خلاصه ای از این سخنرانی به شرح ذیل می باشد:
دریاچه ارومیه یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین اکوسیستم های آبی ایران است.دریاچه ارومیه که در گذشته چی چست نیز نامیده می شد در دوره ائوسن تشکیل شده و وسعت آن در مواقع پر آبی 6000 کیلومتر مربع می‌باشد.دریاچهٔ ارومیه، بزرگ ترین دریاچهٔ داخلی ایران و دومین دریاچهٔ آب‌شور دنیا است. آب این دریاچه عمدتاً از رودخانه‌های زرینه رود، سیمینه رود، تلخه رود، باراندوز، شهرچای، نازلوچای و زولا چای تغذیه میشود. مساحت حوضه آبریز دریاچه ارومیه 52000 کیلومتر مربع است و در محدوده تقسیمات کشوری سه استان قرار دارد به شکلی که 51 درصد از حوضه در استان آذربایجان غربی، 39 درصد در آذربایجان شرقی و 10 درصد در استان کردستان واقع است.رودخانه های این حوضه که در حدود 40 رودخانه دائمی و فصلی می باشند به دریاچه ارومیه میریزند و آب این رودخانه ها که از باران و برف تأمین میگردد، عمدتاً در فصل بهار جریان دارد و در تابستانها از حجم آن به میزان قابل توجهی کاسته میشود. بارندگی در این حوضه سالانه در حدود 350 الی 550 میلیمتر می باشد.این حوضه با داشتن دشت‌هایی مانند دشت تبریز، ارومیه، مراغه، مهاباد، میاندوآب، نقده، سلماس، پیرانشهر، آذرشهر و اشنویه، یکی از کانون‌های مهم فعالیت کشاورزی و دامداری در ایران به‌شمار می‌رود.
بر اساس مدارک و اطلاعات موجود در شرایط عادی موجودی آب دریاچه تقریبا" بین 25 الی 50 میلیارد مترمکعب در نوسان است.تراز آبی این دریاچه همراه با نوسان بوده و طی ۱۳ سال گذشته ۶ متر کاهش سطح داشته‌است.بطوریکه مقدارآب این دریاچه 20 میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده و بیش از 60 در صد مساحت آن به شوره زار تبدیل شده است. برای رسیدن به تراز اکولوژیک،این دریاچه سالانه به 3 میلیارد مترمکعب آب نیازدارد.مقدار آب مورد نیاز برای رسیدن به تراز حداکثر حدود 24 میلیارد مترمکعب تخمین زده می شود.
اختصاص ۹۰٪ منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی،تغییر اقلیم و کاهش نزولات جوی ،افزایش سطح زیر کشت ،تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا ،برداشت غیرمجاز از آبهای زیرزمینی در پی حفر چاه ،احداث بی رویه سدها وتقسیم دریاچه به دو قسمت شمالی و جنوبی بوسیله احداث جاده دلایل اصلی کاهش سطح آب این دریاچه می‌باشند.
بنابراین با توجه به عوامل اصلی تاثیر گذار در کاهش آب دریاچه راه کارهای مناسب جهت بهبود وضع موجود و بازگشت آن به شرایط طبیعی اقدامات لازم در دو دوره زمانی کوتاه مدت و بلند مدت بشرح زیر پیشنهاد می گردد:
1- اقدامات کوتاه مدت:
- انتقال آب از رودخانه زاب به دریاچه
- انتقال آب از رودخانه و دریاچه سد ارس به دریاچه
- اصلاح مسیر ردخانه ها در مصب برای کاهش تبخیر آب
- اصلاح روش آبیاری جهت افزایش راندمان تولید و کاهش مصرف آب
- اعمال الگوی کشت مناسب برای دوره های ترسالی و خشک سالی
- تجدید نظر جهت ادامه مطالعه و یا ساخت سدهای جدید د ر حوضه آبریز دریاچه ارومیه
- تجدید نظر برای احداث صنایع بزرگ در اراضی نزدیک به دریاچه که به آب زیاد نیاز دارند
- برداشت نمک
- استفاده از همکاری و تجارب برخی از کشورها و سازمان های بین المللی
2- اقدامات بلند مدت:
- بررسی امکان انتقال آب دریای خزر به دریاچه ارومیه
- بررسی و انجام اقدامات مورد نیاز جهت کاهش تبخیر آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
- بررسی و اصلاح الگوی کشت مناسب با اقلیم منطقه به منظور کاهش تقاضای آب
- مدیریت تلفیقی آبهای سطحی و زیرزمینی و ساماندهی چاه های غیر مجاز در منطقه
- آموزش،اطلاع رسانی و افزایش آگاهی های عمومی جهت ایجاد محیط زیست پایدار
.