به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، اگرچه ماهی قزل آلا جزو گونه های بومی ایران نیست، اما بهره بردارن داخلی توانسته اند طی سال گذشته با تولید و عرضه بیش از 170 هزار تن ماهی به بازارهای داخلی و صادراتی رتبه نخست تولید ماهی قزل آلا در آبهای شیرین جهان را کسب کنند. استمرار این موضوع مستلزم تامین تخم چشم زده اصلاح نژاد شده، به عنوان یکی از نهاده های اصلی تولید می باشد. مراکز تکثیر داخل کشور، تاکنون پاسخگوی حداکثر 40 درصد نیاز داخلی بوده که وابستگی 60 درصدی به واردات تخم چشم زده از چند جهت نگران کننده است، اعمال تحریم ها و مشکلات مربوط به ارز و دشواری در تامین آن و نیز احتمال ورود انواع بیماری ها از طریق واردات تخم چشم زده، از مهمترین عواملی است که محققان را بر آن داشته تا فکری به حال این صنعت کنند. نخستین قدم در این راستا، اجرایی کردن طرح کسب و انتقال دانش فنی تولید قزل آلای رنگین کمان عاری از عوامل بیماری در مرکز تحقیقات ماهیان سرد آبی تنکابن بود که فاز اول آن با موفقیت به پایان رسید. گام دوم برای کاهش وابستگی در این صنعت، اصلاح نژاد این ماهی و ظهور نسلی از قزل آلا است که نه تنها در صفاتی مانند رشد، بلوغ جنسی و قدرت باروری هستند، بلکه در کنار مقاومت بیشتر به بیماری، از ایجاد همخونی در گله های آنها نیز جلوگیری شود. فرایند اصلاح نژاد ماهی قزل آلا با ایجاد برخی زیر ساخت در مرکز تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سرد آبی شهید مطهری یاسوج در حال اجرا است. با هدف ارتقاء سطح دانش متخصصین موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور نشستی با حضور محققان، اساتید و مجریان عرصه شیلات در سالن این موسسه برگزار گردید که پس از تبادل نظر، تدوین بسته دانش تا طراحی برنامه اصلاح نژاد جهت ارائه به وزیر جهاد کشاورزی خروجی این نشست می باشد. در این نشست، دکتر بهمنی، رئیس موسسه با اشاره به اینکه لازم است در مسیر اصلاح نژاد ماهی قزل آلا به یک جمع بندی در سطح ملی رسید، گفت: اطلاعات مربوط به این مبحث، در بخش های مختلفی مانند موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، دانشگاه، بخش اجرا و بخش های خصوصی وجود دارند که باید آنها را مانند قطعات پازل، به درستی در کنار هم چید. به گفته وی، وزیر جهاد کشاورزی، به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و سازمان شیلات ایران، برای تامین تخم چشم زده مورد نیاز کشور، دستورات لازم را ابلاغ کرده و از این دو مجموعه خواسته تا از تمام ظرفیت های علمی و فنی جهت پیشبرد این مهم، استفاده کنند. در ادامه خانم دکتر جرفی، مطالبی را در ارتباط با مرکز یاسوج به عنوان یک مرکز اصلاح نژادی عنوان کرد و گفت : تاکنون 120 مولد و 8 هزار عدد بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان از مرکز تنکابن به مرکز یاسوج منتقل شده اند. وی تصریح کرد: انجام بیومتری منظم، پایش مداوم آب، برگزاری نشست های علمی و کلاس های آموزشی از جمله فعالیت های است که به طور مستمر دنبال می شود. سپس دکتر شکوری، در ارتباط با فعالیت های سازمان شیلات ایران در راستای بهبود تولید قزل آلا توضیحاتی را ارائه و بیان کرد: ایجاد صندوق حمایت از توسعه تولید تخم چشم زده از طرف سازمان شیلات ایران پیگیری می شود که امید است با حمایت صندوق سرمایه گذاری، این کار تسهیل شود. وی متعقد است، در حال حاضر 34 مرکز تکثیر فعال در کشور وجود دارند که در مجموع 170 میلیون تخم چشم زده تولید که البته جوابگوی نیاز داخل نیست. بنابراین همکاری و هم افزایی در جهت حل مشکل تولید تخم چشم زده اصلاح نژاد شده کاملاً ضروری است. در ادامه دکتر سپهداری، در ارتباط با طرح کلان تولید قزل آلای رنگین کمان عاری از عوامل بیماری، نکاتی را ارائه و مولدین تولید شده حاصل از این پروژه را جهت اصلاح نژاد مناسب دانست. دکتر رفیعی و دکتر فرهمند اساتید دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، دکتر کلباسی، معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس، دکتر حافظیه، معاون پژوهش و فناوری و دکتر شریفیان، رئیس بخش آبزی پروری موسسه نیز در ادامه نظرات خود را در ارتباط با اصلاح نژاد ماهی قزل آلا عنوان کردند. در پایان، دکتر بهمنی، ضمن تاکید بر اینکه تحقیقات، دانشگاه، اجرا و بخش خصوصی، حلقه های یک زنجیره هستند، گفت: اگر چه وظیفه تحقیقات، تولید دانش فنی است، اما این مهم به تنهایی انجام نمی شود و باید تمام حلقه ها در کنار هم باشند. ایشان در پایان تاکید کرد: لازم است که هر چهار حلقه، مطالب خود را آماده کرده و در نهایت بسته دانشی بومی شده و سازگار با شرایط داخلی کشور، در مسیر اصلاح نژاد ماهی قزل آلا تهیه گردد. لازم به ذکر است، که مقرر شد موسسه تحقیقات نسخه اولیه طرح اصلاح نژاد را در اختیار اعضاء قرار دهد و این جلسات تا زمان حصول نتیجه، به طور مستمر ادامه داشته باشد.