1- چکیده طرح (بیان مسئله، اهمیت و ضرورت، اهداف):
دریاچهی مصنوعی سد درودزن از منابع اصلی آب آشامیدنی شهر شیراز است. این سد حدود 30 تا 40 درصد از آب آشامیدنی شهر شیراز و نیز بخش عمدهی آب آشامیدنی مرودشت و کشاورزی و صنایع پایین دست را تامین میکند. در این طرح عوامل فیزیوگرافی، فیزیکی و شیمیایی مهم آب، و عوامل زیستی دریاچه بهصورت ماهانه نمونهبرداری و سنجیده شده است. برای گرفتن انواع ماهیان از تورهای با دهانهی 37 مم.، 57 مم. و 120 مم. استفاده شد. در آزمایشگاه شناسایی گونه، شمار نمونههای هر گونه در هر ایستگاه، و زیستسنجی ماهیها (بیشترین طول استاندارد، طول چنگالی، و بیشترین طول کل و وزن) انجام شد. میانگین سالانهی دمای آب در بخش دریاچهیی ˚C 0/17، میانهیی ˚C 3/16 و رودخانهیی ˚C 9/16 بود. میانگین سالانهی پیاچ در پاییز 9/7 ، زمستان 2/8 ، بهار 2/8 ، و تابستان 4/8، و تفاوت میان پاییز با بهار و تابستان معنادار بود. میانگین سالانهی غلظت اکسیژن محلول در بخش دریاچهیی mg/L 1/7، میانهیی mg/L 9/7، و رودخانهیی mg/L 7/7 بود. اجزای زندهی اکوسیستم شامل گونههای ماهیها، راستهها و خانوادههای بیمهرگان کفزی، پلانکتونهای جانوری، و پلانکتونهای گیاهی شناسایی شد. ماهیها شامل شاهکولی جنوبی Alburnus mossulensis، سیاهماهی فلسدرشت Capoeta aculeate، سیاهماهی فلسریز Capoeta damascina، حِمری Carasobarbus luteus، کاراس Carassius gibelio، کپور معمولی Cyprinus carpio، و کپور نقرهیی Hypophthalmichthys molitrix بود. بخشهای اصلی دریاچه ترکیبهای کاملا متفاوتی از تجمع ماهیها را نشان داد.
2- توجیه اقتصادی و اجتماعی طرح/پروژه:
با توجه به روند روبهرشد اندازهی جمعیت و مصرف روز افزون جامعهی شهری پیشبینی شده است که نیاز شیراز به آب آشامیدنی از این سد در آیندهی نزدیک به 60 درصد برسد. از این رو هر تغییری در کیفیت آب این دریاچه تاثیری حیاتی بر سلامتی بیش از یک میلیون نفر از مردم استان دارد.
3- عنوان یافته تحقیقاتی حاصله:
یافتههای این پژوهش نشانههای آغاز پرخوراکی شدن (یوتروف شدن) در دریاچه بر اثر افزایش موارد مغذی محلول در آب را نشان میدهد.
فراگیر بودن سختپوست انگل بیرونی لرنهآ در ماهیان دریاچه از دیگر یافتههای این پژوهش است.
4- نتایج، مزایا و اثر بخشی یافته:
با آگاهی از تاثیر عوامل زیستی بر کیفیت آب میتوان به سوی مدیریت درست این عوامل حرکت کرد، و در کنار کاهش خطرهای مصرف آب آشامیدنی ناسالم، هزینههای تصفیه و جداسازی آلایندهها را نیز کاهش داد. اطلاعات بهدستآمده به یافتن راهکارهایی برای بهرهبرداریهای درست و کاهش آثار تخریبی در اکوسیستم دریاچه کمک خواهد کرد.
5- شیوه/شیوههای پیشنهادی برای انتقال یافته تحقیقاتی حاصله: