به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اکولوژی دریای خزر_ ساری
در این یادداشت آمده است:
تامین پروتئین مورد نیاز جوامع انسانی از مهمترین مسائل روز در نقاط مختلف جهان می باشد. از اين جهت افزايش بهره وری در صنعت آبزی پروری اهميت زيادي دارد. در اين راستا، عمده تحقیقات بر افزایش سطح کمی و کیفی تولیدات با رعایت مسائل بهداشتی و زیست محیطی تاكيد نموده اند. اما در مطالعه حاضر افزايش بهره وری از طريق افزايش توليد با انتخاب كود آلی مناسب مورد توجه قرار مي گيرد. کود دهی در استخر ماهيان گرمابی به خصوص كشت توام، دارای اهمیت زیادی است. زيرا تغییرات جمعیت و ترکیب گونه ای فیتوپلانکتون مستقیم و غیر مستقیم بر رژیم غذایی و رشد ماهیان موجود در استخر اثر می گذارد. نامناسب بودن كودهاي بدست آمده از حيواناتی از قبيل مرغ و اردك به دلايلی از قبيل كاهش اكسيژن آب، انتقال برخی عوامل بيماريزا به آب و ماهي و قابل استفاده نبودن همه بخش هاي آن، در مطالعات مختلفي تاييد شده است. اما در استفاده از نوع كود گاوي (مایع و جامد) مستندات علمي چنداني در دسترس نيست. دستاورد مطالعه حاضر يعني استفاده از شيرابه كود گاوي بدون کمپوست، بدلايل از قبيل دارا بودن قيمت مناسب، دسترسي نسبتاً آسان، عوارض كم مسايل زيست_ محيطي، اثرات افزايشي توليد، نقش ارزنده اي در چرخه اقتصادي كشور در راستاي سياست اقتصاد مقاومتي كشور، و نيز حفاظت محيط زيست خواهد داشت.
نتايج و مزاياي حاصل از به‌کارگیری يافته در عرصه:
ميزان دماي آب، اكسيژن محلول، pH، آمونيوم، نيترات و فسفات در هر سه استخر در محدوده مجاز براي پرورش ماهيان گرمابي بود.
افزايش معني دار تراكم و زي توده فيتوپلانكتون در هر سه استخر پس از افزايش كودها (شيميايي و شيرابه كود گاوي) ثبت شد.
افزايش معني دار ميانگين زي توده فيتوپلانكتون و كلروفيل در استخرهاي داراي شيرابه (استخرهاي 1 و2) نسبت به استخر فاقد شيرابه كود گاوي (استخر3) ثبت شد.
تنوع گونه اي در الگوي گونه هاي غالب فيتوپلانكتون در استخرهاي داراي شيرابه (استخرهاي 1 و2) نسبت به استخر فاقد شيرابه كود گاوي(استخر3) بالاتر بود و در نتيجه سفره غذايي ماهيان فيتوپلانكتون خوار در اين استخرها گسترده تر بود.
ميزان كلروفيل و تراكم فيتوپلانكتون در استخرداراي مخلوط شيرابه كود گاوي و كود شيميايي(استخر2) بيش از استخر داراي صرفاً شيرابه كود گاوي (استخر 1) بود.
تراكم و زي توده زئوپلانكتون و گروه هاي اصلي آن (روتيفرا، كوپه پودا و كلادوسرا) در استخرداراي مخلوط شيرابه كود گاوي و كود شيميايي(استخر2) بيش از استخر داراي صرفاً شيرابه كود گاوي (استخر 1) بود.
در طول دوره پرورش علائم غير طبيعي (تغيير رنگ، تغيير شكل، لكه هاي قرمز در پوست و ريزش فلس) در استخر داراي شيرابه ثبت نشد.
در پايان دوره پرورش افزايش وزن ماهيان در استخر داراي مخلوط شيرابه كود گاوي و كود شيميايي (استخر2) بيش از ساير استخرها (1 و 3) بود. به عبارتي در اين روش كودهي پتانسيل بالاتري براي ايجاد ماده غذايي اوليه براي پرورش ماهيان گرمابي فراهم مي شود.
مديريت كوددهي يعني ميزان (با توجه به خواص ژئوشيمي و آب و هواي منطقه) و زمان مناسب كوددهي در جهت افزايش تنوع گونه اي و تراكم مناسب پلانكتون نقش مهمي دارد بنحوي كه از بروز عوارض نامطلوب در استخر از قبيل افزايش سطح مواد آلي و شكوفايي جلبك و كاهش اكسيژن و در نهايت تلفات ماهي جلوگيري شود.
با توجه به نتايج فوق مزاياي عمده زير در استفاده از شيرابه كود گاوي بدون کمپوست براي باروري استخرهاي پرورش ماهيان گرمابي استنتاج مي شود:
جايگزين شدن بخشي از نيازهاي واحدهاي پرورش ماهيان گرمابي به كودهاي شيميايي بوسیله شيرابه كود گاوي بدون کمپوست سبب كاهش اثرات نامطلوب زيست محيطي ناشي از مصرف كودهاي شيميايي بويژه فسفاته مي شود.
استفاده بهينه از كود گاوي از انبار شدن و اثرات نامطلوب كود گاوي در اطراف دامداري ها بخصوص دامداري هاي صنعتي جلوگيري مي كند و قدم مثبتي در حفاظت از محيط زيست محسوب مي شود.
با عرضه ارزان تر شيرابه كود گاوي در مقايسه با قيمت كودهاي شيميايي به مصرف كنندگان، نفع اقتصادي براي پرورش دهندگان دارد.
اثر طولاني مدت كوددهي با شيرابه كود گاوي، سبب مي شود كه نيازي به كود دهي مكرر در طي دوره پرورش نباشد لذا سبب صرفه جويي زماني، كارگري و هزينه اي براي پرورش دهندگان مي شود.
هزينه هاي مربوط به بروز بيماري و مشكلات سلامتي ماهيان كاهش مي يابد زيرا افزايش بهره وري در استخرهاي داراي شيرابه كود گاوي (افزایش برداشت، میزان رشد و ماندگاري ماهی) در نتايج مشخص گرديد.
تامين بخشي از كود مورد نياز استخرهاي پرورشي از منابع داخل كشور، خروج ارز را از كشور كم مي كند و پشتوانه اي براي تحقق بخشيدن به اقتصاد مقاومتي مي شود.