به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، یادداشت علمی اتولیت در ماهیان، در ماهنامه تغذیه دام، طیور و آبزیان به چاپ رسید. در این یادداشت آمده است:
یکی از مفیدترین ابزاری که متخصصین برای ماهی شناسی استفاده میکنند اتولیت است. اتولیت ها (سنگ گوش) ساختارهای کربنات کلسیم هستند که در زیر سرپوش آبششی اکثر ماهی ها وجود دارند و به تعادل و شنوایی آنها کمک می کنند. اتولیت ها به جمجمه و استخوان دیگری متصل نیستند. آنها در کیسه های پر از مایع در گوش داخلی شناور هستند و اکثر ماهی ها دارای سه جفت اتولیت می باشند.
اندازه و شکل اتولیت ها با توجه به گونه های مختلف متفاوت است. منشاء کربنات کلسیم که برای تشکیل اتولیت ها استفاده می شود از تغذیه ماهیان است و این روند، تحت تاثیر متابولیسم ماهی است. در طول زمستان، اتولیت به دلیل کند شدن متابولیسم، یک لایه متراکم و مات تشکیل میدهد. در ماههای گرم که میزان متابولیسم بالاتر است لایه ای که تشکیل میشود از چگالی و شفافیت کمتری برخوردار است. نوارهای مات تشکیل شده، نشان دهنده حلقههای رشد سالانه هستند. این نوارها توسط متخصصین شیلاتی برای تخمین سن ماهی- دقیقا مانند شمردن حلقه های روی درخت- استفاده می شوند؛ متخصصین شیلاتی با شمارش حلقههای رشد می توانند سن ماهی را تخمین بزنند این امر خصوصاً برای پژوهشگرانی که میزان رشد ماهیان را بررسی میکنند، کارآیی دارد.
از اتولیت ها میتوان برای تعیین مواردی فراتر از سن و رشد استفاده کرد. همچنین ترکیب شیمیایی اتولیت ها می تواند اطلاعاتی در مورد تاریخچه زندگی ماهی ها نشان دهد. با تشکیل لایه ها بر روی اتولیت، عناصر کمیاب از آبی که ماهی در آن زندگی میکند و همچنین غذایی که ماهی می خورد با بلورهای کربنات کلسیم پیوند می یابد. دانشمندان میتوانند با بررسی میکرو شیمی اتولیت ها الگوهای مهاجرت، زیستگاه های منحصر به فردی را که ماهی در آن زندگی می کند، رژیم غذایی، دمای آب، وجود برخی آلایندهها و حتی موارد دیگر را مطالعه کنند. برای گونه های آنادروموس نیز وجود عناصری مانند استرانسیوم و باریم میتواند مشخص کند چه زمانی ماهی برای اولین بار به آب شور مهاجرت کرده و چه زمانی سرانجام در آب شیرین تخم ریزی می کند. این دسته اطلاعات، نتایج مهمی برای مدیران شیلاتی در بردارد.
می توان نتیجه گرفت که اتولیت، ابزاری مهم برای پژوهشگران این عرصه در سراسر جهان است. در واقع آنها کاربردهای فراتر از سن و رشد دارند و میتوانند برای زادگاه الگوهای مهاجرت و حتی زیستگاه هایی که ماهی در آنها زندگی می کند، مورد استفاده قرار گیرند. از دیگر کاربردهای مهم اتولیت، شناسایی و رده بندی گونه تخمین ذخایر و شناسایی جمعیت ها است. با توجه به اینکه اتولیت ها کمتر تحت تاثیر شرایط محیطی قرار میگیرند به صورت سخت گیرانه تر از صفات دیگر، میتوانند جدایی میان جمعیت ها را قضاوت کنند. در واقع میتوان اذعان داشت که اتولیت ها این اجزای کوچک بدن ماهی، میتوانند به مدیریت موثر شیلات کمک شایانی نمایند.