تعاونی های صیادی ایران، معاونت صید و بنادر صیادی استان هرمزگان، مدیراتحادیه سراسری تعاونیهای صیادی استان، معاون امور دام جهاد استان، همکاران شرکت تعاوني های صيادي قشم، باسعيدو، صلخ و نماینده های جامعه صیادی استان، یگان حفاظت منابع آبزیان شیلات هرمزگان، دانشجویان، همکاران پژوهشکده و همکاران ستاد موسسه ( دکتر تقوی و خانم دکتر وهاب نژاد) برگزار گردید. در ابتدای جلسه دکتر مرتضوی، رئیس پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان ضمن خوشامدگویی فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی پژوهشکده را معرفی کردند. در این نشست علاوه بر سخنرانی مدعوین از سازمان جهاد کشاورزی و شیلات چهار سخنرانی علمی ارائه شد، که مورد استقبال شرکت کنندگان قرار گرفت.
1-تحلیل روند تغییرات ذخایر آبزیان کفزی (جناب آقای مهندس دهقانی )
آقای دهقانی، گزارش مقایسه ای خیلی خوبی از روند و وضعیت صید، گونه های کفزی برای سال 97 و سال های گذشته ارائه دادند و بخوبی نشان دادند که بخش مهمی از ذخایر گونه هایی که در بالای هرم غذایی قرار دارند، تحت فشار شدید هستند و میزان صید آنها کاهش چشم گیری داشته است، از طرف دیگر گونه هایی که درپایین هرم غذایی قرار دارند، با افزایش توده زنده همراه هستند.
2-تحلیل فشار صید بر پایداری ذخیره (دکتر مومنی)
در این ضمن تعریف ذخیره و بیان ظرفیت ذخیره در بهره برداری ، جلوگیری از صید آبزیان زیر اندازه تخم-ریزی و یا در زمان تخم ریزی توضیح داده شد و اینکه صید از آبزیان زمانی باید زمتنی صورت بگیرد که حداقل یکبار فرصت تخم ریزی داشته و مشارکت در احیاء نسل جدید داشته باشند
3-مشارکت صیادان در مدیریت صید و صیادی (دکتر تقوی)
در زمینه مدیریت منابع ساحلی مبتنی بر جامعه بطور مفصل مزایای مشارکت صیادان و بهره برداران در مدیریت ماهیگیری را برای حضار تبین و توضیح داده شد و مثالهای علمی برای اینکه، چطور میتوان با حضور و شرکت فعال صیادان میتوان بخش مهمی از معضلات و مشکلات مدیریتی ماهیگیری در ایران را حل کرد، ارائه داده شد، که به نظر رسید مورد استقبال صیادان و نمایندگان اتحادیه و تعاوینها قرار گرفت.
در ادامه بیان کردند دریا و منابع زنده آن متعلق به نسل حاضر و نسل آینده است، برای حفاظت و بهره برداری پایدار از ذخایر منابع آبزی ضروری است صیادان و بهره برداران در مدیریت برداشت از ذخایر مشارکت فعال داشته باشند تا علاوه بر تدوام بهره برداری بوسیله نسل فعلی، منافع نسل آینده در برداشت از این منابع خدادی تضمین شود
4-مدیریت صید با تاکیید بر دریابست (دکتر سالارپور)
موضوع ممنوعیت همه جانبه زمانی-مکانی صید (دریابست) شامل توقف کلیه فعالیت های صیادی در محدوده خاصی از دریا در یک دوره مشخص توضیح داده شد و بیان شد موضوع دریابست در همه مناطق دنیا برای کمک به حفظ و بازسازی ذخیره آبزیان بر حسب گونه، ابزار صید، اندازه ماهی، زیستگاه حساس، و.. در تقویم شیلاتی وجود دارد. در ادامه نیز تجربیات موفق کشورها در رعایت ممنوعیت زمانی مکانی صید و دستاورد های آنها نمایش داده
در پایان هر سخنرانی، حضار مخصوصاً، صیادان و نمایندگان آنها بحث های مهم و اساسی را از قبیل: شناسایی و خارج کردن صیادان کشورهای همسایه از جامعه صیادی، خارج کردن ترالرها از خلیج فارس، حذف کردن ابزار صید غیر استاندارد، حضور صدا و سیما در موضوعات دریابست ، نصب تابلوهای حفاظت از آبزیان توسط شهرداری، قرار دادن موضوع حفاظت از آبزیان در دروس مقاطع ابتدایی، درخواست از اداره آب برای جلوگیری از ورود فاضلاب ها به دریا، تشویق مردمی برای محصولات شیلاتی متنوع، دعوت از تعاونی های صید صنعتی، پیگیری ورود تورهای غیر استاندارد و نایلونی از طریق گمرک به ایران مطرح می کردند و نشان میداد که آنها هم دغدغه های مارا در وضعیت برداشت از ذخایر دارند، در پایان مقرر شد، که با همکاری اداره کل شیلات، این جلسات در سطح وسیع تری ادامه یابد.
پیشنهادات
-آنچه که مسلم است و شواهد حکایت از آن دارد اینکه ، مدیریت متمرکز (فقط توسط دولت) ماهیگیری، نمی تواند، موفق باشد وضروری است، اقدامات جدی در جهت جلب مشارکت بهره برداران در مدیریت ماهیگیری بعمل آید، این اقدام با برگزاری یک یا 2 یا چند جلسه تحقق نمی یابد بلکه ضروری است، بصورت یک برنامه توسط سازمان شیلات و با همکاری موسسه تحقیقات طراحی و تدوین و اجرا شود و به عنوان بخش مهمی از سیاست های شیلات در بهره برداری پایدار از منابع آبزی می باشد.این موضوع میتواند، یکی از بندهای کمیسیون عالی بهره برداری از ذخایر آبزی در آبهای جنوب و شمال کشور باشد.
-شیلات هرمزگان، (مجموعه شیلات، تحقیقات و بهره بردارن) آمادگی دارند، که به این مهم بپردازند، ولی لازمه آن پی گیری و طراحی آن از تهران می باشد، که همانطور که گفته شد، میتواند یکی از بندهای کمیسیون های عالی باشد.
-به نظر می رسد، یکی از مهمترین کارهایی که معاونت ترویج موسسه باید در دستور کار خود قرار دهد همین موضوع استو برای اینکار باید یک برنامه دراز مدت که شامل برنامه ریزی، اجرا و پایش اجرای این برنامه باشد، تدوین، تصویب و اجرا کند.
-باید مدیریت ماهیگیری مبتنی برجامعه بصورت یک موضوع اساسی، در سازمان شیلات، موسسه تحقیقات، و ادارات کل جریان سازی می شود، در غیر اینصورت با وضعیت فعلی و محدویت مالی، ظرف چند سال آینده، بخش مهمی از ظرفیت های صیادی را از دست خواهیم داد.
-موضوع دریا بست، بعنوان یکی از راه کارهای مهم در ایجاد فرصت برای تجدید نسل گونه های مهم باید در دستور کار سازمان شیلات، موسسه، ادارات کل استانها، و تعاونیهای صیادی قرار بگیرد.