اهمیت، ضرورت، اهداف و روش تحقیق:
امروزه کاهش دخایر و صید آبزیان دریائی باعث رشد و گسترش صنعت پرورش ماهی و میگو در سراسر جهان شده است . کمتر از دو دهه سرمایه گذاری کلان در صنعت پرورش میگو امید تحولی نوین در اقتصاد زیر بخش کشاورزی در سواحل جنوبی ایران را نوید میداد.متاسفانه بروز بیماری مهلک لکه سفید میگو مانع تحول اقتصادی –اجتماعی منطقه گردیدند.چنین بنظر میرسد نیمی از عمر هر چند جوان صنعت، به در گیری با بیماری ها و علی الخصوص بیماری لا علاج لکه سفید سپری شده است. سایت گواتر نیز مانند دیگر مجتمع ها، سالهای متمادی با مشکلات متعددی روبرو بود اما طی سال اخیر تعدادی از پرورش‌دهندگان این مجتمع به فعالیت رو آوردند. در میان بیماریهای ویروسی میگو، بیماری لکه سفید سالیانه موجب میلیونها دلار خسارت شده لکن تولید در سال زراعی 1393 را می توان تولید در کنار عامل بیماری عنوان کرد، ودستیابی به تولید بیش از 200 تن میگو را در کراپ اول، مرهون تلاش بهره برداران و همکاران زیر بخش در برداشت زود هنگام از مزارع و جلوگیری از سرایت آلودگی به استخرهای سالم دانست. با توجه به اینکه استرس های ایجاد شده در اثر فاکتورهای محیطی باعث کاهش ایمنی در بدن میگو می گردد نیاز به بررسی تاثیر عوامل محیطی بر بروز بیماری لکه سفید میگو را دو چندان شده است. محل اجرای طرح مجتمع پرورش میگو غرب باهو کلات در منطقه گواتر استان سیستان و بلوچستان با مساحت 4000 هکتار و سطح مفید 2500 هکتاربوده است. برای بررسی فاکتورهای فیزیک و شیمی از آب استخرهای انتخاب شده هر دوهفته یکبار نمونه برداری صورت گرفته که شامل سیلیس، دما، pH، اکسیژن محلول (DO)، آمونیاک، نیتریت، نیترات، دمای هوا و شوری با استفاده از زوش های استاندارد می باشند. بر اساس آنالیز آماری در این تحقیق مشخص شد, به ازای هر یک درجه افزایش دما، 0.89 درجه در بروز بیماری لکه سفید در مجتمع پرورش میگو گواتر تاثیر دارد. همچنین تاثیر گذاری اکسیژن غروب بسیار بالا بوده وتقریبا با یک واحد( ppm ) تغییر منفی، 1.58 برابر در احتمال وقوع بیماری تغییر ایجاد مینماید. بنابراین می توان گفت با استفاده از هواده بخصوص در عصر می توان احتمال بروز بیماری لکه سفید را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
نتایج:
• بر اساس آنالیز آماری مدل رگرسیون لجستیک در این تحقیق مشخص شد, به ازای هر یک درجه افزایش دما، 0.89 درجه در بروز بیماری لکه سفید در مجتمع پرورش میگو گواتر تاثیر دارد.
• نتایج آنالیز آماری مدل رگرسیون لجستیک ارتباطی بین تاثیر فاکتور آمونیاک آب استخر های پرورش میگو مجتمع گواتر بر بروز بیماری لکه سفید میگو نشان نداد.
• آنالیز نتایج مدل رگرسیون لجستیک نشان داد, به ازای هر یک واحد افزایش شفافیت، 0.08 درجه در میزان بروز بیماری تاثیر می نماید(افزایش مییابد). بنابراین حفظ کدورت مطلوب در استخرهای پرورش میگو مجتمع گواتر جهت جلوگیری از بروز بیماری لکه سفید حائز اهمیت است.
• بررسی و آنالیز اطلاعات حاصل از مدل رگرسیون لجستیک نشان داد, تاثیر گذاری اکسیژن غروب بسیار بالا بوده وتقریبا با یک واحد( ppm ) کاهش، 1.58 برابر در احتمال وقوع بیماری تغییر ایجاد مینماید. بنابراین می توان گفت با استفاده از هواده بخصوص در عصر می توان احتمال بروز بیماری لکه سفید را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
• نتایج آنالیز مدل رگرسیون لجستیک اطلاعات ثبت شده از مزارع گواتر نشان داد که میزان و تغییرات شوری آب استخرها در این ناحیه بر روی وقوع بیماری لکه سفید تاثیر ندارد.
دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی:
جهت رفع استرس ناشی از کاهش اکسیژن صبح ها در استخرها پیشنهاد می گردد عصر تا سپیده دم در استخرها از هواده مکانیکی استفاده گردد. قابل ذکر است, پرورش دهندگان جهت کاهش دما در طول روز نیز می توانند از سیستم فعال هوادهی استفاده نمایند.
جهت کاهش شفافیت در استخرها پیشنهاد می گردد در طول دوره پرورش با کوددهی منظم میزان باروری فیتوپلانکتون های استخرها را در حد مطلوب حفظ کرد.
جهت حفط دما پیشنهاد می گردد در طول دوره پرورش در صورت امکان از تعویض آب جهت پائین آوردن دمای آب استخرها استفاده گردد.
بدیهی ست که پرورش دهندگان جهت کنترل فاکتورهای موثر فیزیک و شیمی آب استخرها می بایست لوازم مورد نیاز جهت سنچ فاکتورهای فوق الذکر را در مزرعه داشته باشند.
ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی:
تمامی حوزه های پرورش میگو در جنوب کشور