دوشنبه بیست و چهارم آذر 1393

اصول و ضوابط تولید محصولات ارگانیک در آبزی پروری

جلسه سخنرانی جناب آقای دکتر منصور شریفیان (عضو هیئت علمی و مدیر گروه تکثیر و پرورش ماهی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور ) روز دوشنبه مورخ 17/9/93 ساعت 14 الی 15 در سالن کنفرانس موسسه برگزار شد.

کشاورزی ارگانیک (Organic Agriculture)فرآیندی را در بر میگیرد. که هدف آن تنها تولید محصول سالم برای تغذیه انسان نیست بلکه در پی ارتقاء سلامت وبهره وری جوامع وابسته به آب وخاک –گیاهان جانوران وانسان است. این سامانه که تولید –فراوری وعرضه محصولات کشاورزی (شامل محصولات زراعی باغی-دامی-طیور وآبزیان ) را شامل می شود .امروزه .رشد وپویایی روند تولید آبزی پروری ارگانیک در جهان مرهون تقاضای زیاد مصرف کنندگان این محصولات در اقصا نقاط جهان است.بطوریکه براساس امارنرخ رشد آبزی پروری ارگانیک بین سالهای 2010-2001 معادل 30 درصد بوده واز سالهای2011 تا 2020 معادل 20 درصد پیش بینی شده از سالهای 2021 تا 2030 معادل 20 درصد پیش بینی شده است. بطوریکه میزان تولیدات از 5000 تن در سال 2000به 1200000 در سال 2030 خواهد رسید. این تقاضا به دلائل مختلف از جمله نگرانی‏های عامه مردم در حوزه سلامت فردی می باشد. سوابق نگرانی مصرف کنندگان از مصرف محصولات آلوده معطوف به شیوع بیماری جنون گاوی (Bovine Spongiform Encephalopathy) در قاره اروپا و گزارشات علمی درزمینه باقیمانده آنتی بیوتیک و مواد شیمیایی در غذاهای دریایی و غذاهای اصلاح شده ژنتیکی می باشد در آبزیان تجمع مواد مواد آلاینده ناشی از وجود آلاینده های زیست محیطی همواره محتمل بوده است. در صورتیکه آفت کش ها، فلزات سنگین، حشره کش هاو..... وارد چرخه تولید آبزی شوند بشدت در پیکره آنها تجمع یافته (bioaccumulation) می توانند به بدن انسان منتقل شوند.ومنشا تولید بسیاری از بیماریها شوند. در میان کشورهای مختلف ، کشورهای آمریکا- آلمان- انگلستان به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را در بازار محصولات ارگانیک دارا می باشند. بدون شک استقبال فزاینده مردم جهان از روند تولیدات آبزی پروری ارگانیک بنا به افزایش سطح آگاهی مردم جهان از اقزایش آگاهی مردم از موضوعات بهداشتی و زیست محیطی- وایمنی مواد غذایی است. تاخیر در رشد آبزی پروری ارگانیک (نسبت به آبزی پروری مدرن در سطح جهان را میتوان منبعث از عوامل ذیل دانست:

1- فقدان پذیرش عامه مردم

2-عدم وجود مقررات بین المللی- ملی و حتی ناحیه ای بطوریکه اکثریت مقررات وضوابط آیزی پروری ارگانیک موجود بطور طبیعی بعداز نشکیل مراجع و آژانسهای بخش خصوصی تدوین گردیده است.وهمین موضوع تاخیر در شروع فعالیتهای این بخش شده است. به عنوان مثال Soil Association Agency اولین مرجعی بوده که درسال 1989 پیش نویس آبزی پروری ارگانیک را نوشت این پیش نویس بعد ازتقریبا ده سال (سال 1998)مورد بازبینی وتغییرات قرار گرفت.ودر فاز اجرایی قرار گرفت.

آبزی پروری ارگانیک شاخه ای از کشاورزی ارگانیک بوده وکشتی است که در آن از کودهای شیمیایی- آفت کش ها –مواد شیمیایی غیر مجاز استفاده نشده وبا در نظر گرفتن مسائل اجتماعی واقتصادی محصولی سازگار بامحیط زیست تولید می شود.طبق تعریف این طبیعت است که می تواند بازدهی یک محصول را افزایش داده ویا مقاومت محصول به بیماری را افزایش دهد.

معیارهای های آبزی پروری ارگانیک

1- پیشگیری از وقوع وشیوع بیماری به جای استفاده از دارو در درمان بیماری های آیزیان

2--استفاده از گونه های بومی در حد امکان (هنگام استفاده از گونه های غیر بومی Exotic دقت بسیار زیادی باید صورت گیرد.)

3-استفاده از روش های طبیعی پرورش بدون استفاده از هورمون ها وآنتی بیوتیک ها)

4-استفاده از روش های پرورش چند گونه ای در حد امکان در سامانه های پرورش مناسب.

5-مراقبت شدید از بروز هر عامل مخاطره آمیز زیست محیطی در جهت جلوگیری از اثرات سوء انها.

6-یک پارچه سازی مسائل مربوط به کشت طبیعی در مدیریت مزرعه.

7- تامین کود وغذاهای مصرفی از مراکزی که دارای گواهی نامه ارگانیک می باشند.

8-استفاده محدود از افزودنی ها در زنجیره تغذیه آبزیان .

9-پرهیز از استفاده از آفت کشها –هرمون های رشد –رنگ دهنده ها وغیره .

10- اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از فرار گونه های مورد پرورش به خارج از مزرعه.

11-کمینه کردن استرس ودرد ورنج حاصل از صید وبرداشت گونه های مورد پرورش.

12-عدم استفاده از کودهای غیر ارگانیک.

13-محدود سازی تراکم های ذخیره سازی

در ایران سازمان ملی استاندارد ایران در خصوص تدوین معیارهای آبزی پروری ارگانیک اقدام به تهیه وتنظیم آیین نامه 11000 نموده است.

نظرات کاربران پیرامون این مطلب