به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، برنامه ترویجی انتقال یافته های علمی با موضوع پرورش شاه ماهی دم زرد گونه (Seriola lalandi) در خلیج فارس توسط پروفسور ساجیو کولکووسکی (Sagiv Kolkovski) از کشور استرالیا، با شرکت بیش از 150 تن از اساتید و پژوهشگران مراکز و پژوهشکده های وابسته به موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، محققین، پرورش دهندگان و سایر دست اندرکاران و علاقمندان به رشته تکثیر و پرورش ماهیان دریایی به صورت مجازی برگزار شد. دکتر کولکووسکی ضمن تشکر از دعوت به این سخنرانی، عنوان ارائه خود را معرفی گونه Seriola lalandi جهت صنعت آبزی پروری در منطقه خلیج فارس بیان کرد. از خانواده گیش ماهیان گونه های مختلفی در جهان وجود دارد که در کشورهای ژاپن، استرالیا، نیوزیلند، شیلی، مکزیک، آمریکا، کره جنوبی، هاوایی، اکوادور، جزایر قناری و اروپا در مزارع پرورشی کشت می شود. در خلیج فارس دو گونه Seriola lalandi و Seriola dumerili ثبت شده است. وی گفت: چرا سریولا را برای معرفی انتخاب کرده ایم؟ از لحاظ قیمت در بازارهای جهانی و تکثیر و پرورش، این گونه ارزشمند بوده و در بین گونه های مختلف پرورشی مانند: Sea bream, Sea bass هامور، سوکلا و تون ماهیان از لحاظ ارزش اقتصادی و سهولت تکثیر، گونه مناسب تری جهت پرورش می باشد. گونه شانک در پایان سال اول به وزن 100 تا 300 گرم، گونه شانک اروپایی به وزن 150 تا 200 گرم، سی بس آسیایی در پایان سال اول به وزن 1000 تا 1200 گرم می رسد در حالی که وزن سریولا در مقایسه با گونه های مذکور در پایان سال اول پرورش به 1500 تا 2500 گرم و از لحاظ طولی، اندازه بالغ این گونه در سال چهارم زندگی به حدود یک متر می رسد. وی تکثیر این گونه پس از اهلی سازی را نسبت به سایر گونه ها آسانتر اعلام کرده و گفت: این گونه پس از 12 تا 18 ماه بر خلاف سایر گونه ها اهلی سازی شده و در شرایط اسارات بدون ایجاد القاء هورمونی و حتی با شبیه سازی شرایط دمایی و دوره نوری قابلیت تکثیر را دارد. و با توجه به اندازه مولدین، نیاز به استفاده از تانک های نگهداری با حجم 100 متر مکعب و بالاتر می باشد. جمع آوری و هچری تخم این ماهی نیاز به دقت بالا داشته، تغذیه گونه سریولا از ماهیان تازه و یا یخ زده، اسکوئید و ماسل ها بوده و از برخی افزودنی های تخصصی مانند: اسیدهای چرب اشباع نشده HUFA,s ، EPA ، DHA ، ویتامین ها و محرک های ایمنی و استاگزانتین ها و عصاره طبیعی برخی گیاهان به عنوان تقویت کننده نیز در تغذیه این ماهیان استفاده می شود. کولکووسکی گفت: رشد لارو این ماهی در مقایسه با سایر گونه ها سریعتر بوده و نحوه تغییر رژیم غذایی و سایر پروتکل های تغذیه ای این ماهی از جمله: استفاده از روتیفر و آرتمیا متفاوت از سایر گونه ها می باشد. ایشان به لزوم استفاده از دستگاه فیلتر کننده جهت تمیز نمودن سطح آب و جلوگیری از تجمع مواد آلی و باکتری ها در کف تانک های تکثیر جهت کاهش تلفات و جلوگیری از التهاب کیسه شنای لاروها اشاره کرد. سه مرحله بحرانی در دوره پرورش لاروی سریولا وجود دارد که تلفات به طور عمده در این مراحل مشاهده می شود شامل:
الف_ از زمان تفریح تا شروع تغذیه فعال
ب_ در زمان تغییر تغذیه از روتیفر به آرتمیا و از آرتمیا به خوراک فرموله
ج_ متامورفیسم که لارو به شکل بچه ماهی تبدیل می شود
دو نوع سیستم پرورش در دریا با استفاده از قفس و پرورش در ساحل برای این گونه به کار برده می شود. در پروش نوع ساحلی که از سیستم RAS استفاده می شود، می توان از تراکم 80 تا 100 کیلوگرم ماهی در متر مکعب و اکسیژن مایع که به صورت خالص به آب تزریق می شود، استفاده کرد. در درجه حرارت پایین رشد این گونه در نهایت به 1500 تا 2000 گرم خواهد رسید. دمای بهینه برای رشد سریولا 24 تا 26 درجه است ولی قادر به رشد در دمای 22 تا 27 درجه نیز می باشد. ایشان در بخش دیگری از سخنان خود بیماری های تهدید کننده این گونه را شامل: بیماری ناشی از انگل های پوست و آبشش ها که در برخی موارد باعث ایجاد تلفات می گردند دانست. در برخی موارد هم استفاده از دوز بیش از حد پراکسید هیدروژن باعث از بین رفتن آبشش و ایجاد تلفات می شود. استفاده از سیستم مدار بسته در پرورش این گونه باعث به حداقل رسیدن تلفات در این ماهیان می شود. کولکووسکی علاقه مندی کشورهای منطقه خلیج فارس به پرورش این ماهی، از جمله: در کشور امارات پروژه ای به صورت غیر دولتی و در مقیاس کوچک در حال اجرا می باشد در قطر مرحله ساخت و ساز کارگاه پرورش با مشارکت بخش خصوصی و دولتی، در کشور عمان در مرحله طراحی، عربستان سعودی چند سال پیش اقدام به پرورش این گونه کرد که موفقیتی به دنبال نداشت ولی هم اکنون برنامه ای در دست اقدام دارند که در مقیاس وسیع هم از سیستم پرورش در دریا و هم پرورش در سیستم RAS استفاده نمایند. ایشان عرضه این ماهی در بازار جهانی را با وزن 400 تا 500 گرم، (3 تا 4 ماه بعد از شروع پرورش) به ارزش هر کیلو 30 دلار و پس از 1 تا 2 سال پرورش و رسیدن به وزن 2.5 تا 4 کیلوگرم به ارزش 17 تا 30 دلار برای ماهی کامل و 25 تا 50 دلار برای ماهی فیله شده اعلام کرد. لذا ریسک سرمایه در وزن 300 تا 400 گرم پایین خواهد بود و بازگشت سرمایه نیز سریعتر اتفاق خواهد افتاد. ایشان بازار دیگر عرضه این ماهی را بچه ماهیان 45 روزه یک گرمی به قیمت سه دلار برای عرضه به سیستم های پرورشی بیان کرد. پروفسور کولکووسکی در پایان به سوال های شرکت کنندگان، پاسخ داد.