وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزشکشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران
استانهای سیستان و بلوچستان ـ بوشهر ـ تهران ـ هرمزگان
شماره ثبت
83/1216
چکیده
مطالعه و بررسی باقیمانده داروها سموم و آلاینده های محیط زیست در میگوی پرورشی ایران به منظور :
1 ـ شناسایی وضعیت باقیمانده داروها سموم و آلاینده های محیط زیست در میگوهای پرورشی از نظر نوع میزان چگونگی باقیمانده گی و مقایسه آن با استانداردهای بین المللی MRL
2 ـ شناسایی نقاط بحرانی تضمین کیفیت و بهداشت میگوی پرورش یافته مطابق با استانداردهای بین المللی HACCP
3 ـ ایجاد اطمینان در مصرف کنندگان داخلی و خارجی سلامت مواد غذایی ( میگو ) .
4 ـ چگونگی دستیابی به حد مجاز ( MRL ) مصرف داروها سموم دفع آفات و سموم قارچی در مواد غذایی .
5 ـ چگونگی اجرای صحیح مقررات در پرورش ( تولید ) میگوی پرورشی به منظور تضمین کیفیت و بهداشت و میگوی پرورشی به مورد اجرا گذارده شد.
روشهای اجرا :
بر اساس ضوابط و دستورالعمل شماره 23 -96 EEC اتحادیه اروپا در فصل پرورش میگو سالهای
2003 ـ 2001 ـ 2000 از 10 درصد مزارع فعال در استان های بوشهر ، هرمزگان ، و سیستان وبلوچستان نمونه برداری گردید روش نمونه برداری با استفاده از سیستم لوپ بسته (closed loop system ) بوده و بعد از مشخص نمودن مزارع هدف به میزان 1 نمونه 500 گرمی به ازای هر 100 تن میگوی پرورشی نمونه گیری بعمل آمد .
کلیه نمونه های زنده و جمع آوری شده به سرعت منجمد شده و با بسته بندی مخصوص به آزمایشگاه های رفرانس اتحادیه اروپا ( آفساوفوژ در فرانسه ) برای کنترل باقیمانده های فلزات سنگین آتی بیوتیک ها و آلاینده های محیط زیست سموم دفع آفات طی سالهای 2001 ـ 2000 ارسال گردید ( به دلیل نبودن آزمایشگاههای استاندارد و مورد تایید مراجع بین المللی در ایران ) و نتایج مربوطه طی سال 2002 اخذ گردید و در خصوص مطالعه و بررسی سموم قارچی ( آفلاتوکسین ها و اوکراتوکسین a ) طی سال 2003 آزمایشگاههای مورد تأیید استاندارد ( مرجعان خاتم ) نمونه های مربوط با شرایط ذکر شده در فوق تهیه و مورد آزمایش قرار گرفت . در گروه A ترکیباتی از قبیل استیل بنز ( دی اتیل استیل بنزول ) ، استروییدها ، مواد ضدباکتریایی ( کلرامفنیکل ) و نیتروفوران ها وجود دارد که از نظر میزان باقیمانده در بدن میگو باید در حد صفر باشند که با استفاده از آزمون غربالگری ، روش کروماتو گرافی مایع یا با استفاده از اسپکتو فتو متری عمومی ( LC-MS ) پالایش گردید.
در گروه B مواد ضد باکتریایی از قبیل اریترومایسین سولفانامیدها ، تتراسیکلین ها ، کینولون ها ، سموم ارگانو کلره ، فلزات سنگین ( سرب و جیوه ) ، مایکوتوکسین ها ( شامل آفلاتوکسین ها و اوکراتوکسین A) و رنگها ( مالاشیت سبز ) با استفاده از آزمون غربالگری ، روشهای گاز کروماتوگرافی ، طیف سنجی جذب اتمی ( AAS ) ، TLC و HPLC پالایش گردید.
نتایج :
باتجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده مشخص گردید :
1 ـ به رغم آنکه تقریباً نتیجه آزمایش همه نمونه ها منفی یا به عبارتی کمتر از حد مجاز بوده اما نتیجه آزمایشهای سال های 2000 و 2001 نشان دهنده افزایش مصرف انواع آنتی بیوتیکها در مزارع پرورشی بوده که در صورت فقدان کنترل و نظارت می تواند در سال های آتی مسئله ساز باشد.
2 ـ در خصوص فلزات سنگین بخصوص سرب در یک مورد اختلاف معنا دار دیده شد که در واقع نشان از آلودگی دارد و مبین تهدید آلاینده های زیست محیطی در خلیج فارس برای آبزیان پرورشی می باشد.
3 ـ در بررسی سموم قارچی به رغم آنکه تمامی موارد کمتر از حد مجاز بوده و در واقع منفی می باشد اولاً در خصوص یک نمونه ( شماره 28 ) آلودگی به اوکراتوکسین a را نشان می دهد که دلالت بر آلودگی مواد غذایی مورد مصرف در میگوی آنها به سموم قارچی و ضرورت کنترل باقیمانده میگوی پرورشی از نظر سموم قارچی احساس میگردد ،که فوق العاده خطرناک است.
4 ـ لزوم تعیین میزان مجاز مصرف داروهای غیرمجاز ( گروه A ) و اجرای روشهای بهینه تولید و مدیریت با بکارگیری استانداردهای کنترل نقاط بحرانی خطر و آنالیزریسک ضروریست .
شماره مصوب : 47 ـ 0710236000 ـ 82
نام و نام خانوادگی نگارنده/ نگارنده گان : عباسعلی مطلبی مغانجوقی
نام و نام خانوادگی مجری مسئول ( اختصاص به پروژه ها و طرحهای ملی و مشترک دارد ) : -
نام و نام خانوادگی مجری / مجریان : عباسعلی مطلبی مغانجوقی
نام و نام خانوادگی همکاران : ودود رضویلر ـ فریبرز شجاعی ـ عبدالمحمد حسنی طباطبایی ـ حسن یزدان پناه
نام و نام خانوادگی مشاور (ان ) : ـ
محل اجرا : استانهای هرمزگان ، بوشهر ، سیستان وبلوچستان و تهران
تاریخ شروع : 1381
مدت اجرا : دو سال
ناشر : مرکز چاپ و نشر مؤسسه تحقیقات شیلات ایران
شمارگان ( تیتراژ ) : 30 نسخه
تاریخ انتشار : سال 1384
حق چاپ برای مؤلف محفوظ است . نقل مطالب ، تصاویر ، جداول ، منحنی ها و نمودارها با ذکر مأخذ بلامانع است .