بررسی کمی وکیفی و بهداشتی بچه ماهیانخاویاری در مجتمع تکثیر و پرورش تاسماهیانسال (80-1379)
مجری : شراره فیروزکندیان
شماره ثبت
472/82
وزارت جهاد کشاورزی
سازمان ترویج، تحقیقات و کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران – پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
چکیده
تکثیر مصنوعی ماهیان خاویاری دریای خزر از جمله قره برون، شیپ، چالباش فیل ماهی و ازون برون‌بمنظور بازسازی ذخایر این ماهیان هر ساله توسط مجتمع تکثیر و پرورش بچه ماهیان خاویاری کارگاه شهیدرجایی انجام می‌شود. هدف از انجام این مطالعه برآورد تعداد و بررسی کیفیت (آلودگی‌ها، ضریب چاقی،سرعت رشد، شاخص سیری و بررسی میزان چربی و پروتئین) هنگام رهاسازی می‌باشد. نتایج حاصله درسال 79 نشان می‌دهد، در مجموع تعداد 2042674 قطعه براساس فرمول تبدیلی (2332133 قطعه) ازماهیان مذکور تکثیر، پرورش و در رودخانه‌های تجن، لاریم، گهرباران و سردآبرود رهاسازی گردید. سهم هریک از گونه‌های ذکر شده بترتیب (1752137 قطعه، 86درصد با میانگین وزن 5/3 گرم) براساس فرمول تبدیلی(1555616 قطعه، 7/66درصد)، (188480 قطعه، 2/9درصد با میانگین وزن 1/8 گرم) بر اساس فرمول تبدیلی(511887 قطعه، 9/21درصد65000 قطعه، 1/3درصد با میانگین وزن 1/4 گرم) براساس فرمول تبدیلی (88833قطعه، 8/3درصد) و (37057 قطعه، 8/1درصد با میانگین وزن 22 گرم) براساس فرمول تبدیلی (175797 قطعه 5/7درصد)برآورد شده است. نتایج حاصله از سال 1380 حاکی از آن است که در مجموع 2006319 قطعه بر اساس فرمول‌تبدیلی (2115290 قطعه) از ماهیان مذکور، تکثیر پرورش و علاوه بر رودخانه‌های مذکور در سال 79 درشیرود نیز رهاسازی گردید که سهم هر یک از گونه‌ها بترتیب (1801317 قطعه، 7/89درصد با میانگین‌وزن 7/3 گرم) براساس فرمول تبدیلی (1772015 قطعه، 77/83 درصد)، (184698 قطعه، 2/9درصد با میانگین وزن 5گرم) براساس فرمول تبدیلی (293178 قطعه، 85/13درصد)، (5024 قطعه، 25/0درصد با میانگین وزن 30 گرم)براساس فرمول تبدیلی (25877 قطعه، 22/1درصد)، (5280 قطعه، 26/0درصد با میانگین وزن 5/8 گرم) براساس‌فرمول تبدیلی (11220 قطعه، 53/0درصد) و (10000 قطعه، 49/0درصد با میانگین وزن 9/3 گرم) براساس فرمول تبدیلی13000 قطعه 6/0درصد) برآورده شده است. نتایج حاصل از بررسی ضریب چاقی در پایان دوره در کل استخرهای پرورشی به تفکیک گونه،در سال 79 و 80 قره برون 47/0، فیل ماهی در سال 79 ،59/0، شیپ درسال 79 ،43/0 و در سال 80، 47/0 می‌باشد که در درجه بندی ضرایب چاقی در رده متوسط قرار دارند.
شایان ذکر است که نتایج بدست آمده از ضریب چاقی بچه ماهیان قره‌برون به تفکیک استخرها و گونه بچه‌ماهیان، حاکی از آن است که در سال 79، 07/43درصد و در سال 80، 06/25درصد از بچه ماهیان قره برون استخرهای‌زیر کشت ضریب چاقی بالای 5/0 (یعنی در رده خوب) ، در سال 79، 47/55درصد، سال 80، 42/44درصد ضریب چاقی‌کمتر از 3/0 (یعنی در رده ضعیف) و در سال 80، 5/30درصد ضریب چاقی 49/0 - 4/0 (یعنی در رده متوسط) قراردارند. همچنین در مورد بچه فیل ماهی در سال 79، 07/17درصد از بچه ماهیان ضریب چاقی بالای 6/0 (یعنی دررده خوب)، 06/17درصد از آنها ضریب چاقی 59/0-5/0 (یعنی در رده متوسط) و 86/65درصد ضریب چاقی کمتر از4/0 (یعنی در رده ضعیف) دارند.
نتایج حاصل از بررسی تغذیه در طول دوره پرورش حاکی از آن است که در سال 79 از مجموع 275 قطعه‌بچه ماهی‌قره برون مورد بررسی 52 قطعه (9/18درصد) و در سال 80 از مجموع 115 قطعه بچه ماهی‌قره برون‌مورد بررسی 24 قطعه (8/20درصد) از تغذیه مناسب برخوردار بوده‌اند.
در ارتباط با بررسی‌های باکتریایی در سال 79 ، 3/3 درصد از بچه ماهیان‌قره‌برون مورد آزمایش آلوده به‌باکتریهای (موراکسلا و انتروباکتر) بوده‌اند حال آنکه در سال 80 هیچ آلودگی باکتریایی مشاهده نگردید.همچنین در ارتباط با بررسی‌های انگلی در پایان دوره پرورش، درصد آلودگی به انگل تریکودینا با شدت‌آلودگی کم (6/29 درصد)و انگل دیپلوستوموم با شدت آلودگی 1 (4/3 درصد) بوده است و در سال 80 باستثناءاستخر 9 قدیم که 40درصد نمونه‌های مورد بررسی آلوده به انگل تریکودینا بوده‌اند تمام استخرهای مورد بررسی‌فاقد آلودگی بوده است. در ارتباط با بررسی‌های چربی و پروتئین نتایج حاکی از آن است که میزان تغییرات‌پروتئین نسبت به چربی دارای نوسانات کمتری بوده است همچنین ماهیانی که از وزن متوسط بالاتری‌برخوردار بوده‌اند میزان درصد چربی بیشتری داشته‌اند.