به گزارش روابط عمومی انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری، پنجمین نشست علمی دفتر امور فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با عنوان "نوآوری و توسعه پایدار در تغذیه ماهیان خاویاری (یک رویکرد اقتصادی)" دوشنبه، 26 شهریور ماه با سخنرانی محمود محسنی، معاون پژوهش و فناوری انستیتو و ایمان حیاتی از شرکت هامون به صورت مجازی برگزار شد.
محسنی گفت: در سطح جهان پرورش 13 گونه و 4 هیبرید ماهیان خاویاری در بیش از 45 کشور در سیستم آب جریان دار، سیستم مدار بسته، قفس، تلفیق سیستم آب جریان دار و سیستم مدار بسته و استخر در حال انجام است. وی گفت در سال 2023 تولید جهانی ماهیان خاویاری پرورشی حدود 155 هزار تن گوشت و 650 تن خاویار بود. تاسیس مراکز تحقیقاتی تخصصی مربوط به ماهیان خاویاری در کشورهایی نظیر روسیه، ایران، آمریکا و چین نیز نشان می دهد که فعالیت های آکادمیک و زیستی مرتبط با این گونه ها از ارزش بسیار بالایی برخوردار هستند. گفتنی است ایران بعد از چین (131 هزار تن)، ارمنستان (6710 هزار تن) و روسیه (5600 هزار تن) با تولید حدود 5000 تن گوشت و 22 تن خاویار در رتبه چهارم قرار دارد.
بر اساس داده های پرسشنامه ای از 36 توليد کننده از 18 کشور مشخص شد که کيفيت خاويار مهمترين عامل برای موفقيت در کسب بازار خاويار است و بعد از آن، قيمت در رتبه دوم قرار میگيرد. بنابراین تغذیه مناسب برای تولید گوشت و خاویار باکیفیت، ضروری است. افزودنی‌های خوراک مانند آنزیم‌ها، پروبیوتیک‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند کیفیت خوراک را افزایش داده و جذب مواد مغذی را بهبود بخشند. همچنین درک و استفاده از دانش تغذیه‌ای می‌تواند با بهینه‌سازی نسبت تبدیل خوراک و کاهش هزینه‌های مرتبط با مدیریت بیماری و کیفیت پایین آب، منجر به صرفه‌جویی در هزینه شود.
از آنجا که بیشترین فضولات آبزی پروری منشأ غذایی دارند، بنابراین کاهش خروجی فضولات بایستی از طریق بهبود فرمولاسیون غذایی و استراتژی های تغذیه اصلاح شود. لازم است شناخت درستی از نیازمندی غذایی هر گونه و آنالیز مواد غذایی مصرفی در جیره غذایی انجام گیرد تا بتوان جیره متناسب با احتیاجات هر گونه را تنظیم و تهیه کرد. مدیریت پرورشی مناسب ماهیان خاویاری که از کاربرد همزمان علومی همچون آبزی پروری، تغذیه و جیره نویسی آبزیان، محیط زیست و مدیریت پسماند بهره می برد، می تواند گامی بسیار مهم و حیاتی در اعتلای اهداف آبزی پروری پایدار داشته باشد.
محسنی گفت: امروزه به دليل تقاضای روز افزون ماهیان خاویاری در بازارهای داخلی و بين المللی و نيز به دليل رقابت در عرصه بازارهاي جهانی، ضروری است که پرورش دهندگان بتوانند با استفاده از بهترین روش ها و استفاده از ترکیبات افزودنی مناسب، نسبت به بهبود عملکرد رشد و پیشگیری از ضررهای احتمالی در پرورش ماهیان خاویاری اقدام نمايند. در خاتمه اذعان داشت با توجه به دانش فنی کسب شده، انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری آمادگی همکاری در موارد ذیل را خواستار شد:
1- تولید جیره اختصاصی ماهیان خاویاری در اوزان مختلف در راستای افزایش راندمان کمی و کیفی تکثیر و پرورش، افزایش تولید در واحد سطح،کاهش هزینه تولید و غیره
2- ارتقای تولید خاویار نسبت به وزن بدن
3- ارتقای قطر خاویار با بالانس جیره غذایی
4- افزایش بازماندگی تخم در مرحله انکوباسیون
5- ارتقای رشد و ایمنی در پرورش لارو و بچه ماهیان خاویاری (کاهش استفاده از آنتی بیوتیک ها و داروهای شیمیایی با استفاده از محلول غنی ساز)
ایمان حیاتی نیز در ادامه گفت، تمامی تحقیقات بر اساس نیازمندی های بخش خصوصی انجام گردید و با توجه به محدودیت های مالی بخش خصوصی و انستیتو، نیاز به همکاری سازمان های مرتبط جهت تامین بودجه در انجام تحقیقات کاربردی می باشد. وی اظهار داشت با توجه به سرمایه گذاری کلان کشورهای همسایه ایران و جنوب شرق آسیا، در صورت عدم توجه لازم به سرمایه گذاری در صنعت ماهیان خاویاری، علاوه براینکه فرصت ارز آوری را ازدست خواهیم داد، وابسته با سایر کشورها نیز خواهیم شد.