به گزارش روابط عمومی مرکز ملی تحقیقات فرآوری آبزیان_ یونیدو، سخنرانی علمی تحت عنوان " نقش نانوتکنولوژی در صنعت شیلات " توسط مهندس مینا احمدی در سالن کنفرانس مرکز برگزار شد. ایشان در این ارائه اشاره کرد:
نانوتکنولوژی، علم دستکاری ماده در مقیاس اتمی و مولکولی با حداقل یک بعد مشخصه با نانومتر است و می توان از آن برای توسعه ابزارها و تکنیک های جدید برای آبزی پروری، بیوتکنولوژی ماهی، تولید مثل ماهی، ژنتیک ماهی، سلامت آبزیان، فرآوری و نگهداری غذاهای دریایی استفاده کرد. نانوتکنولوژی به عنوان یک روش غیر متعارف کارآمد در صنایع غذاهای دریایی با هدف افزایش پایداری، حفظ رنگ و افزایش طعم کاربرد دارد. مقالات نانوتکنولوژی در ارتباط با حفظ غذاهای دریایی نشان می‌دهد که هدف آن محدود به استفاده از نانو ذرات و نانو امولسیون‌ها است. از نانو ساختارهایی مانند نانو ذرات، نانو امولسیون و نانو الیاف می توان برای حفظ رنگ، طعم ماهی و محدود کردن روال سریع کیفیت حسی استفاده کرد. می توان از نانو الیاف برای کپسوله کردن چندین ترکیب ضد میکروبی به منظور جلوگیری از عفونت میکروبی (فعالیت میکروبی) و بیماری استفاده کرد. افزودنی‌های غذایی در مقیاس نانو برای بهبود ویژگی‌های بافتی محصول، پایداری ماندگاری و پروفایل مواد مغذی، تشخیص عوامل بیماری‌زای غذایی، ارائه عملکرد به عنوان شاخص‌های کیفیت غذا مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از یخ آغشته به نانو ذرات در بسته بندی غذاهای دریایی می تواند بار میکروبی روی سطح ماهی را کاهش دهد. نانو ذرات نقره بیوسنتز شده نسبت به نانو ذرات نقره سنتز شده شیمیایی در نگهداری غذاهای دریایی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. نانو کامپوزیت ها دارای فعالیت ضد میکروبی موثری هستند که در نتیجه نسبت سطح به حجم بالا است. افزایش فعالیت سطحی آنها به دلیل ابعاد نانو اندازه آنهاست که آنها را قادر می سازد تا به عنوان ضد میکروب موثر در مقایسه با ابعاد بزرگتر خود عمل کنند. نانو امولسیون ها به طور گسترده در صنعت غذاهای دریایی برای کپسوله کردن مواد فعال زیستی (پلی فنل ها، کاروتنوئیدها، لیپیدها، ویتامین ها) برای بهبود حلالیت آنها در آب، محافظت از آنها در برابر فعل و انفعالات با عوامل خارجی و افزایش فراهمی زیستی این ترکیبات در بدن انسان استفاده می شوند. نانو واکسن‌های DNA به شکل نانوکپسول‌هایی که حاوی رشته‌های کوتاه DNA هستند به استخرهای ماهی اضافه و در سلول‌های ماهی اسیر می‌شوند. سپس کپسول های اسیر شده با استفاده از امواج فراصوت پاره شده و به آزادسازی DNA و ایجاد پاسخ ایمنی از سوی ماهی کمک می کند. از حسگرهای زیستی نانو تکنولوژی می توان برای کنترل میکروبی در صنعت آبزی پروری استفاده کرد. یکی از رویکردهای فعلی نانو تکنولوژی این است که نانو ذرات، خوراک آب را با افزایش نسبت مواد مغذی مورد نیاز ماهی، افزایش خواهند داد که بدون استفاده از دستگاه گوارش ماهی مستقیماً از بافت روده عبور می‌کنند. مواد معدنی غذایی در اندازه نانو با سهولت بیشتری نسبت به همتای بزرگتر خود به داخل سلول ها نفوذ می کنند که این امر باعث تسریع جذب آنها در ماهی می شود. علاوه بر این، اگر بتوان از این فناوری به درستی استفاده کرد، باعث کاهش میزان غذای استفاده نشده تخلیه شده از آبزی به محیط می شود و اثرات زیست محیطی ناشی از تغذیه ماهی را کاهش می دهد. غنی‌سازی گوشت و محصولات شیلاتی با ترکیبات فعال طبیعی اضافه شده به صورت آزاد یا محصور در نانو ساختارهای مختلف، مانند نانو ذرات کیتوزان، لیپوزوم‌ها یا امولسیون‌ها، زمینه‌ای با چشم‌انداز بزرگ برای توسعه صنعتی و بازار است. شفافیت مسائل ایمنی و اثرات زیست محیطی باید در اولویت توسعه نانو تکنولوژی در صنایع شیلاتی باشد و آزمایش اجباری مواد غذایی نانو قبل از عرضه به بازار ضروری است. در پایان سمینار نیز پرسش های علمی مطرح و توسط سخنران پاسخ داده شد.