بررسی امکان تولید ماهیان تک جنس مادهو عقیم در ماهی قزل آلای رنگین کمان
Oncorhynchus mykiss
مجری : مریم طلا
شماره ثبت
310/86
وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران چکیده
این طرح با هدف تولید جمعیت تک‌جنسی ماده در ماهی قزل‌آلای رنگین کمان و نیز ایجاد عقیمی در این ماهی برای اولین بار در کشور انجام گردید. در این پژوهش، تولید جمعیت تک جنسی ماده، از طریق آمیزش ماهیان نر تغییر جنسیت یافته با ماهیان مادة معمولی و تولید ماهیان عقیم فقط از طریق تجویز خوراکی هورمون مذکور به انجام رسید. برای تولید ماهیان نر تغییر جنسیت یافته[1]، هورمون 17- آلفا متیل تستوسترون[2] با دو روش غوطه‌وری و خوراکی به ترتیب در مرحلة جنینی و از زمان شروع تغذیه فعال، به تخم و لارو ماهیان تجویز گردید. به منظور تغییر جنسیت ماهیان به نر، در مجموع 13 تیمار لحاظ گردید که بیشترین نسبت ماهی نر (100 درصد)، در تیمار تجویز خوراکی هورمون به مقدارppm 5/0 از زمان شروع تغذیه فعال به مدت 60 روز مشاهده شد (P<0/001). در سایر تیمارها درصدهای مختلفی از نسبتهای جنسی شامل نر، ماده، جنسیت بینابینی و عقیمی ملاحظه گردید. نتاج حاصل از آمیزش ماهیان نر تغییر جنسیت یافته با ماهیان مادة تیمار نشده نیز100 درصد ماده بودند. آزمون مربع کای نشان داد که تیمار تجویز خوراکی هورمون به مقدار ppm 30 از زمان شروع تغذیه فعال به مدت 120 روز که برای ایجاد عقیمی در نظر گرفته شده بود با تولید90 درصد ماهی عقیم،
نسبت جنسی را به طور بسیار معنی‌داری به سمت عقیمی تغییر داد (P<0/001). تغییرات مورفولوژی
غدد جنسی و مجاری اسپرم بر ماهیان بالغی که تحت تجویز هورمون قرارگرفته بودند، همچنین تغییرات بافت شناسی غدد جنسی ناشی از تجویز این هورمون، قابل ملاحظه بود.
کلمات کلیدی : قزل آلای رنگین کمان، تغییر جنسیت، جمعیت تک جنسی، 17- آلفا متیل تستوسترون، غوطه‌وری، تجویز خوراکی، جنسیت بینابینی، عقیمی.