به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، طی بررسی های میدانی و پایش ماهواره ای پروژه بررسی زمین ریخت شناسی زیستگاه های ساحلی – دریایی جنوب کشور توسط دکتر فریدون عوفی (عضو هیات علمی ستاد موسسه و مجری پروژه) با همکاری مهندس حسین رامشی (رئیس ایستگاه تحقیقات نرمتنان خلیج فارس – بندر لنگه)، زیستگاه های غرب استان هرمزگان در محدوده 400 کیلومتر نوار ساحلی بندر عباس تا بندر مقام مورد بررسی قرار گرفت. در این پروژه مهمترین زیستگاه های کرانه ای بر اساس سیستم طبقه بندی استاندارد اکولوژیک زیستگاه های ساحلی - دریایی (CMECS) شناسایی و کد گذاری گردید. در این میان تعداد پنج کشندان پشت سدی (Back barrier) از گروه زیستگاه های شاخابه ای که با اسامی تالاب یا آبگیر پشت سدی نیز شناخته می شوند، در محدوده غرب بندر لنگه و حد فاصل کلات - چیرویه به عنوان اولین گزارش از این زیستگاه در خلیج فارس شناسایی گردید. در مطالعات پیشین سه دهه گذشته، این مناطق به عنوان خور معرفی شده بودند که پس از انجام پژوهش های جدید موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور از اوایل دهه 80 توسط پژوهشگر مجری، این زیستگاه منحصر بفرد برای اولین بار در ناحیه ساحلی خلیج عمان (شرق استان سیستان و بلوچستان، محدوده رمین - بریس) به تعداد هفده شاخابه و تنگه هرمز (استان هرمزگان، جزایر قشم و لارک) به تعداد چهار شاخابه شناسایی و گزارش گردید. در استان های بوشهر و خوزستان به دلیل نوع ساختار و درصد شیب ساحلی، امکان شکل گیری این زیستگاه وجود نخواهد داشت. در این پژوهش دو فرم کشندان پشت سدی حوضچه ای (Pond shape - O type) و رودخانه ای(Riverine shape - S type) با رفتار های هیدرولوژیک متفاوت شناسایی و کد گذاری شده اند که می توان به عنوان زیستگاه های شاخص و انحصاری در سواحل جنوب کشور به آنها اشاره نمود.
کشندان پشت سدی از انواع فرم های ژئو - هیدرولوژی و حوضچه های سدی ساحلي محسوب می شوند که در اثر فعاليت هاي فرسايشي امواج و جریان های موازی ساحل (Longshore current) در مناطقي که از نظر زمين شناسي مقاومت کمتری دارند، در پشت خط ساحل و به واسطه تشکیل دیواره و پشته ضخیم شنی – ماسه ای تشکیل می شوند. هر چند در اشکال طبیعی و خالص ارتباط آنها با دریا قطع شده است، ولی این امکان وجود دارد بنا به موقعیت جغرافیایی و شرایط خاص تحت تاثیر جزرومد پیشینه، امواج خروشان و متوالی، طوفان های گرمسیری و یا بارش های سنگین و سیلاب های فصلی، سیستم ساحلی و ژئو فرم دهانه تغییر کند و همانند یک خور و یا مصب و مسیل نمایان شود. در چنین فرآیندی فرسایش ایجاد شده موجب برقراری ارتباط مستقیم با دریا و بالعکس می¬شود، تا زمانی که مجدداً بر اثر رسوبگذاری دهانه بسته شود. معمولا شناسایی و پیدا کردن یک زیستگاه کشندان پشت سدی خالص با توجه به مشابهت های آن با سایر فرم های ژئو - هیدرولوژی ساحلي (نظیر خور، تالاب، آبراهه و مسیل) و همچنین تنوع در منبع تغذیه کننده آب دریا (امواج بلند و نفوذ از پشته رسوبی) و آب شیرین ( بارش و سیلاب) در طبیعت دشوار می باشد. لذا با توجه به تعداد اندک شناسایی شده در سواحل جنوب کشور و متاسفانه نابودی و فروپاشی کامل (Collapse - CO) چند مورد در سواحل مکران طی سه دهه اخیر، و از طرفی مخاطرات طبیعی و فعالیت های انسانی مخرب به عنوان تهدیدات اصلی این زیستگاه، می توان بیان نمود که بر اساس معیار های جهانی طبقه بندی و جایگاه حفاظتی IUCN-CEM در گروه زیستگاه های در معرض خطر (EN) طبقه بندی می شود. لذا می بایست ضمن انجام بررسی های میدانی و پایش های زمینی - ساحلی، بر اساس تصاویر ماهواره ای بخصوص سنجنده های مکان مرجع (Geo-reference) با قدرت تفکیک بالا کمتر از یک متر (نظیرSentinel, Landsat, Vensat ) ساختار و تغییرات نوار ساحلی به دقت رصد گردد.