اهمیت ، ضرورت ، اهداف و روش تحقیق :
پژوهش حاضر به بررسی تأثیر اختلالات آندوکرینی نونیل فنل اتوکسیلات بر تغییرات هورمون های جنسی ( تستوسترون، پروژسترون و 17 بتا استرادیول) در ماهی کپور کوی (Cyprinus carpio carpio) پرداخته است. بدین منظور ماهیان با میانگین وزنی 
گرم در غالب 6 تیمار (با دارابودن یک گروه کنترل الکلی- کنترل مثبت و یک گروه دریافت کننده 17 بتااسترادیول به عنوان گروه زنواستروژنیک به همراه 3 تکرار، در مدت 21 روز و به صورت تزریق درون صفاقی غلظت های 10، 50 و 100 میکروگرم بر گرم وزن بدن، نونیل فنل دریافت نمودند. گروه کنترل الکلی تنها محلول روغن نارگیل و اتانول دریافت نمودند، درحالیکه برای ماهیان گروه کنترل هیچ گونه تزریقی صورت نپذیرفت. در ابتدا ماهی توسط محلول پودر گل میخک با غلظت 200 میکروگرم در لیتر (ppm) بی هوش شدند. این دارو سبب بیهوشی آبزیان از مرحله تسکین سبک تا از دست دادن کامل تعادل می شود. در ابتدا یک قطره از محلول را به یک بِشر 100 میلی لیتری که از آب همسان با آکوآریوم ها پر شده است اضافه کرده و با همزن شیشه ای تا یکنواخت شدن هم زده شد، سپس هر ماهی را به مدت 3-2 دقیقه در داخل محلول فوق قرار داده تا به طور نسبی هوشیاری خود را از دست بدهد و سپس تزریق انجام می گیرد. غلظت هورمون‌های جنسی( تستوسترون ، 17 -بتا استرادیول و پروژسترون ) در پلاسما به روش رادیوایمونواسی (RIA)با استفاده از کیت تجاری ImmunoTech (125I RIA kit،فرانسه) اندازه‌گیری می شود. برای این کار ابتدا نمونه‌ها و مواد کیت را حداقل یک ساعت قبل از شروع کار ازیخچال خارج کرده تا به دمای اتاق برسند.تمامی مواد را قبل از استفاده با تکان دادن، یکنواخت شد.10 میکرو لیتر از نمونه پلاسما یا استاندارد،به اضافه 500 میکرو لیترهورمون نشان دار، به تیوب‌های موجود در کیت، (که از قبل آنتی بادی هورمون های مورد سنجش به دیواره آن ها متصل شده است) اضافه شد. همان طور که مشاهده می شود، تیوب‌ها پس از ورتکس نمودن، به مدت 45 دقیقه دردمای اتاق نگه داری شدند وسپس محتوای تیوب‌ها خالی و با سر وته قرار دادن آن ها بر روی کاغذ خشک کن به مدت 2 دقیقه، اجازه داده شد مایع درون آن ها کاملاً خارج گردد. پس از خشک شدن تیوب‌ها ، مقدار تشعشعات گامای آن ها دردستگاه شمارنده گاما مدل LKB2 (فنلاند) اندازه‌گیری شد
نتایج :
شاخص های کبدی HSI و تخمدانی GSI در جنس ماده و شاخص کبدی HSI در جنس نر تعیین شد. نتایج این تحقیق نشان داد، که نونیل فنل اتوکسیلات هم در غلظت های پایین و هم در غلظت های بالا اثرات قابل توجهی برشاخص های هورمونی داشته است.همچنین تغییرات شاخص کبدی و تخمدانی در جنس ماده و و نر مشاهده شد. سطح 17-بتااسترادیول در جنس ماده در غلظت های 10 و 50 میکروگرم بر گرم افزایش یافت ، ولی اوج افزایش در تیمار 50 میکروگرم در گرم (21/3 ±66/51 ) دیده شد (05/0P<). میزان هورمون تستوسترون در جنس ماده در غلظت 10 میکروگرم بر گرم نونیل فنل افزایش معنی داری ( 02/0± 84/0) در مقایسه با غلظت های 50 و 100 میکروگرم بر گرم ازخود نشان داد(05/0P<). میزان هورمون پروژسترون نیز درجنس ماده درتمامی غلظت های نونیل فنل روند یکسانی داشته و اختلاف آماری معنی داری در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نشد (05/0P>).
دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی :
- استفاده از شواهد هورمونی برای بررسی تاثیر پذیری آبزیان پرورشی از مخرب های هورمونی
استفاده از تغییرات درهورمون های استروئیدی برای بررسی تاثیر پذیری آبزیان پرورشی از مخرب های
ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی :
تکثیر کنندگان ماهیان گرم آبی در نواحی محتلف اقلیم کشور و کلیه مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی
سازمان حفاظت محیط زیست