بخش اعظم محیط زندگی آبزیان در استخرهای پرورش را ، آب تشکیل می دهد. پرورش میگو ارتباط مستقیم باکیفیت آب استخرهاي پرورشی دارد، به طوري که اگر کیفیت آب و خاك استخر درحد مطلوب حفظ نشود تغذیه میگوها به خوبی انجام نگرفته و میگوها نسبت به بیماري هاحساس می شوند و بازماندگی آنها کاهش می یابد. از این رو، حفظ کیفیت مطلوب این محیط، در گرو مدیریت مناسب و بهینه آب در طول دوره پرورش می باشد. آب استفاده شده در آبزي پروري حاوي موادآلی و معدنی است و یون هاي معدنی محلول، گازهاي محلول، مواد معلق، ترکیبات آلی محلول و میکروارگانیسم ها برکیفیت آب اثردارند. کیفیت آب در استخرهای پرورش میگو، تحت تأثیر عوامل مختلف خارجی (همچون وضعیت جوّی و کیفیت آب ورودی) و داخلی(کیفیت غذا، وضعیت بستر و...) قرار دارد. به این ترتیب، می بایست راهبردهای مدیریتی در این زمینه را به نحوی تنظیم نمود که در قبال عوامل غیر قابل کنترل، راهکارهای جبرانی، تقابلی و یا پیشگیرانه اتخاذ کرده و در برابر عوامل داخلی نیز تمهیدات مناسب اندیشید. در واقع، آبزی پروران لازم است روش های مدیریت آب را فراگیرند تا بدانند در کدام وضعیت، چه روش کنترلی را می بایست به کار گیرند تا مانع ایجاد ضرر و زیان به محصول خود گردند.
استخرهای ذخیره ( Reservoirs)
این استخرها بین 25 تا 30 درصد از کل سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده و آب مورد نیاز برای پر کردن استخر پرورش، پس از پمپاژ از منبع اصلی( کانال آبرسان، خور، دریا، اقیانوس و...) ابتدا وارد این سازه گردیده، سپس به سایر استخرها هدایت می شود. در مزارعی که از استخرهای ذخیره استفاده می کنند ممکن است رسوب دهی، ذخیره و درمان آب و بنا به هدف از احداث، استخرهای ذخیره متمرکز یا جداگانه ساخته شود.
فیلتراسیون
در سال های اخیر به کارگیری سیستم فیلتر شنی معکوس( سرریز) نقش پراهمیتی در حذف ناخواسته های فیزیکی و بیولوژیک ایفا نموده است. توری حوضچه مکش، توری لوله دهش، فیلتر شنی معکوس، فیلترهای یک میلی متری و فیلتر چمبر با فیلترهای پارچه ای از انواع فیلتر گذاری در مزارع پرورش می باشند.
پارامترهای فیزیکوشیمیایی
-اکسیژن محلول:
مهمترین مصرف کننده های اکسیژن محلول در استخرهای پرورش شامل خاک سیاه بستر ،حدود 55 تا 75 درصد از اکسیژن محلول، فیتوپلانکتون ها 25 تا 40 درصد و میگو 5 درصد می باشد. مهم ترین دلیل کاهش اکسیژن محلول شامل غذادهی بیش از حد (Over Feeding)، مرگ پلانکتونی Over Bloom، افزایش دمای آب، لایه بندی دمایی، افزایش شوری و هوای ابری به مدت چند روز پیاپی می باشد.
-اکسیداسیون و احیا(ORP):
کمتربودن این شاخص، بیانگر احیابودن (ظرفیت اکسیدشوندگی) محیط است که در آبزی پروری معمولا در موارد تجمع خاک سیاه بروز می نماید. میزان مناسبORP در استخرهای پرورش آبزیان بین 150 تا 250 می باشد.
-دما :
عوامل بیماری زا، غالبا در دمای بین 35 تا 40 درجه سانتیگراد بیشترین رشد را دارند. میگوی وانامی بین دمای 27 تا 32 درجه سانتیگراد تغذیه مناسبی دارد. پائین تر از این دما تغذیه کاهش می یابد. بین 33 تا 35 درجه سانتیگراد اگرچه تغذیه میگو شدت می یابد اما دفع نیز سریع تر انجام می شود. بالاتر از 35 درجه سانتیگراد تغذیه میگوها کاهش می یابد.
-قلیائیت :
قلیائیت مانع نوسان شدید pH در طول شبانه روز می شود. عوامل تغییرات pH در استخرهای پرورش میگو عبارتند از: خاک های اسیدی(دارای آلومینیوم بالا)، بارندگی، آب های دارای بافری نامطلوب، تراکم بالا، غذادهی بیش از حد و تراکم لجن در بستر، وجود میکروارگانیسم های فراوان در بستر، شکوفایی بیش از حد در آب، تنفس میگو و سایر ارگانیسم های پرورشی یا رقبا وناخواسته ها در استخر.
-شوری:
محدوده تحمل شوری درمیگوی وانامی بین5/0 تا 55 و دامنه مطلوب، بین ppt15 تا 35 عنوان شده است. در شوری های بسیار پائین تر از دامنه مطلوب، میگوها نیاز به تنظیم اسمزی( با صرف انرژی) و در دامنه بالاتر از این میزان، نیاز به پمپاژ املاح به خارج از بدن دارد.
عملکرد هواده در استخر
از عواملی که موجب انتقال وانتشاراکسیژن از هوا در آب می شوند می توان به انتشار مستقیم اکسیژن از اتمسفر به آب نام برد. از دیگر عوامل ایجاد اکسیژن در استخرها هواده هاي مکانیکی هستند که با مخلوط شدن آب استخرها با هوا و ایجاد جریان (تعویض آب) و امواج باعث افزایش اکسیژن در استخرها می شود که در نتیجه فعل و انفعالات برای تجزیه مواد با منشا مواد الی در استخرها کاهش می یابد .
-آرایش مناسب هواده در استخر
چینش هواده ها در استخر بر اساس هدف از هوادهی، متنوع است. هرگاه هدف اصلی از استفاده از هواده، اکسیژن رسانی در کنار هدایت فضولات به مرکز استخر باشد، می بایست چینش هواده، مسیر گردش آب را به طور مناسب، حول مرکز استخر ایجاد کند و در صورت استفاده از هواده صرفاً به منظور اکسیژن رسانی به آب باشد(در انواع تزریقی، تنفسی و پمپ عمودی)، لازم است هواده، در نقاط بحرانی و یا در مسیر ورود آب قرار داده شود. قرار دادن هواده ها در گوشه هاي استخر باعث مي شود تا مواد جامد در مركز استخر انباشته شوند كه اگر استخرها داراي زهكشي مناسب باشند تخليه و يا در خلال خشك نمودن استخرها برداشته شوند. با توجه به اندازه استخرها، قرار دادن هواده ها بيشتر در قسمت مياني استخر باعث مي شود تا اكسيژن بيشتري فراهم و چرخش آب نيز بهتر صورت گيرد. معمولاً هواده با قدرت ha/hp 10-20در سيستم پرورش فوق متراكم و غذادهي زياد در نظر گرفته مي شود..
به هرحال همانگونه كه اشاره گرديد مديريت مزارع پرورش ميگو شامل زنجيره اي از عوامل مي باشد كه برخي از اين عوامل متاثر از عوامل ديگر بوده و به عبارتي وابسته مي باشند. به عنوان مثال ميزان pH و يا اكسيژن، خود متاثر از عوامل مختلفي همچون ميزان شكوفايي فيتوپلانكتوني (فرايند فتوسنتز)، وزش باد، تراكم ذخيره سازي و درجه حرارت و شوري مي باشد. درحاليكه برخي از عوامل مستقل مي باشند همانند درجه حرارت و شوري كه در محيط استخر نقش ما در كنترل آن ناچيز مي باشد. از سوي ديگر به نظر مي رسد نقش غذا در كيفيت بستر و بالطبع كيفيت آب مشهود بوده، از اينرو باید اذعان داشت كه غذاي با كيفيت نامناسب منشاء تغييرات چشمگيري در آب، همچون كاهش ميزان اكسيژن، نوسانات زياد pH كه بالطبع بر ميزان رشد ميگو تاثير دارد باشد.
توصيه مي گردد كه پارامترهاي آب همچون شوري، درجه حرارت، اكسيژن، pH، آمونيوم و نيتریت بطور مرتب اندازه گيري گردد. در صورت كمبود اكسيژن با تعويض آب و يا هواده نسبت به تامين اكسيژن، كمك به حذف مواد سمي و دفعي ميگوها از استخرها گردد. از سويي ديگر نمونه برداري فيتوپلانكتوني براي تنظيم زيتوده جلبكي (ميزان شفافيت) نيز در دستور كار قرار گيرد.
تجربيات و مطالعات محققین بيانگر اين نكته است كه نوسانات بيشتر پارامترهاي فيزيكوشيميايي مهم همچون pH ،اكسيژن، بار مواد آلي، آمونياك و نيتريت و همچنين شكوفايي گونه خاص فيتوپلانكتوني يا به عبارتي كيفيت آب و رسوب عمدتا بدلیل کیفیت نامناسب غذا است، از اينرو پيشنهاد مي گردد كه از پليت غذايي كه داراي مواد مورد نياز ميگو درمراحل مختلف رشد باشد استفاده گردد، كه بالطبع بر ميزان رشد ميگو تاثير دارد. اين درحاليست كه برخي از عوامل همچون درجه حرارت و شوري به صورت مستقل عمل نموده يا به عبارتي نقش ما در كنترل آن ناچيز مي باشد.