به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در مراسم افتتاحیه این کنگره که با حضور بیش از 20 کشور جهان برگزار شد ابتدا دکتر پور کاظمی رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور گفت: عالیجنابان ، اساتید محترم ، محققین ، مدیران ، کارشناسان و دانشجویان حضور گرانقدر همه شما را به کنگره بین المللی آبزی پروری آسیا و خاورمیانه که به میزبانی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور و مشارکت انجمن آبزی پروری برگزار می شود خیر مقدم عرض می کنم و بسیار سپاسگزارم که با حضور موثر خودتان موجب غنای علمی این کنگره شدید.
برنامه ریزی این اقدام بزرگ از یک سال پیش آغاز گردید و هدف موسسه و انجمن آبزی پروری جهان بر این بود که اولاً آبزی پروری همانند سایر نقاط جهان که بالاترین نرخ رشد و توسعه را در زیربخش کشاورزی دارد (بالای 8% ) می تواند نقش بسیار موثری در صنعت شیلات کشورها و بویژه در ج.ا.ایران داشته باشد . ثانیاً ایران با برخورداری از اکوسیستم های بی نظیر دریای خزر ، خلیج فارس و دریای عمان و صدها اکوسیستم آبی و بیش از 1000 گونه ماهی بومی پتانسیلی بسیار عظیم و ناشناخته ای برای آبزی پروری دارد. به همین دلیل تأکید و عنوان این کنگره" هدف دستیابی به بازارهای جدید آبزی پروری" انتخاب گردید.
ثالثاً مهمترین رکن توسعه در هر کشور نیروی متخصص و تحصیل کرده و محقق است که خوشبختانه در بین تمام موسسات تحقیقات کشور ، موسسه تحقیقاتی علوم شیلاتی با 250 نفر محقق و هیأت علمی ، بیش از 100 هزار متر مربع فضای آزمایشگاهی و قریب به یک قرن سابقه بعنوان قدیمی ترین موسسه همراه با اساتید ، مراکز تحقیقاتی دانشگاهی بعنوان قوی ترین پشتوانه علمی در توسعه آبزی پروری خواهد بود.
همانگونه که میدانید میزان مصرف سرانه ماهی و انواع آبزیان در ایران 2/9 کیلوگرم و فاصله آن با متوسط مصرف جهانی (2/19) ده کیلوگرم است و برای جمعیت 80 میلیونی نیاز به 800 هزار تن تولید است و تحقق این امر مهم با توجه به محدودیت ذخایر در دریای خزر و جنوب کشور مطمئناً توسعه آبزی پروری بویژه پرورش ماهی در قفس و با عنایت به بحران آب Marine Aquaculture خواهد بود. امیدوارم این امر در این کنگره بخوبی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
با توجه به ظرفیت ها ، توانمندیها فعالیتهای پژوهشی ، تولیدی ، ترویجی که در عرصه آبزی پروری در ایران صورت گرفته و پهنه های آبی بی نظیر در شرایط آب و هوایی 4 فصل ، کادر تخصصی و علمی پژوهشکده ها و موسسات علمی و دانشگاهی . بدون شک جمهوری اسلامی ایران می توان قطب آبزی پروری در منطقه خاورمیانه باشد و از انجمن آبزی پروری جهان و همه شرکت کنندگان داخلی و خارجی می خواهم که ما را در تحقق این امر مهم یاری نمایند.
در این کنگره تعداد 481 مقاله پذیرفته شد ، تعداد 181 مقاله بصورت سخنرانی و 300 مقاله بصورت پوستر در 16 Session در 4 سالن بصورت همزمان ارائه خواهد شد همچنین 2 کارگاه آموزشی در زمینه پرورش ماهی در قفس و پرورش میگو برگزار می گردد.
در پایان وظیفه خودم می دانم که از همه افراد در ابتدا از همه شما عالیجنابان ، مدیران و مدعوین ، میهمانان بابت حضور گرانقدر صمیمانه تشکر می کنم و از همه دست اندرکاران اعضاء محترم کمیته راهبردی آقایان دکتر صالحی ، دکتر زند ، دکتر شیشه چیان و دکتر ماریو، اعضاء کمیته های اجرایی ، کمیته های علمی ، کمیته دانشجویی، داوران محترم، روسای محترم Session ها و پانل ها شرکت داده پردازان معاصر آقای دکتر گوهرخای ، امور بین المللی و کلیه مدیران در سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی ، سازمان شیلات ایرا ن، انجمن های علمی ، تخصصی ، اتحادیه ها و شرکتهای تولید و حامی و پشتیبان و موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور که جهت برگزاری این کنگره نهایت تلاش خود را معطوف داشتند صمیمانه تشکر و قدردانی کنم.
در ادامه، پیام وزیر جهاد کشاورزی به کنگره توسط آقای دکتر حسن صالحی معاون وزیر و رئیس سازمان شیلات ایران قرائت گردید در این پیام آمده بود که: دنیای امروز ما، با سه چالش عمده کاهش آب شیرین در دسترس، کمبود غذا و تخریب محیط زیست مواجه است به طوری که روزانه انسان های زیادی در جهان به واسطه کمبود مواد غذایی می میرند و نرخ مرگ و میر ناشی از کمبود غذا با افزایش جمعیت شدت می گیردبرای مقابله با چالش های بزرگ بشر، باید شیوه های جدیدی را به کار گیریم تا میزان تولید مواد غذایی افزایش یابد، در حالی که تولید گوشت قرمز و محصولات کشاورزی با برخی محدودیت ها روبه رو است. ظرفیت دریاها که نزدیک به 75 درصد کره زمین را اشغال کرده یکی از توانمندی های بالقوه برای تولید مواد غذایی را در دست بشر قرار داده است براساس گزارش سازمان خواروبار کشاورزی ملل متحد (فائو) صید جهانی آبزیان به حدی رسیده که با شیوه های کنونی مدیریت ذخایر نمی توان تولید بیشتری را انتظار داشت. همچنین از سوی دیگر، تقاضا برای ماهی و دیگر غذاهای دریایی رو به فزونی است در دو دهه اخیر، پرورش آبزیان با رشد سالانه حدود هشت درصد سریع تری و باثبات ترین نرخ رشد را در تولید پروتئین های جانوری در جهان داشته است. همچنین در سال 2013 میلادی میزان تولید آبزیان پرورشی به 97 میلیون تن رسید که شامل 25 میلیون تن گیاهان آبزی و 72 میلیون تن جانوران آبزی است.
چین به تنهایی بیش از نیمی از تولیدات آبزیان را به خود اختصاص داده و کشورهایی مانند اندونزی، هند، ویتنام و فیلیپین در زمره بزرگ ترین تولیدکنندگان آبزیان پرورشی محسوب می شود در راستای ابتکار اخیر سازمان خواروبار کشاورزی ملل متحد موسوم به رشد آبی، ایران به عنوان کشور پیش رو در منطقه برای اجرای برنامه مورد نظر فائو انتخاب شده است توجه به این برنامه می تواند بستری را برای تحقق توسعه همه جانبه و پایدار با محوریت دریا در اقتصاد کشور آماده نمایند. توسعه پرورش ماهی در قفس یکی از این برنامه ها است.
براساس سنجش ظرفیت، آبهای شمالی و جنوبی کشور از ظرفیت بالقوه مناسبی برای توسعه و پرورش ماهیان دریایی برخوردار است و در این راستا می توان بیش از 900 هزار تن ماهی را در قفس پرورش داد. دریای خزر با توجه به وسعت خطوط ساحلی ظرفیت پیش بینی اولیه پرورش 300 هزار تن ماهی را داراست. در آبهای خلیج فارس در پیش بینی اولیه می توان 150 هزار تن از گونه های اقتصادی را در قفس های دریایی پرورش داد براساس وضعیت تولید ماهی در منابع آب های داخلی و آب های شمال و جنوب کشور و مجوزهای صادره می توان پیش بینی کرد که میزان تولید ماهی در صورت اجرای اقدامات حمایتی و زیر ساختی پیش بینی شده در برنامه پنج ساله ششم 1395 تا 1399 به 200 هزار تن افزایش یابد.
در این صورت در افق 1404 امکان تولید 400 هزار تن ماهی در قفس فراهم خواهد بود، برای اجرای طرح های پایلوت و الگویی، مطالعات تکمیلی مکان یابی، استقرار مجتمع ها، مطالعه و احداث اسکله های پشتیبانی ساحلی و تامین تجهیزات پشتیبانی پیش بینی های لازم به عمل آمده است.
بهره وری آب از دیگر مسائل مهم بخش کشاورزی است. کاهش شدید منابع آبی، توسعه بیش از پیش مکانیزاسیون و به کارگیری سایر فناوری های نوین را در آبزی پروری طلب می کند.
تلفیق فعالیت های زراعی- باغی با پرورش آبزیان ضمن تولید محصولات متنوع و با ارزش، امکان بهره وری آب را به شکل مطلوب فراهم می کند. بکارگیری انواع لوازم و ادوات، سیستم های مداربسته، فناوری کشت آکوآتونیک همه در افزایش تولید در واحد سطح موثر و در نهایت موجب بهره وری بیشتر آب خواهند شد.
در این پیام آمده است: در سال گذشته نزدیک به 900 هزار تن انواع آبزیان در ایران تولید شده است که حدود 72 هزار تن آن به کشورهای مختلف جهان از جمله اتحادیه اروپا، کشورهای همسایه و حاشیه خلیج فارس، جنوب شرقی آسیا و آمریکای شمالی صادر شده است.
با توجه به سیاست های دولت و توافق های اخیر ایران با کشورهای 1+5، سرمایه گذاری در آبزی پروری به عنوان یکی از مناسب ترین فعالیت های بخش کشاورزی محسوب می شود.
زمینه های پیش گفته در مورد پرورش ماهی در قفس در کنار ظرفیت های خوب و مطمئن دیگری در آبزی پروری، همچون پرورش ماهیان خاویاری در نقاط ساحلی دریای خزر و سایر نقاط مناسب داخل کشور، پرورش میگو در نواحی ساحلی جنوب و تا حدودی شمال از دیگر زمینه های توسعه است.
سپس آقای دکتر حسن صالحی معاون وزیر و رئیس سازمان شیلات ایران به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: تراز تجاری شیلات در بخش کشاورزی با برآورد صادرات 50 هزار تن انواع آبزی تا پایان آذرماه، نسبت به پارسال مثبت 50 درصد می شود. شیلات پارسال نیز با داشتن صادرات 312 میلیون دلاری و واردات 180 میلیون دلاری یکی از بخش های کشاورزی با تراز مثبت بود.
وی گفت: برنامه پرورش ماهی در قفس، توسعه مکانیزاسیون در مزرعه های گرمابی و سردابی با هدف افزایش تولید در واحد سطح، گسترش مزرعه های خرد، توسعه آبزی پروری ساحلی و ماهیان خاویاری و... در دستور کار قرار دارد.
رئیس سازمان شیلات ایران اضافه کرد: در ماه های گذشته به رشد صادراتی مشابه پارسال رسیده ایم که مهمترین علت آن صادرات ماهیان گرمابی بوده است.
وی درباره کاهش میزان صادرات تولید در حوزه شیلات نسبت به پارسال در برخی ماه های امسال گفت: در نیمه نخست سال به دلیل حضور داعش در عراق، مشکل هایی را در صادرات آبزیان به این کشور تجربه کردیم اما اکنون مشکلی در صادرات محصول به این کشور نداریم.
در ادامه افتتاحیه کنگره بین المللی آبزی پروری دکتر اسکندر زند رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی گفت: در حال حاضر سرانه مصرف آبزیان در ایران 9.2 کیلوگرم است در حالی که متوسط مصرف جهانی به حدود 19.2 درصد می رسد.
وی همچنین با یادآوری بخشنامه اخیر معاونت رئیس جمهوری و سازمان برنامه و بودجه گفت: قرار است بودجه تحقیقات کشاورزی در سال 95 به یک درصد برسد، درحالی که هم اکنون کل سهم بودجه تحقیقات از تولید ناخالص ملی 0.48 درصد است.
وی افزود: باتوجه به عزمی که در دولت یازدهم وجود دارد، امیدواری را در دل تولیدکنندگان و محققان کشور ایجاد کرده و مطمئنیم به اهداف برنامه مان می رسیم.
وی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری درباره افزایش سهم تحقیقات و رساندن بودجه این بخش به چهار درصد تا افق 1404 گفت: در حال حاضر سهم کل تحقیقات از تولید ناخالص ملی 0.48 درصد است که این رقم بسیار ناچیزی است؛ در صورتی که در سال 95 این رقم به یک درصد برسد، به طور حتم به اهداف برنامه ششم توسعه می رسیم.
پس از مراسم افتتاحیه ، از نمایشگاهی که در حاشیه این کنگره با حضور 15 شرکت خارجی و 25 شرکت داخلی برپا شده بود بازدید بعمل آمد که دستاوردها و فناوریهای خود را به معرض نمایش گذاشته اند.