پایش (مانیتورینگ) توده زندهمیگوی ببری در آبهای استان بوشهر
مجری : کامبوزیا خورشیدیان
شماره ثبت
457/85
وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران ـ پژوهشکده میگوی کشور
چکیده
مرحله اجرایی این طرح از تاریخ 1/1/1380 لغایت31/6/82 به مدت 30 ماه در محدوده آبهای استان بوشهراز بحرکان تا دیر انجام شده است. اطلاعات حاصله از این گشتهای ماهانه همراه با نتایج پروژه مشابهی که از آذر ماه 77 تا اسفند 80 انجام شده بود، منجر به سری زمانی 58 ماهه ای از میزان صید، ترکیب طولی وجنسی میگوی ببری سبز گردیده که در این مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شده اند. هدف غایی این طرح به دست آوردن شناخت مناسبی از چرخه حیات میگوی ببری سبز در مراحل پس از ورود به صیدگاه ها بوده تا بتوان به نحو مؤثرتری بر ذخیره آن مدیریت نمود. شناخت حاصله، هم چنین جهت طراحی پروژه های جدید و اصلاح نمونه برداریها مورد استفاده قرار می گیرد. در این طرح تبعیت چرخه حیات میگوی ببری سبز خلیج فارس از الگوی عمومی زندگی میگوهای پنائیده به اثبات رسیده است. از ویژگیهای میگوی ببری سبز در آبهای استان بوشهر انجام دو تخمریزی سالانه در پاییز و بهار و دو احیای ذخیره در تابستان و پاییز میباشد. ذخیره شامل دو نسل پاییزه و بهاره است. نسلی که در پاییز تخمریزی مینمایند سبب احیای ذخیره در تابستان میگردند که فصل اصلی صید است. به همین ترتیب نسلی که در بهار تخم ریزی می نمایند بازسازی پاییزه را بوجود می آورند. نوسانات این دو پدیده در پنج سال گذشته مورد مقایسه قرار داده شد و تغییرات آن مشخص گردید
دامنه تغییرات جغرافیایی وقوع اولین بازسازی بسته به سال، شامل نواحی لاور تا رستمی یا رستمی تا بوشهر، حد فاصل عرضهای جغرافیایی °28 تا °29 متغیربوده است. این مورد می تواند در طراحی پروژه های آتی برای تعیین مطالعات نوزادگاهی استفاده شود. در این مطالعه تعیین گردید که در بخش جنوبی استان، پدیده بازسازی به شکل قوی تری واقع می‌شود.ولی بازسازی ثانویه در پاییز به هیچ وجه با بزرگی اوج تخم ریزی در بهار تناسبی ندارد. علل این امر می تواند: 1- احتمال وقوع بازسازی ثانویه در مکانی به جز حوزه بررسی برای مثالً در کویت یا عربستان، 2- فقدان مولد کافی یا 3- مرگ و میر بالا در فصل تابستان باشد.
تجمع مولدین درماههای مهر تا آذر، مطابق با اوج تخم ریزی پاییزه، درمحدوده شمالی منطقه مورد بررسی بوده و وجود نوعی وابستگی میگوی ببری سبز در دوران تخم ریزی به آب شیرین به واسطه تجمع مولدین آنها در حوالی رودمند و حله مشاهده شده است.. میانگین طولی که50 درصد میگوهای ماده به باروری می رسند ( Lm )، در سالیان مختلف متغیر و به طور میانگین Cm 3/15 بوده است.
بررسی ترکیب طولی جمعیت نشان دهنده وجود یک تا سه نما در ذخیره بسته به ماه و سال است. در حالی که در منطقه شمالی استان برای هر دو جنس تنها یک نسل میگو وجود دارد ولی در مناطق جنوبی در غالب ماههای سال وجود سه نسل متوالی همراه با پدیده بازسازی مستمر در ماههای تابستان امری عادی است.
هم چنین پیراسنجه های رشد(L∞ وK) این آبزی برای جنس ماده به ترتیب برابر(mm) 2/52 و (week-1) 041/0 و برای جنس نر(mm). 35 و (week-1) 054/0 محاسبه گردید. نقشه های فراوانی ذخیره میگوی جهت 58 ماه ترسیم و مناطق تخمریزی و احیای میگوی ببری سبز وتغییرات سالانه آن تعیین گردید
واژگان کلیدی : میگوی ببری، پایش، بوشهر، خلیج فارس، Penaeus semisulcatus