1. اهمیت، ضرورت، اهداف و روش تحقیق:
Ø اهمیت و ضرورت:
ماهیان زینتی بدلیل ارزش اقتصادی در تجارت داخلی و خارجی از اهمیت زیادی برخوردارند. پرورش آنها از فعالیتهای اقتصادی مهم در بسیاری از کشورهای آسیائی است و تجارت جهانی آنها سالیانه گردش مالی 200-150 میلیون دلاری را ایجاد می کند. کشور ایران نیز از این امر مستثنی نیست و در حال حاضر صنعت ماهیان زینتی در امر درآمد و اشتغالزائی از صنایع زودبازده با هزینه اولیه اندک محسوب می شود. در حال حاضر مولدین ماهیان زینتی توسط غذاهای زنده تغذیه می شوند که علاوه بر عدم تامین همه نیازهای غذائی مولدین، هزینه زیادی را نیز جهت تولید به خود اختصاص میدهند. بعلاوه خطر معرفی بیماری های مختلف توسط غذاهای زنده دور از انتظار نیست. بر خلاف غذاهای زنده، غذای فرموله علاوه بر تامین نیازهای ماهی دارای قیمت مناسب تر بوده و نگهداری آنها آسان می باشد. با توجه به اینکه در بین گونه های ماهی، ماهیان زینتی از نظر بررسی نیازهای غذائی کمتر مورد بررسی قرار گرفته اند، لذا این مطالعه قصد دارد ضمن بررسی موارد فوق، جیره پیشنهادی جهت بهبود کارائی تولید مثل و رشد را در ماهی گورامی بهشتی ارائه دهد. با توجه به تنوع گونه های زینتی، مطالعات زیادی باید در زمینه انواع مختلف این ماهیان صورت پذیرد.
Ø اهداف:
ü تعیین میزان پروتئین بهینه جهت رشد ماهی گورامی بهشتی
ü تعیین پروتئین بهینه جهت تولید مثل ماهی گورامی بهشتی
Ø روش تحقیق:
در این آزمایش ابتدا سطوح مختلف پروتئین (25 ، 30% ،35%، 40% ،45%و 50% ) از ترکیبات داخلی کشور من جمله پودر ماهی، کنجاله سویا، آرد گندم، گلوتن ذرت وپرمیکس ساخته خواهد شد. کارائی تولید مثلی ماهی گورامی بهشتی طی 18 تکرار از 6 تیمار هر یک حاوی 30 قطعه ماهی مورد بررسی قرار گیرد. مدت زمان آزمایش 180 روز و میزان غذادهی بر اساس 3 درصد وزن بدن با بهینه سازی زیست سنجی های ماهیانه انجام شد و اثرجیره های آزمایشی بر تولید مثل بررسی میگردد. پارامترهای مورد نظر جهت برررسی به شرح زیر است:وزن گناد، شاخص رشد گناد، هماوری، تعداد تخم لقاح یافته، نرخ باروری تخم، تعداد لارو تولیدی، میزان بازماندگی لارو، بررسی شاخصهای رشد لارو و یافتن رابطه بین آنها و میزان پروتئین جیره. در پایان آزمایشات نتایج داده ها با انتقال به نرم افزار SPSS مورد تجریه و تحلیل آماری قرار خواهند گرفت.
نتایج:
در این تحقیق اثر سطوح مختلف پروتئین جیره بر رشد و کارائی تولید مثلی ماهی گورامی بهشتی بررسی گردید. بدین منظور 6 جیره حاوی سطوح 25، 30، 35، 40، 45 و 50 درصد پروتئین با استفاده از نرم افزار AFOS فرموله و در آزمایشگاه تولید گردید. بعد از 6 ماه تغذیه ماهی گورامی بهشتی (Macropodus opercularis ) با جیره های آزمایشی، بیشترین میانگین وزن ( 017/± 96/5 )، افزایش وزن ( 03/ ± 41/5) و درصد افزایش وزن ( 31/0 ± 8/90) در گروه دریافت کننده جیره حاوی 40% پروتئین مشاهده گردید. همچنین بالاترین نرخ رشد ویژه ( 19/0 ± 32/1) و بهترین ضریب تبدیل غذائی (3/0± 9/0) و رشد روزانه در همین گروه به ثبت رسید.
با افزایش میزان پروتئین، تعداد تخم های رهاسازی شده در اولین تخم ریزی افزایش یافت. بیشترین تخم رهاسازی شده و همچنین بالاترین شاخص رشد گنادی (GSI ) به ترتیب 15±5/65 و 2/0± 1/2 در گروه دریافت کننده 45% پروتئین مشاهده شد. قطر تخم با افزایش پروتئین افزایش یافت اما بزرگترین تخم ها با قطر 5/0±45/1 درگروه 45% پروتئین به ثبت رسید. کمترین میزان نرخ تفریخ در گروه های دریافت کننده 25 و 30 درصد پروتئین بدست آمد درحالیکه گروه دریافت کننده 45% پروتئین شاهد بیشترین نرخ تفریخ بود. افزایش پروتئین تا سقف 50% تاثیر مثبتی بر افزایش نرخ تفریخ نداشت. اختلاف معنی داری بین ترکیب شیمیائی ( پروتئین و چربی) تخمدان و همچنین پروفایل آمینواسیدهای ضروری آن در تیمارهای مختلف مشاهده نگردید.
2. دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی:
بر اساس یافته های حاصل از این آزمایش میتوان پیشنهاد نمود پروتئین بهینه برای رشد انواع ماهیان گورامی و لابیرینت دار 40% و پروتئین بهینه برای مولدین این دسته از ماهیان 45% میباشد. فرمول زیر به عنوان یک الگو برای تولید تجاری خوراک ویژه انواع ماهیان گورامی و لابیرینت دار توصیه میگردد:
|
مواد اولیه
|
جیره ویژه رشد
|
جیره ویژه مولدین
|
|
پودر ماهی کلیکا
|
5.06
|
5.26
|
|
پودر ماهی جنوب
|
5.26
|
10.53
|
|
پودر ماهی قشم
|
8.42
|
6.27
|
|
پودر خون طیوری
|
10.53
|
15.79
|
|
پودر طیور با کیفیت
|
10.53
|
10.53
|
|
آرد گندم
|
25.36
|
15.7
|
|
کنجاله سویا
|
26.32
|
26.32
|
|
روغن سویا
|
5.26
|
5.26
|
|
نمک خوراکی
|
2.11
|
2.11
|
|
لیزین
|
0.32
|
0.32
|
|
متیونین
|
0.32
|
0.32
|
|
کولین کلراید
|
1.58
|
1.58
|
|
توکسین بایندر
|
4.21
|
4.21
|
|
مکمل ویتامین و معدنی
|
1.05
|
1.05
|
|
پریبیوتیک
|
0.02
|
0.02
|
|
جمع کل
|
100
|
100
|
|
% پروتئین خام ( حداقل)
|
40
|
45
|
|
% چربی خام ( حداکثر)
|
12
|
10
|
|
% فیبر( حداکثر)
|
2.21
|
2.02
|
|
% خاکستر( حداکثر)
|
5.15
|
5.48
|
3. ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی:
این توصیه ترویجی میتواند در کارخانه های تولید خوراک ماهیان زینتی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین در مراکز بزرگ و تجاری تکثیر و پرورش ماهیان زینتی که توجه آنها به انواع ماهیان گورامی و لابیرینت دار معطوف است قابل استفاده میباشد. نگهدارندگان ماهیان زینتی در خانه نیز میتوانند از این الگو برای ساخت خوراک ماهیان گورامی، فایتر و انواع لابیرینت دارها استفاده نمایند زیرا مواد اولیه توصیه شده در جیره های پیشنهادی کاملا تجاری بوده و میتوان آنها را در حجم بسیار اندک از کارخانه های تولید خوراک دام، طیور و آبزیان تهیه نمایند و بر اساس درصدهای ارائه شده نسبت به ساخت خوراک ماهیان آکواریوم خانگی خود اقدام نمایند. استفاده از این جیره ها بطور حتم نقش مهمی در بهبود رشد و تولید مثل انواع گورامی و لابیرینت دارها خواهد داشت./.