معرفی بخش تحقیقات اقتصادی- اجتماعی
موسسه تحقیقات شیلات ایران تا سال ۱۳۷۹ دارای پنج بخش تحقیقاتی تخصصی عمدتا" در زمینه مباحث مرتبط با آبزیان بود. در سال ۷۹ تفکر ایجاد یک واحد تحقیق و توسعه در قالب تشکیلاتی یک گروه درموسسه بروز کرد و در ابتدا با مجموعه ای متشکل از دونفر کارشناس فعالیت خود را آغاز نمود. درخلال سالهای ۸۴-۱۳۷۹ ، این واحد در زمینه های مختلف مطالعاتی ، برنامه ریزی و مشارکت در کمیته های تخصصی و شورای پژوهشی موسسه فعالیت خود را ادامه داد. از سال ۱۳۸۴، به منظور توسعه فعالیت های تحقیقاتی موسسه و همچنین همه جانبه نگری به پروژه های تحقیقاتی، بویژه در زمینه های بررسی امکانپذیــــری اجرایی نمودن طرح ها و پروژه های تحقیقاتی که منجر به نوآوری در زمینه فعالیت های آبزی پروری، صیادی و بیوتکنولوژی می گردد، ضرورت ایجاد یک بخش تحقیقات اقتصادی- اجتماعی نیز مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا بخشی از نیروهای متخصص موسسه که مرتبط با این زمینه از فعالیت های تحقیقاتی بودند و در سایر سازمان ها و موسسات به همکاری مشغول بودند، به موسسه فراخوان شدند و پس از تنظیم و تدوین شرح وظایف و ساختار تشکیلاتی مربوطه و تصویب آن در سازمان مدیریت و برنامه ریزی، رسما" این بخش ایجاد و آغاز به فعالیت نمود.
ساختار تشکیلاتی بخش تحقیقات اقتصادی- اجتماعی
این بخش متشکل از دو گروه تخصصی مطالعاتی بشرح زیر می باشد که تحت یک مدیریت واحد در منصب هیئت علمی فعالیت می نمایند:
۱- گروه مطالعات اقتصادی
در ساختار این گروه مجموعا" ۵ نفر کارشناس متخصص و کمک کارشناس پیش بینی شده است. از این تعداد یک نفر به عنوان مسئول گروه (عضو هیئت علمی)، دونفر کارشناس در سطح هیئت علمی، یک نفر کارشناس اقتصاد کشاورزی و یک نفر کمک کارشناس اقتصادی می باشند.
۲- گروه مطالعات اجتماعی
در ساختار این گروه نیز مشابه گروه مطالعات اقتصادی ۵ نفر کارشناس متخصص و کمک کارشناس پیش بینی شده که سه نفر در سطح هیئت علمی ، یک نفر کارشناس علوم اجتماعی و یک نفر نیز کمک کارشناس علوم اجتماعی است. درحال حاضر در این بخش نیز تنها ۲ نفر کارشناس فعالیت دارند.
۱- شناخت قابلیت ها ، ظرفیت ها، مسائل، مشکلات و چالشهای اقتصادی اجتماعی زیربخش شیلات و جوامع بهره بردار در زمینه توسعه فعالیتهای شیلاتی
۲- کمک به افزایش سهم شیلات در تولید ناخالص داخلی از طریق بررسی و تحلیل اقتصادی اجتماعی پروژه های تحقیقاتی و اجرایی شیلات
۳-بسترسازی برای رفع نیازهای پژوهشی زیربخش شیلات وجوامع بهره بردارازطریق انتقال یافته های تحقیقاتی
شرح وظایف بخش تحقیقات اقتصادی- اجتماعی
۱- وظایف  کلی بخش:
۱- بررسی ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع بهره بردار شیلاتی و عوامل موثر بر چالش های توسعه زیربخش
۲- مشارکت در تهیه و تدوین برنامه های کوتاه مدت ، بلندمدت و میان مدت موسسه با توجه به رسالت بخش
۳- نظارت برعملکرد و اجرای پروژه های مطالعاتی – تحقیقاتی اقتصادی موسسه که توسط مشاورین طرف قرارداد اجرا می شود
۴- ارائه رهنمودهای فنی و تهیه و تدوین دستورالعمل های اجرایی توجیه اقتصادی طرحها و پروژه های تحقیقاتی موسسه
۵- همکاری و تعامل با سایر بخش های تحقیقاتی موسسه و سایر مراکز و موسسات تحقیقاتی و دانشگاهی داخل و خارج از کشور به منظور اجرای مطلوب پروژه های تحقیقاتی
۶- گردآوری و طبقه بندی اطلاعات موضوعی و آمارهای اقتصادی مورد نیاز گروه و بخش جهت بهره برداری در فعالیتهای علمی بخش
۷- مشارکت در کمیته ها ، شوراها و کارگروه های فنی متناسب با رسالت اقتصادی و اجتماعی موسسه
۸- زمینه سازی بهبود مطالعات و پژوهشهای اقتصادی اجتماعی موسسه و مراکز تحت پوشش
۹- تعیین زمینه های پژوهشی و مطالعات اقتصادی اجتماعی توسعه زیربخش شیلات و تعیین اولویت آنها
۱۰-تعامل و همکاری با دانشکده های اقتصادی و اجتماعی با هدف جهت گیری پژوهش های علمی و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی به سمت اجرای پروژه های مورد نیاز توسعه اقتصادی اجتماعی زیربخش شیلات
۱۱-ارزیابی جنبه های اقتصادی اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت های شیلاتی
۲- شرح وظایف گروه تحقیقات اجتماعی
۱- انجام پژوهش پیرامون ساختار اجتماعی و جغرافیای جمعیت صیادان کشور و اثرات آن بر روند فعالیتهای صید و صیادی
۲- بررسی پیامدهای اجتماعی پروه های تحقیقاتی شیلاتی با تاکید بر بهبود شرایط توسعه به منظور تحقق توسعه پایدار جوامع شیلاتی
۳- بررسی ساختار و اثربخشی قوانین و مقررات شیلاتی و انطباق آنها با نیازها ، واقعیت ها و شرایط جوامع ذی نفع
۴- بررسی ساختار، جایگاه و کارکرد تشکل ها، تعاونی- ها و اتحادیه های صیادی و آبزی پروری و چالشهای فرآوری آنها
۵- بررسی آثار اجتماعی اجرای پروژه های شیلاتی در حوزه آبزی پروری و صید و صیادی به منظور تحقق توسعه پایدار جوامع ذی نفع
۶- بررسی میزان مقبولیت قوانین و مقررات ، دستورالعمل ها و فن آوریهای نوین تکثیروپرورش آبزیان و صید و صیادی در میان جوامع بهره بردار
۷- بررسی و تحقیق پیرامون مسائل و معضلات اجتماعی جوامع صیادی ، آبزی پروری و صنایع وابسته
۸- انجام تحقیق پیرامون تنش ها و چالش های اجتماعی با تاکید بر مهاجرت های درون و برون منطقه ای، تخلفات صیادی و ...
۹- بررسی تاثیر پروژه های توسعه آبزی پروری ، صید و صیادی ، بنادر و صنایع شیلاتی بر افزایش امنیت مناطق ساحلی و مرزی و بهبود امنیت غذایی کشور
۱۰-تهیه، تولید، بررسی ، تجزیه و تحلیل و ارائه گزارش های اجتماعی مورد نیاز بخش و موسسه
۳- شرح وظایف گروه تحقیقات اقتصادی:
۱- بررسی و تحلیل اقتصادی برنامه های موسسه و زیر بخش شیلات
۲- ارزیابی اقتصادی طرحها و پروژه های تحقیقاتی و بررسی اسناد قبل و بعد از اجرا
۳- انجام تحقیقات اقتصادی در زمینه مسائل صید و صیادی با تاکید بر بهره برداری پایدار از منابع آبزی و تولید اقتصادی شناورهای صیادی
۴- انجام تحقیقات اقتصادی پیرامون مسائل آبزی پروری با تاکید بر بهره وری مزارع و ساختار هزینه تولید
۵- بررسی اقتصادی در راستای افزایش ارزش افزوده تولیدات شیلاتی و بهبود سهم زیر بخش شیلات در تولید ناخالص داخلی
۶- بررسی آثار و تبعات قوانین ، مقررات و استانداردهای بین المللی و کشورهای هدف صادراتی بر تولید و عرضه محصولات آبزی
۷- انجام مطالعات اقتصادی پیرامون بازار محصولات شیلاتی، مصرف سرانه آبزیان، بازاربورس، سازمان تجارت بین- المللی (WTO) و ...
۸- تهیه، تولید، بررسی و تجریه و تحلیل و ارائه گزارش- های اقتصادی مورد نیاز بخش و موسسه
۹- مشارکت در نشست ها، کمیته ها، کارگروه ها و انجام ماموریت های محوله و ارائه گزارش به بخش
۱۰-بررسی عوامل موثر بر ایجاد چالش های اقتصادی زیربخش شیلات ایران و تاثیر آنها بر فعالیت ها ی شیلاتی
از سال ۱۳۸۴ که بخش رسما" فعالیت خود را آغاز نموده است ۴ پروژه مصوب و یک طرح مطالعاتی گسترده را دردست اجرا دارد. عناوین این پروژه ها و طرح ها عبارتند از:
الف: اندازه گیری و تحلیل کارآیی اقتصادی مزارع پرورش میگو در استان های جنوبی کشور (سال شروع ۱۳۸۵)
ب: بررسی اقتصادی پرورش ماهیان خاویاری (سال شروع ۱۳۸۵)
ج: محاسبه هزینه- فایده و بررسی نقش عوامل هزینه تما شده پرورش میگوی وانامی در استان بوشهر (سال شروع ۱۳۸۶)‌
د: محاسبه هزینه- فایده و تحلیل نقطه سربسر در صید شناورهای گوشگیر تون ماهیان در استان سیستان و بلوچستان ( سال شروع ۱۳۸۶)
ذ: طرح مطالعات توسعه شیلات در منطقه البرز شمالی ( سال شروع ۱۳۸۵)
توضیح اینکه طرح مذکور در قالب طرحهای خاص با کارفرمایی سازمان شیلات ایران توسط بخش تحقیقات اقتصادی- اجتماعی مورد پیگیری و اجرا است. محدوده اجرایی مطالعات این طرح در سه استان شمالی کشور یعنی گلستان، گیلان و مازندران است و یکی از بزرگترین طرحهایی است که تاکنون موسسه تحقیقات شیلات ایران انجام داده است.
بخش تحقیقات اقتصادی- اجتماعی علاوه بر مسئولیت اصلی خود در زمینه طراحی و اجراء پروژه های تحقیقاتی مرتبط با حوزه تخصصی خود، چندین مسئولیت عمده دیگر را نیز بر عهده دارد که اهم آنها بشرح زیر قابل ذکر است:
۱- پیگیری برنامه های ترویجی یافته های تحقیقاتی
۲- همکاری و مشارکت در تدوین برنامه های استراتژیک (راهبردی) و میان مدت (پنج ساله)
۳- پیگیری تدوین دستورالعمل های فنی- اجرایی منتج از پروژه های تحقیقاتی کاربردی خاتمه یافته.
۴- عضویت و مشارکت در کمیته های تخصصی علمی- فنی موسسه و شورای پژوهشی
۵- عضویت و مشارکت در کمیته های تخصصی اطلاعات علمی از جمله کمیته انتخاب متون علمی و کمیته بولتن علمی (نیوزلتر)