به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، در این نشست که اعضای کارگروه تیلاپیا در آن حضور داشتند، دکتر بهمنی، ضمن تشریح هدفگذاری های محققان علوم شیلاتی و ترسیم خط مشی حوزه پژوهش در عرصه تیلاپیا گفت: وقتی در مورد دانش فنی یا طرحی خاص مانند آکواپونیک یا مولدسازی پنج سویه جدید تیلاپیا در فضای جامعه اطلاع رسانی می شود، به همان نسبت تقاضا برای تولید از طرف سرمایه گذاران ایجاد خواهد شد که باید برای این مرحله برنامه داشت.
وی با بیان اینکه آینده‌پژوهی و برنامه ریزی باید در اولویت فعالیت‌های کارگروه تخصصی تیلاپیا قرار بگیرد، افزود: از هم اکنون باید ظرفیت سنجی میزان نیاز در جامعه صورت گیرد تا به همان نسبت، نقشه تولید را طرح ریزی کرد. اگر آینده‌پژوهی در این مرحله انجام نشود بدون شک در آینده با سختی های غیرقابل پیش بینی رو به رو خواهیم شد.
دکتر بهمنی، ادامه داد: از آنجا که موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در کنار پژوهش و تولید دانش فنی دغدغه محیط زیستی هم دارد، بنابراین تاکید بر لزوم تولید تیلاپیا تنها در همین پنج استانی است که مجوز آن از طرف سازمان محیط زیست کشور صادر شده است. زیرا تیلاپیا در فهرست گونه‌های مهاجم قرار گرفته و نباید به آبهای آزاد راه پیدا کند.
وی عنوان کرد، شکل‌گیری موضوع کنسرسیوم در ۵ استان مربوطه و حمایت سازمان شیلات ایران از این کنسرسیوم بسیار ضروری است که می تواند از تولیدات زیر زمینی و غیرمجاز در استان های دیگر جلوگیری کند.
در ادامه، دکتر علیزاده رئیس مرکز ملی تحقیقات آبزیان آبهای شور، با بیان اینکه از ورود تیلاپیا به کشور بیش از ده سال می‌گذرد، گفت: تاکنون به دلیل موانع موجود، این صنعت وارد فاز توسعه و تولید نشده بود اما با تجدید نظر های صورت گرفته و شناخت واقعیت‌ها از طرف مسئولان ذیربط در حال حاضر تیلاپیا را به عنوان گونه پرورشی اصلاح شده می شناسند.
وی ادامه داد: ما نمی توانیم تا ابد محتاج واردات باشیم و از طرفی هم وظیفه داریم بحث امنیت غذایی را با جدیت تمام دنبال کنیم؛ پس توسعه تیلاپیا می تواند یکی از راهکارها باشد. به همین دلیل بخش تولید به هیچ وجه نباید نگران تامین بچه ماهی و نهاده های مربوط به تولید باشد. البته امروز با همت محققان علوم شیلاتی، زمینه تولید دانش فنی بذر مربوط به تیلاپیا در کشور فراهم است.
دکتر علیزاده گفت: با ارائه فرمولاسیون جدید برای تولید خوراک ماهی تیلاپیا، کارخانه ها می توانند حتی این نهاده را تا ۲۵ درصد ارزان تر از غذای ماهی کپور تولید کرده و در اختیار بهره برداران قرار دهند.
سپس مهندس زارع مدیر کل شیلات استان یزد، بحث ترویج و برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای تولید کنندگان را از ملزومات توسعه تیلاپیا دانست و عنوان کرد: استان یزد در سال گذشته حدود ۲۶۴ تن تیلاپیا تولید کرده که امید می‌رود با کمک تحقیقات و همکاری سازمان شیلات ایران این میزان افزایش یابد.
در ادامه جلسه، بخش خصوصی مشکلات و مسائل خود را مطرح کرد. تامین بچه ماهی و مولد مورد نیاز، تسهیل ارائه فیله تازه تیلاپیا در بازار، حفظ بانک ژنی موجود در مرکز ملی تحقیقات آبزیان آبهای شور در بافق، انعقاد تفاهمنامه برای وجود چاه در انتظار برای هر مزرعه، ارائه راهکار برای کاهش قیمت تمام شده تولید و تاسیس اتحادیه تخصصی برای تیلاپیا از مهمترین مواردی بود که متولیان بخش خصوصی به آن اشاره کردند.
دکتر شکوری از سازمان شیلات ایران، در ادامه عنوان کرد: مقرر شده در یک برنامه پنج ساله قیمت تولید این ماهی در کشور افزایش یابد که این هدفگذاری بر اساس ظرفیت ها و شرایط موجود انجام گرفته است.
وی گفت: اکنون در استان یزد ۵۰ فقره مجوز تولید صادر شده که جمعاً ۳۲ هزار تن ظرفیت تولید دارند. البته باید گفت که کمتر از یک سوم این مقدار وارد عرصه تولید شده‌اند.
دکتر غلامرضا رفیعی استاد دانشگاه تهران، به دنبال این مبحث، پیشنهاد تشکیل ستاد توسعه تیلاپیا را مطرح کرد و فلسفه وجود این ستاد را برای آینده پژوهی و تعیین خط مشی جهت تولید تیلاپیا ضروری دانست.
دکتر حافظیه معاون پژوهش و فناوری موسسه نیز اجرای طرح آمایش و پهنه بندی برای تیلاپیا در استان های مجاز را عنوان کرد تا از این طریق اطلاعات ریز مربوطه در دسترس مجریان و محققان باشد.
وی از افزایش تعداد سیستم‌های خُرد پرورشی انتقاد کرد و این عارضه را یکی از مباحثی دانست که می تواند به صنعت تیلاپیا آسیب جدی وارد کند.
وی در پایان تاکید کرد که باید برای تهیه فیله، فرآوری و ضایعات ایجاد شده بعد از تولید این ماهی، برنامه داشت.
در پایان، دکتر خون میرزایی معاون وزیر و رئیس سازمان شیلات ایران، ضمن قدردانی از موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور برای هماهنگی و برگزاری این نشست، گفت: تمامی مشکلات با همکاری سه جانبه تحقیقات، اجرا و بخش خصوصی قابل حل خواهد بود؛ چرا که این سه حلقه وقتی در کنار هم قرار گیرند موجبات هم افزایی و تاثیرگذاری بیشتر فراهم می شود.
دکتر خون میرزایی، معتقد است: به هر ترتیب نمی توان از رشد واحدهای کوچک و خرد، جلوگیری کرد اما باید یک زنجیره با محوریت استان‌های مجوزدار تشکیل و تمام این واحدها تحت پوشش این زنجیره وارد فاز تولید شوند. زیرا همین زنجیره ها می توانند در تمام مراحل، یاری‌گر تولید کننده باشند که در این راه نباید بین بخش دولتی و خصوصی فاصله ایجاد شود.
این مقام مسئول اظهار کرد: بیشترین واردات فیله ماهی تیلاپیا مربوط به سال ۹۴ است که میزان آن به ۱۱ هزار و ۶۰۰ تن می رسد. اما به ترتیب از این مقدار کاسته شد تا اینکه در سال گذشته واردات این محصول تنها دو هزار تن بود.
به گفته دکتر خون میرزایی، روند کاهشی واردات، راه را برای توسعه تولید داخلی باز می‌کند و اگر موفقیتی در استان یزد برای این منظور حاصل نشود، ممکن است جهت توسعه این‌گونه در باقی استان ها با مشکل مواجه شویم. بنابراین بهتر است در همین ابتدای راه، قدم ها را درست برداریم و با پشتوانه تحقیق و پژوهش، از انحراف جلوگیری کنیم.
گفتنی است پیش از این نشست، دکتر خون میرزایی، دکتر بازرگان، دکتر بهمنی و هیئت همراه، از طرح آکواپونیک و مولدسازی پنج سویه جدید تیلاپیا در مرکز ملی تحقیقات آبزیان آب های شور واقع در بافق یزد، رونمایی و بازدید کردند.