به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اکولوژی دریای خزر – ساری، رئیس این پژوهشکده در مراسم افتتاحیه دهمین کنفرانس ملی و دومین کنفرانس بین المللی ماهی شناسی ایران که در 19 و 20 اردیبهشت 1402 در بابل برگزار شد، به نیابت از دکتر بهمنی، رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، به ایراد سخنرانی پرداخت.
دکتر نصراله زاده، با بیان اینکه ماهیشناسی کاربردی، دانش نوینی در گستره علوم محسوب میگردد که علاوه بر پرداختن به چگونگی زیست ماهی، با علوم کاربردی و اجرایی نیز در ارتباط میباشد، گفت: در همین ارتباط کاربرد تکنیکی و انجام مطالعات دقیق علمی، نیازمند روشهای کارآمد و فنون تخصصی در زمینة ماهیشناسی میباشد تا به عنوان منابعی کاربردی و مطمئن، به عنوان دستورالعمل کار در پژوهشکدهها و آزمایشگاههای ماهیشناسی و علوم وابسته به آن مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل علمی با عنوان ماهیشناسی کاربردی نیازهای تکنیکی مربوطه را تا حدودی برطرف مینماید؛ بهطوریکه محققان رشتههای شیلات و بیولوژی دریا و همچنین سایر علوم وابسته، به آسانی می توانند تحقیقات و پروژههای تخصصی خود را در زمینههای ماهیشناسی و بررسیهای بیولوژیک، با استفاده از روشهای ماهیشناسی کاربردی به انجام رسانند. در واقع دانش ماهیشناسی کاربردی به عنوان راهنما و دستورالعملی در زمینة شناسایی و بررسی ماهیها میپردازد؛ بهطوریکه، در این دانش به بیولوژی ماهیان آب شیرین و دریایی پرداخته، به شناخت ابزار، تجهیزات صید و نمونه برداری و نیز با دقت بیشتر، به آمادهسازی و چگونگی انتقال نمونه ماهیان به آزمایشگاه جهت مطالعات علمی ماهیشناسی میپردازد.
وی، افزود: کاربرد این علم در علوم شیلات و آبزیان همچنین در زمینه تشخیص و شناسایی نمونههای ماهی، با بررسی پارامترهای بیولوژیک ماهی، همانند فاکتورهای قابل اندازهگیری و قابل شمارش، چگونگی تعیین سن و زیستسنجی ماهیان مورد نظر قرار میگیرد. از طرفی این علم به بررسیهای مرتبط با بیولوژی تولید مثل، تغذیه و حتی رفتار شناسی ماهیان در خصوص مهاجرت ماهی پرداخته و بهطور نسبتاً جامع، به تقسیمبندی گونههای مختلف ماهیان از نظر رژیم غذایی، شناسایی و ارزیابی روشهای مختلف تغذیه و نیز بررسی عادات غذایی ماهیان میپردازد. دکتر نصراله زاده، ادامه داد: کاربردهای سیستماتیک علم ماهی شناسی کاربردی از دیگر سو به اختصاصات خانوادهها و جنسهای ماهیان در آب شیرین و دریایی و چگونگی نگارش و تفسیر کلید شناسایی ماهیان را مورد بررسی قرار میدهد و درنهایت، با دید بررسی ماهیان مختلف و با توجه به اهمیت ماهیان حوضههای اکولوژیک در گستره جهانی، گروههای ماهیان را از دیدگاه اقتصادی و شیلاتی تقسیم مینماید و آنها را بهطور کامل مورد بررسیهای سیستماتیک، ویژگیهای بیولوژیک و پراکنش جغرافیایی قرار میدهد.
وی، تاکید کرد: در این میان موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با بیش از 100 سال سابقه و به عنوان بزرگترین شبکه پژوهشی علوم شیلات و آبزیان و با دارا بودن 20 پژوهشکده و مرکز و ایستگاه تحقیقاتی، آزمایشگاه های استاندارد و ناوگان تحقیقاتی، متخصصین و کارشناسان ماهی شناس در 7 استان ساحلی شمال و جنوب و سه استان داخلی کشور، ماهی شناسی کاربردی را به عنوان گام اول در توسعه شیلات و آبزیان کشور در نظر دارد و در همن راستا دستاورد های ارزنده ای را شامل شناسایی و معرفی فهرست گونه های ماهیان، بررسی ویژگی های زیست بومی و جغرافیای زیستی، پراکنش و تنوع و فراوانی گونه ها، معرفی گونه های جدید برای صنعت آبزی پروری، ارزیابی ذخایر و بررسی جمعیت ماهیان، تعیین پتانسیل برداشت ماهیان، تهدیدات و مخاطرات زیستگاهی ماهیان با تاکید بر گونه های بومی و بوم زاد و ارائه راهکار های مدیریتی حفاظت و بهره برداری پایدار از منابع آبی به تفکیک منابع آبهای داخلی و دریایی (در قالب کتاب، اطلس، پوستر، گزارش و مقاله فارسی و انگلیسی) داشته است.
رییس پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، در پایان، عنوان کرد: بدیهی است که با توجه به پهنه جغرافیایی و تنوع زیستی بیش از 1400 گونه فون ماهیان در کشور (بیش از 300 گونه ماهیان آب شیرین آب های داخلی و 115 گونه ماهیان دریای خزر و 975 گونه ماهیان خلیج فارس و خلیج عمان و تنگه هرمز) ، لزوم برقراری تنگاتنگ و همکاری با مراکز دانشگاهی و همچنین موسسات پژوهشی داخل و خارج از کشور می تواند در تکمیل اطلاعات و با هدف حفاظت از ذخایر ژنتیکی و تنوع زیستی ماهیان ارزشمند ماهیان و از سوی دیگر امنیت غذایی کشور گام موثری برداشت که این مهم در دستور کار موسسه قرار دارد.