به گزارش روابط عمومی پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی، سخنرانی علمی تحت عنوان "بررسی تغییرات غلظت ترکیبات حلقوی آروماتیک نفتی در آبهای نوار ساحلی دریای خزر (استان گیلان) " توسط مهندس هادی بابایی از محققین این پژوهشکده، مورخ 28 شهریور 1400 به صورت وبینار ارایه شد. در این وبینار ابتدا در مورد اهمیت دریای خزر و اینکه این دریا با توجه به موقعیت جغرافیایی به دلیل وجود ماهیان غضروفی و استخوانی و دارا بودن چندین بندر تجاری و صنعتی در اقتصاد منطقه و ساحل نشینان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، مطالبی ارائه گردید. همچنین به موضوعاتی در مورد منابع آلودگی های زیست محیطی دریا به ویژه منشا آلودگی های نفتی پرداخته شد. در این سخنرانی با توجه به اینکه در دریای خزر فعالیت های زیادی از قبیل تردد کشتی های تجاری صنعتی، اکتشاف و وجود چاه های نفتی در منطقه باکو، صید و صیادی، تردد قایق های موتوری و نشت مواد روغنی و نفتی و همچنین ورود پساب های شهری و صنایع مختلف از طریق حوضه های آبریز می تواند منبع ورود هیدروکروبورهای نفتی در دریا باشد، تاکید شد. وی در ادامه در مورد اهمیت ترکیبات مختلف نفتی (PAHs) Polycyclic Aromatic Hydrocarbons مطالبی را بیان نمود.این ترکیبات به علت دارا بودن خواص سرطان زايي و جهش زايي و همچنين پايداري در بوم سامانههاي دريايي بيشترين نگراني را به خود اختصاص داده اند. همچنین به دلیل داشتن خاصیت آبگریزي زیاد، حلالیت کم در آب، فشار بخار نسبتا پایین و آروماتیک بودن آنها پس از ورود در آب، جذب ذرات معلق موجود در آن محیط می گردند و به خاطر پایداري ساختمان شیمیایی و مقاومت ذاتی در برابر تجزیه زیستی و غیرزیستی، جزو آلاینده هاي آلی پایدار محسوب می شوند. این بررسی ها نشان داد که آلودگی های نفتی در حوضه جنوبی دریای خزر با توجه به منابع موجود مشهود بوده و در مناطق و فصول مختلف مقادیر غلظت ترکیبات تشکیل دهنده نفت متغیر بوده است؛ به طوری که حد اکثر غلظت اندازه گیری شده مربوط به ترکیب نفتی بنزو (b) فلورانتین در آب های ساحلی منطقه لیسار به میزان 579.4 میکروگرم بر لیتر بوده است. براساس نتایج به دست آمده قسمت غربی حوضه جنوبی دریای خزر دارای آلودگی نفتی بیشتری بوده که با توجه به ساختار شیمیایی و فیزیکی این ترکیبات که معمولا به صورت یک لایه نفتی سطح آب پخش می گردد از طریق جریان های دریایی حاکم بر منطقه به قسمت های شرقی سواحل دریای خزر نیز سرایت کرده است. در جمع بندی نهایی اشاره شد که منشا ورود بیشتر آلودگی های نفتی دریای خزر از طریق رودخانه ولگا (78% آب ورودی دریای خزر) بوده و در منطقه باکو هم بیشتر صنعت بهره برداری نفتی هنوز به صورت سنتی فعالیت داشته و بر ورود مستقیم ترکیبات نفتی تاثیرگذار بوده و از طریق چرخش آب های ساحلی وارد سواحل ایرانی شده است. با توجه به منابع متعدد این ترکیبات و اثرات زیست محیطی که برخوردار هستند مطالعات مستمر و مونیتورینگ درآب، رسوبات و بافت آبزیان دریا پیشنهاد می گردد.