اهمیت ، ضرورت ، اهداف و روش تحقیق :
اهمیت اقتصادی صید میگوی ببری سبز Penaeus semisulcatus باعث گردیده تا فصل صید میگو، در آبهای استان بوشهر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. تعیین زمان آزادسازی فصل صید میگو می تواند عامل مهمی در پایداری ذخیره میگو باشد. براساس آمار فائو، صید جهانی میگو در سال 2012 میلادی بالغ بر 4/3 میلیون تن بوده است. ( 2014 FAO,). این درحالی است که صید میگو در استانهای جنوبی کشور(خلیج فارس و دریای عمان) در سال 1392 هجری شمسی 8789 تن و سهم استان بوشهردر این سال2850 تن می باشد (سالنامه آماری شیلات ایران، 92-1382). شیوه مدیریت صید میگو در استان بوشهر را می توان مدیریت با دسترسی محدود به ذخیره با کنترل ورودی و خروجی قلمداد نمود. زمان شروع و خاتمه صید (دوره صید) دارای انعطاف می‌باشد. آغاز صید بر اساس نتایج بررسیهای پیش از دوره صید صورت می پذیرد. معیار گشایش صید فراوانی و اندازه مناسب تجاری میگو می باشد. خاتمه صید بر اساس روند کاهش ذخیره و متوسط صید با استفاده از آمار صید اعلام می گردد. بنابراین اجرای این پروژه در راستای پایداری ذخیره این آبزی، تداوم صیادی میگو و همچنین کمک به مدیریت شیلاتی در منطقه ضروری می باشد. به همین دلیل و با توجه به اهمیت موضوع، این پروژه با هدفهای کلی ذیل تدوین و اجرا گردید:
1. تعیین تاریخ گشایش فصل صید میگو
2. تخمین وزن توده زنده میگو
3. تعیین تاریخ ممنوعیت صید میگو
این پروژه در ماه‌های تیر ، مرداد و شهریور سالهای 1391 تا 1393 در آبهای استان بوشهر اجرا گردید. در هر گشت دریایی تورکشی ها بصورت تصادفی در سه طبقه عمقی کمتر از 10 متر، 20-10 متر و بیشتر از 20 متر، حداکثر طی30 مرحله 1 ساعته، از آبهای منطقه مطاف تا جزیره شمالی با تور ترال میگویی لنج و کشتی ، انجام گردید. در هر ایستگاه پس از پایان تورکشی، 5-3 کیلوگرم میگو از تور جداسازی و طول کل آنها مورد زیست سنجی قرار گرفت (معیار گشایش صید براساس 70 % ذخیره با طول کل بیشتر از 12 سانتی متر).
نتایج :
براساس نتایج بدست آمده حاصل از تمامی ایستگاه های مورد بررسی در هرگشت ، زمان مناسب آغاز فصل صید میگو در استان بوشهر برای سال های 1391 تا 1393 به ترتیب13 و6 مرداد و 22 تیرماه بدست آمد. تاریخ های فوق در کمیته مدیریت صید شیلات استان بوشهر به ، 21 ، 09 و 7 مرداد به ترتیب برای سال های 1391 تا 1393 تغییر کرد. ممنوعیت صید میگو برای سال های 1391 تا 1393 بر اساس آمار میزان صید میگوتوسط لنج های میگوگیر (متوسط صید میگوی هر لنج در روز) به ترتیب 19، 07 و14 شهریور تعیین گردید. میزان توده زنده اولیه برآورد شده در محدوده مورد بررسی (مطاف تا بوشهر) برای کل گونه‌های میگو در سال های 1391 تا 1393 به ترتیب 930، 1009 و 526 تن محاسبه گردید. از این مقدار به ترتیب 92، 96 و 99% از ذخیره، مربوط به میگوی ببری سبز بود. CPUE (صید بر ساعت) در سالهای 1391 تا 1393 به ترتیب1/6 ، 9/16 و 9/6 کیلو گرم درساعت بدست آمد. بیشترین تراکم و تجمع میگوی ببری سبز در اعماق 20-10 متری و درصیدگاههای مطاف تا رستمی بود. تغییرات جوی منطقه ای و جهانی همچنین صید غیر مجاز در سال های اخیر، موجب تغییردر روند رشد میگوی ببری و تعیین زمان شروع فصل صید وهمچنین کاهش میزان توده زنده میگوگردید. بنابراین بمنظور حفظ ذخایر و تداوم صید میگو در استان ، استمرار تعیین زمان گشایش و ممنوعیت فصل صید میگوی ببری ضروری بنظر می رسد.
دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی :
- با توجه به نتایج پروژه و نقشه های پراکنش بدست آمده، به لحاظ افزایش صید بیشتر در مدت زمان کوتاه و همچنین کاهش میزان سوخت، صیادان در روزهای اول شروع فصل صید میگوی ببری سبز به اعماق 20-10 و 30-20 متر در مناطق جنوبی آبهای استان بوشهر اقدام به صید نمایند.
- بمنظور کاهش صید ضمنی و فشار کمتر بر روی میگوهای صید شده، پانال چشمه مربعی را برروی تورهای ترال میگویی نصب نمایند.
- برای حفظ ذخایر میگو برای سالهای آتی توصیه می گردد صیادان در مناطق حفاظت شده راس جبرین، راس خان و رودمند اقدام به صید ننمایند.
- در پایان فصل صید میگو به دلیل افزایش صید ضمنی و کاهش صید میگو، صیادان از ترال کشی در مناطقی که تجمع میگو کم می باشد اجتناب نمایند.
ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی :
آبهای استان بوشهر و خوزستان (بخشی از صیدگاه میگوی ببری در استان خوزستان قرار دارد).