تکثیر و پرورش مصنوعی ماهی هامور (Epinephelus ssp.) بررسی مقدماتی تکثیر ماهیهامور در قفس(در خوریات ماهشهر)
مجری : جلیل معاضدی
شماره ثبت
227/85
وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
(تحقیقات شیلات ایران ـ مرکز تحقیقات آبزیپروری کشور (جنوبچکیده
طی این پروژه که از سال 1372 آغاز شده و در سال 1375 خاتمه یافت برای اولین بار در ایران تکثیر مصنوعی یکی از گونه‌های بومی ماهیان دریائــی منطقه به نام هامور خال نارنجی (Epinephelus.coioides) انجام گردید.
برای این منظور ابتد مکان یابی برای احداث مزرعه پرورش ماهیان دریائی در خور غزاله از خوریات ماهشهر انجام شد و با ساخت قفسهای شناور و صید مولدین اینگونه از دریا و انتقال آنها به این محل ادامه یافت. بدنبال آن کارگاه تکثیر ماهیان دریایی شامل سالن تکثیر، تانکهای تخم‌ریزی و واحد تولید غذای زنده احداث و راه‌اندازی گردید.
بدلیل هرمافورودیت بودن ماهی هامور و مشکل امکان تهیه ماهی مولد نر از طبیعت، از تکنیک کشت هورمون در حفرة بطنی جهت تغییر جنسیت تعدادی از ماهیان ماده به نر استفاده گردید که با موفقیت توأم بود و تعدادی مولد نر لازم جهت عملیات تکثیر مصنوعی تأمین گردید با شروع فصل تکثیر در دمای 25-22 درجه سانتیگراد عملیات تکثیر ماهی هامور به دو روش مصنوعی با استفاده از هورمون (1373) و نیمه مصنوعی بدون استفاده از هورمون و فقط استفاده از تانکهای تخم‌ریزی (1375-1374) انجام شد.
مراحل تکثیر شامل تخم‌ریزی ماهیان، عمل لقاح و تولید لارو و در نهایت تغذیه لاروها و تولید بچه ماهی انگشت قد با موفقیت انجام گردید.
در تغییر جنسیت بهترین روش کاشت هورمونی17 آلفا میتیل‌تستسترون در محوطه بطنی ماهی و اندازة ماهی مناسب برای انجام این عملیات وزن بین 6-5 کیلوگرم مناسب بوده است. در تکثیر مصنوعی از هورمون HCG انسانی با دوز IU750 در دو تزریق به فاصله 24 ساعت استفاده گردید در این روش 24 ساعت بعد از تزریق دوم تخم‌ریزی صورت گرفته و حجم زیادی تخمک رها شده اما کیفیت تخم خوب نبوده است ولی در روش نیمه مصنوعی تخم‌ریزی بتدریج صورت گرفته و تخم‌ریزی ماهیان از اوسط فروردین ماه در دمای 25-22 درجه سانتیگراد شروع شده و در اواسط خرداد ماه با افزایش دما 30-28 درجه سانتیگراد تخم‌ریزی قطع می‌گردد. مناسب‌ترین درجه حرارت برای رشد لارو 25-23 درجه سانتیگراد بوده و درصد بازماندگی لارو 2/1-29/0 درصد تعیین گردید. تغذیه لاروها با استفاده از روتیفر اندازة کوچک 150-80 میکرون در هفته اول با تراکم 10 عدد در سی‌سی و روتیفر اندازه بزرگتر 280-150 میکرون در 20 روزگی انجام گردید. در 25-20 روزگی از آرتیمیاسالینا و از 30 روزگی به بالا، از میگوی چرخ شده در تغذیه لاروها استفاده شد، در نهایت لارو به بچه‌ماهی انگشت قد در سن 80 روزگی به وزن 9 گرم رسیده است.
لغات کلیدی:
آرتمیا - ایران – پرورش لارو- تکثیرمصنوعی – تغییرجنسیت – خال نارنجی- روتیفر-17آلفا متیل تستسترون_ Epinephelus coinides - ماهیان دریائی - HCG - هامور