به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، دومین جلسه مربوط به تولید واکسن آبزیان با حضور دکتر بازرگان معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دکتر خون میرزایی معاون وزیر و رئیس سازمان شیلات ایران، دکتر بهمنی رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، دکتر اسحاقی رئیس موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، خانم دکتر خوش خلق سیما رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، دکتر سلطانی استاد دانشگاه تهران، خانم دکتر کلاهچی نماینده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دکتر تاج آبادی مدیرعامل شرکت تک ژن زیست، دکتر مطلبی و دکتر سپهداری ، رییس بخش بهداشت و بیماری های آبزیان و جمعی از محققان عرصه شیلات و آبزیان در سالن جلسات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد.
دکتر بهمنی، در این جلسه ضمن ارائه گزارشی جامع از وقایع و نتایج جلسه نخست که در موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی برگزار شده بود، گفت: تشکیل کمیته ملی تحقیق و توسعه واکسن آبزیان امری بسیار ضروری بوده که لازم است برای تداوم مدیریت قوی این کمیته، بخش خصوصی وارد عمل شده و زیرساخت‌ها و امکانات موجود در موسسه رازی و دیگر موسسات پژوهشی، پشتیبان تحقیقاتی این بخش باشد.
وی افزود: به نظر می رسد سازمان دامپزشکی به عنوان دبیرخانه و محور اصلی این کمیته، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به عنوان هماهنگ کننده و ناظر، سازمان شیلات ایران به عنوان پشتیبان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، مراکز دانشگاهی و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی به عنوان پشتیبان تحقیق و توسعه، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری به عنوان پشتیبان تجاری سازی و بخش خصوصی به عنوان سرمایه گذار و تولید کننده در این موضوع مشارکت نمایند. البته نماینده سازمان برنامه و بودجه نیز می‌تواند در این نشست ها حضور داشته باشد.
به گفته دکتر بهمنی، اگر تولید آبزیان را در حد متوسط سالانه ۵۰۰ هزار تن در نظر بگیریم، گردش مالی حاصل از این بازار، بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان خواهد بود. بنابراین استفاده از واکسن در این صنعت بسیار اهمیت داشته و از خسارت های احتمالی جلوگیری می کند.
40 کشور دنیا از واکسن آبزیان استفاده می کنند
دکتر مطلبی، در ادامه با اشاره به اینکه هم اکنون ۴۰ کشور دنیا از واکسن آبزیان استفاده می کنند، عنوان کرد: ضروری است استفاده از واکسن های مختلف در تولید آبزیان پرورشی مانند پرورش دام و طیور اجباری باشد تا بهره‌بردار ملزم به استفاده از واکسن شود. در این صورت هم بهره برداران در فضای ایمن تری تولید می کنند و هم مشکلی برای واکسن های تولید شده وجود نخواهد داشت و بخش خصوصی با اطمینان خاطر بیشتری به سرمایه‌گذاری در این حوزه ترغیب می شود.
رئیس سازمان شیلات ایران نیز در ادامه گفت: اگرچه در سال ۹۸ حدود ۵۲۶ هزار تن تولید در بخش آبزی پروری داشته‌ایم اما طبق برنامه نوشته شده این تولیدات در سال ۱۴۰۴ باید به یک میلیون تن برسد.
دکتر خون میرزایی، پس از مقایسه تولید آبزیان با تولید مرغ و گوشت قرمز، افزود: تنوع گونه ای در آبزیانی که در داخل کشور تولید می‌شود، بسیار بیشتر از کشورهای پیشرفته مانند نروژ است؛ ضمن اینکه در حال حاضر ایران رتبه اول در تولید ماهی قزل آلا، رتبه ۱۳ در تولید میگو، رتبه ۵ در تولید ماهیان گرمابی و رتبه دوم در تولید ماهیان خاویاری را در اختیار دارد. بنابراین با توجه به تنوع گونه‌ای و افزایش تولید آبزیان پرورشی تا سال ۱۴۰۴ پرداختن به بحث واکسن بسیار ضروری است.
در ادامه دکتر سلطانی، استاد دانشگاه تهران، ضمن ارائه گزارش فعالیت های علمی دانشگاهی در مورد واکسن، گفت: اطلاعات قابل توجهی در خصوص واکسن آبزیان در بخش تحقیقات دانشگاهی وجود دارد که برخی از آنها پروانه ساخت گرفته و برخی نیز در آینده نزدیک به مرحله تولید می رسد.
وی با مقایسه میزان خسارت بر تولید آبزیان در برخی کشورها در قبل و بعد از استفاده از واکسن، افزود: در صورت استفاده نکردن از واکسن توسط بهره‌بردار خسارت‌های کلانی به مجموعه تولیدی وارد می‌شود و انتشار بیماری ها برای محیط زیست نیز آثار مخربی در پی خواهد داشت.
دکتر کلاهچی، نماینده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در ادامه عنوان کرد: تمرکز بر احصای شرکت‌های خصوصی و حمایت از آنها جزو برنامه‌های کاری معاونت است. افراد و شرکت‌های باتجربه و قدرتمند در این حوزه شناخته شده و مورد حمایت قرار گرفتند.
وی افزود: طبق اولویت بندی صورت گرفته تولید واکسن‌های باکتریال در اولویت نخست و تولید واکسن های مربوط به بیماری های ویروسی مانند VHS در اولویت دوم قرار گرفته است.
دکتر تاج آبادی، نماینده بخش خصوصی، ضمن تقدیر از همکاری های موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در تولید دانش فنی مربوط به آبزیان، گفت: موفقیت های حاصل شده به ویژه در بخش تولید پروبیوتیک ها مرهون تلاش های محققان علوم شیلاتی و بخش دانشگاهی است. بنابراین برای تولید واکسن نیز این همکاری‌ها می‌تواند بسیار موثر باشد.
دکتر خوش خلق سیما، رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، نیز ضمن اعلام آمادگی برای همکاری با موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، به افزایش همکاری و هم افزایی دستگاه های متولی و نیز بخش خصوصی تاکید کرد.
همچنین دکتر سپهداری، رئیس بخش بهداشت و بیماری های آبزیان موسسه، بیان کرد: شتابزدگی در تولید، موجب شده از پرداختن به واکسن عقب بیفتیم؛ در حالی که اهمیت این نهاده کمتر از دیگر نهادها نیست. بنابراین ضرورت دارد برای این منظور برنامه مدونی تدوین و هم افزایی بخش های مربوطه افزایش یابد.
در ادامه دکتر جوادی، معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ضمن تاکید بر حرکت هدفمند در این مسیر بر اساس نیازها گفت: اکنون در بخش پرورش ماهی در قفس، کمبود واکسن محسوس بوده و به شدت به تولید آن نیاز داریم؛ اگر بتوان این مشکل را حل کرد قدم بزرگی در این مسیر برداشته می شود.
دکتر بازرگان، معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، در جمع بندی مطالب ارائه شده، ضمن تقدیر از موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، جهت هماهنگی و برگزاری این جلسه، گفت: نبود واکسن باعث می شود بازدهی در مزارع پرورشی کاهش یابد. بنابراین اگر با نگاهی ملی به موضوع بنگریم حمایت از تولید واکسن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
وی اضافه کرد: بخش شیلات با توجه به وجود دریا در شمال و جنوب کشور، ظرفیت های بالقوه ای دارد که می تواند سهم بزرگی در اشتغال زایی برای کشور داشته باشد.
وی تاکید کرد: در کنار اشتغال زایی باید به فکر ارتقای مصرف آبزیان در جامعه نیز بود. زیرا مصرف آبزیان، سلامت جامعه را به طور کلی تضمین می کند.
در ادامه، دکتر ماکنعلی، رئیس سازمان دامپزشکی کشور، ضمن حمایت از تولید واکسن آبزیان در کشور گفت: سازمان دامپزشکی برای به روز رسانی تدوین برنامه ملی پرورش گونه هایی که نیاز به تولید واکسن دارند، آمادگی کامل دارد؛ ضمن اینکه برای کنترل بیماری آبزیان، برنامه‌های جامعی از جمله برای بیماری لکه سفید نوشته شده است که با همکاری موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، قابل اجراست. در خاتمه دکتر بازرگان ضمن تاکید بر تشکیل کمیته راهبری توسعه پایدار مصرف واکسن های آبزیان پیشنهاد دادند که سازمان شیلات ایران به عنوان متولی توسعه آبزی پروری و سازمان دامپزشکی کشور به عنوان متولی کنترل و پیشگیری بیماری های آبزیان در نقش های رئیس و دبیر کمیته مذکور به هدایت امور مربوطه اهتمام ورزند و تبیین جایگاه نهاد های مختلف ذی ربط بزودی ساماندهی و کمیته مذکور فعال گردد.