اهمیت، ضرورت، اهداف و روش تحقیق:
امروزه آبزیان در تامین پروتئین حیوانی مورد نیاز مردم از اهمیت بالایی برخوردارند و با توجه به محدود بودن میزان صید از دریا، پرورش آبزیان ، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. پرورش قزل آلا نیز در همین راستا بعنوان یکی از رشته های آبزی پروری جایگاه خاصی در بین آبزیان پرورشی در دنیا دارد. اجرای طرحهای پرورش قزل آلا بدلایل زیر همواره با موفقیت همراه بوده است :
۱ - نیاز به سرمایه نسبتا اندک جهت تاسیس و راه اندازی مزارع پرورش در مقایسه با صنایع دیگر
۲ - وجود بازار مصرف و تقاضا در داخل یا خارج کشور
۳ -هزینه مناسب تولید در مقایسه با دیگر رشته ها
۴ – دوره نسبتا کوتاه پرورش و سرعت بازگشت سرمایه در این صنعت در مقایسه با صنایع دیگر
5- لذیذ بودن و طبخ آسان
اهداف پروژه:
1-شناسایی و بیان ژن بیماریزای Streptococcus iniae در باکتری Lctococcus lactis
2- بررسی امکان تولید واکسن زنده نوترکیب علیه استرپتوکوکوزیس در قزل‌آلای رنگین کمان
3- ایمن کردن ماهیان قزل آلا علیه استرپتوکوکوزیس و جلوگیری از تلفات آنها
روش تحقیق:
ابتدا حدود 520 نمونه ماهی بیمار از72 مزرعه پرورش ماهی از 8 استان کشور جمع‌آوری شد. نمونه‌ها پس از کشت در محیط‌های اختصاصی و آزمایش‌های بیوشیمیایی و تعیین بعضی از گونه‌های استرپتوکوکوس، با استفاده از روشهای مولکولی تائید تشخیص شدند. پس از انجام این آزمایشات، مشخص شد که حدود 40% نمونه‌ها (حدود 206 نمونه) به گونه‌های مختلف استرپتوکوکوس آلوده هستند. در مجموع تعداد 172 نمونه DNA از گونه های مختلف استرپتوکوکوس استخراج گردید.
ابتدا جداسازی استرپتوکوکوس اینیایی و کلونینگ ژن pGM انجام گردبد. سپس ژن فسفوگلوکوموتاز با موفقیت تکثیر شد و در وکتور pTZ57R/T کلون گردید. پلاسمید نوترکیب( (PNZ8048 پس از هضم آنزیمی در وکتور بیانی pEtDuet-1 ساب کلون و به روش PCR تائید گردید. ضمنا به منظور تکثیر ژن های simA و cpsD از پرایمرهای یونیورسال pNZ8148 و اختصاصی ژن های simA و cpsD استفاده گردید. برای انجام واکنش انتقال پلاسمید به باکتری Lactococcus lactis از باکتری مهندسی شده Lactococcus lactis (NZ9000) استفاده گردید. واکسیناسیون به سه روش خوراکی، غوطه وری و تزریقی (داخل صفاقی) انجام شد. برای انداره گیری میزان IgM یا به عبارت دقیق تر ردیابی آنتی بادیهای ضد استرپتوکوکوس اینیایی از روش ELISA استفاده گردید.
نتایج:
در همه تیمارها میزان کارایی واکسن منتج از ژن (g2) در مقایسه با ژن (g1) بهتر بوده است. بعد از انداره گیری میزان IgM به روش ELISA و ردیابی آنتی بادیهای ضد استرپتوکوکوس اینیایی ، نتایج نشان داد که در همه تیمارها میزان IgM در مقایسه با شاهد دارای اختلاف معنی دار (05/0p<) بوده است.
نتایج رویارویی ماهیان واکسینه شده با باکتری استرپتوکوکوس اینیایی نشان داد که در صد بقاء نسبی ماهیان در کلیه تیمارها بجز تیمار3 (63/42 درصد)، بالای 50 درصد و برای گروه کنترل نیز 43/21 درصد بوده است. بیشترین درصد بقاء نسبی ماهیان مربوط به تیمار 11 (25/61 درصد) بود و آنالیز آماری حاکی از اختلاف معنی دار بین درصد بقاء نسبی ماهیان واکسینه شده با گروه کنترل می باشد (05/0p<).
دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی:
بدیهی است بعد از طی مراحل مختلف تجاری سازی قابل استفاده برای مزارع پرورش ماهیان قزل آلا خواهد بود. البته باید زمان مناسب واکسیناسیون و نیز سن مناسب بچه ماهیان قزل آلا بدقت رعایت گردد.
ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی:
مسلما مناطقی که مزارع پرورش در دشت احداث شده اند و امکان افزایش درجه حرات آب در فصول گرم وجود دارد و نیز مزارعی که دارای آب با کیفیت نامناسب بوده و همچنین از روش متراکم پرورش استفاده می کنند در اولویت خواهند بود.