به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان در پی گزارشات شیلات استان هرمزگان در خصوص مرگ و میر سفره ماهیان در ساحل جزایر ناز واقع در ضلع جنوبی جزیره قشم و ارسال نمونه های تلف شده توسط اداره کل محیط زیست استان هرمزگان ، کارشناسان این پژوهشکده با بررسی نمونه های ارسال شده تشخیص دادند که این سپره ماهی ها مربوط به چه گونه ای بوده که در ذیل گزارش مفصلی از آن ارائه می شود.
نمونه سپرماهی بررسی شده متعلق به سپرماهیان پوزه مُطَبَّق (با نام انگلیسی Cownose rays) میباشد. این سپرماهیان در گذشته تحت عنوان خانواده Rhinopteridae که شامل جنسRhinoptera بود، قلمداد میشدند، اما امروزه جنسRhinoptera به عنوان عضوی از خانواده Myliobatidae شناخته میشود.
از جنسRhinoptera چندین گونه از نقاط مختلف جهان گزارش شده است، اما ویژگیهای توصیفی کمی برای آنها گزارش شده است. در بیشتر منابعی که به معرفی این ماهیان پرداختهاند به لزوم بازنگری بیوسیستماتیک گونههای متعلق به این جنس اشاره شده است. بنابراین تا زمانی که این بازنگری انجام نشود صحت شناساییها قطعی نیست.
بر اساس ویژگیهای ذکر شده و بررسی اطلاعات مربوط به شناسایی گونههای مختلف از منابع مکتوب قابل دسترسی و سایت Fishbase و در نظر گرفتن حداکثر انطباق، گونه ماهی مورد بررسیRhinoptera javanica تعیین گردید:
نمای پشتی سپرماهی که فاقد هر گونه برجستگی دندانه مانند بنظر میرسند، دم بلندتر از طول صفحه بدن و کوتاهتر از عرض آن است. بخش ابتدایی دم (تا انتهای بالههای شکمی) قطور ولی بقیه دم باریک است.مبدء باله پشتی در ابتدای دم و درست در مقابل، یا اندکی جلوتر از محل اتصال عقبی باله شکمی به بدن است.سطح شکمی صفحه بدن سفید رنگ، حاشیه بیرونی لب زیرین و حاشیه داخلی لب بالایی دارای برجستگیهای پوستی نقطهای شکل (زگیل مانند) که باعث شده لبه لب بالایی کنگرهدار بنظر برسد. آروارهها به شکل یک صفحه سخت موزائیکی درآمده است. در هر صفحه دندانی سه سری دندان پهن شش ضلعی کشیده، و در هر طرف آنها دو سری کامل و یک سری ناقص از دندانهای پهن لوزی شکل مشاهده میشود؛ این نوع چیدمان، شمارش سریهای دندانی را کمی مشکل میکند، به گونهای که اگر تعداد سریهای دندانی 9 سری محسوب شود، بر اساس نظر کامپگنو و لاست (Compagno and Last, 1999)[1] گونه مربوطهRhinoptera neglecta است ولی اگر تعداد مذکور 7 سری در نظر گرفته شود گونه مربوطهRhinoptera javanica میباشد.
علت مرگ و میر این ماهیان توسط پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان در حال بررسی است.