مطالعه واکنشهای ایمنی اختصاصی و غیر اختصاصی فیل ماهی (Huso huso) علیه آئروموناس هیدروفیلا در مجاورت برخی از سموم ارگانوفسفره (دیازینون)
مجری : حسینعلی خوشباور رستمی
شماره ثبت
544/85
وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران – پژوهشکده اکولوژی دریای خزر چکیده
در این تحقیق 300 عدد بچه ماهی از گونه فیل ماهی(Huso huso) با میانگین وزنی2±14 مورد استفاده قرار گرفت. این بچه ماهیان در تانکهای 2000 لیتری با استفاده از غذای کنسانتره قزل‌آلا ساخت کارخانه چینه و غذای دست ساز که در ترکیب آن کیلکا افزوده شده بود مورد تغذیه قرار گرفته و به شرایط محیطی انجام آزمایش سازگاری داده شدند. طی مدت انجام آزمایش نیتریت، نیترات، pH، اکسیژن محلول و سختی کل به ترتیب معادل 025/0 میلی‌گرم بر لیتر، 503/0 میلی‌گرم بر لیتر، 9/7،1/9-7 میلی‌گرم بر لیتر و 145 میلی گرم بر لیتر بود.
در این تحقیق اثر سم ارگانوفسفره دیازینون بر سیستم ایمنی ماهیان خاویاری مورد مطالعه قرار گرفت. بمنظور بررسی تاثیر غلظت 50 درصد کشندگی سم دیازینون در فاکتورهای خونی، بیوشیمی پلاسمای خون ماهیان در معرض غلظت 63/5 میلی گرم بر لیتردیازینون به مدت 96 ساعت قرارگرفتند.
مقادیر شاخصهای خونی Hb, RBC و PVC در گروه آزمون نسبت به گروه شاهد از کاهش معنی داری (P<0.05) برخوردار بود ولی میزان MCV در گروه آزمون افزایش معنی‌داری (P<0.05) را نشان داد.
شمارش افتراقی لکوسیتها در دو گروه آزمون و شاهد دارای اختلاف معنی دار بوده است. در مطالعه بیوشیمی پلاسمای خون میزان فاکتورهای اسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین ترانسفراز، الکالین فسفاتاز، لاکتات دی هیدروژناز وپروتئینکلدارایافزایش معنیدار ومیزان گلوکز سرم خون از کاهش معنی دار برخوردار بوده است.
ایمنوگلوبولین سرم خون فیل ماهیان با استفاده از روش کروماتوگرافی با میل ترکیبی استخراج و با روش مبتنی بر SDS-PAGE مورد مطالعه قرار گرفت. براساس یافته های این تحقیق وزن مولکولی زنجیره های سبک و سنگین ایمنوگلوبولین آن به ترتیب حدود 30-28 و 84-77 کیلودالتون می باشد.
جهت بررسی آثار سمیت مزمن دیازینون بر فاکتورهای خونی، بیوشیمی، فعالیت لیزوزیم، سنجش قدرت فاگوسیتوزیس به روش Chemiluminescent response، تیتر آنتی بادی و همچنین تغییرات هیستوپاتولوژیکی اندامهای ایمنی کلیه، طحال، کبد و آبشش بچه فیل ماهیان در گروههای 8 گانه تقسیم بندی شدند.در این آزمایش تعداد 160 قطعه فیل ماهی با میانگین وزنی مورد مطالعه 50 ± 450 گرم قرارگرفت.
در این آزمایش مشخص شد که میزان گلبول قرمز خون و هماتوکریت بچه ماهیان جوان گروههای در معرض سم دیازینون در مقایسه با گروه شاهد از کاهش معنی داری (P<0.05) برخوردار بوده است. میزان حجم گویچه‌ها ماهیان مورد آزمایش در مقایسه با گروه شاهد افزایش یافت گرچه این افزایش معنی دار نبود (P<0.05). میانگین هموگلوبین گویچه های ماهیان در معرض سم در روزهای اول و هشتم نسبت به گروه شاهد از اختلاف معنی‌داری برخوردار بود، گرچه در پایان آزمایش این اختلاف معنی دار نبود. براساس نتایج حاصله میزان نوتروفیل و ائوزینوفیل سرم خون فیل ماهیان جوان متعاقب در معرض قرار گرفتن با سم دیازینون در مقایسه با گروه شاهد از افزایش معنی داری (P<0.05) برخوردار بوده است. مقادیر گلبول سفید و لنفوسیت گروه آزمون در مقایسه با گروه شاهد از کاهش معنی داری (P<0.05)برخوردار بود. مقادیر گلوکز و پروتئین کل ماهیان تحت تاثیر سمیت مزمن دیازینون در مقایسه با گروه شاهد به ترتیب از افزایش و کاهش معنی‌داری (P<0.05) برخوردار بود. میزان آنزیمهای اسپارتات آمینو ترانسفرار، الانین ترانسفراز، الکالین فسفاتاز، لاکتات د هیدروژناز ماهیان گروه آزمون در روزهای اولیه از افزایش معنیدار و با گذشت زمان رو به کاهش نهاده بطوری که در پایان دوره در برخی از تیمارهای با غلظت بالای سم دیازینون، این کاهش نسبت به شاهد معنی دار (P<0.05) بوده است اما میزان آنزیم کولین‌استراز بدلیل مهار فعالیت آن بوسیله سم دیازینون در طی دوره کاهش معنی‌داری (P<0.05) را نسبت به گروه شاهد نشان داده است.
میزانفعالیتلیزوزیم در ماهیان جوان گروههای سمی در مقایسه با گروه شاهد کاهش معنی داری (P<0.05) را نشان داد.
قدرت بیگانه خواری یا فاگوسیتوزیس در تیمارهای سمی سیر نزولی داشته و در اکثر مواقع کاهش آن در مقایسه با گروه شاهد معنی دار (P<0.05) می‌باشد.
تیتر آنتی بادی ایجاد شده در گروههای سمی که مورد تزریق آنتی‌ژن قرار گرفت، نسبت به گروه شاهد افزایش یافته، اما روند افزایشی فقط در تیماری از ماهیان که در معرض سم با غلظت یک میلی گرم بر لیتر قرار گرفته بودند معنی دار بود (P<0.05). معاینه لامهای تهیه شده از اندامهای کبد، کلیه، طحال و آبشش فیل ماهیان جوان در معرض سم نشانگر بروز حالت پرخونی، خونریزی، واکوئله شدن سیتوپلاسم، پیکنوزه شدن هسته و در نهایت نکروز کامل سلول‌های اندامهای فوق بوده است.
لغات کلیدی: فیل ماهی(Huso huso)، دیازینون، سیستم ایمنی، فاکتورهای خونی،LC50