اهمیت، ضرورت، اهداف و روش تحقیق:
یکی از ارکان مهم تحقیقات کاربردی شناخت دقیق گونه های اقتصادی در حوزه های جغرافیایی مختلف می باشد.در این عرصه گونه های اقتصادی که دارای سهم مشخص در سبد تغذیه خانوادها می باشداز از منظر تحقیقات کاربردی ارجحیت بیشتری دارند ماهی بنی بدون شک ماهی بِنی یکی از مهمترین گونه های بومی ارزشمند محسوب می شود که در بخش وسیعی از زیست بوم های آبی استان خوزستان از جمله هورالعظیم، هور شادگان ، رودخانه کرخه ، رودخانه کارون پراکنش یافته است این ماهی در بین ساکنین جنوب و جنوب غربی استان خوزستان از اهمیتی خاصی برخوردار می باشد بطوریکه امروزه به عنوان یکی از منابع پروتئینی مهم مورد نیاز اهالی این مناطق محسوب می گردد. تکثیر مصنوعی ماهی بِنی با دو هدف اصلی صورت می پذیرد.
هدف اول : تکثیر به منظور بازسازی ذخائر ماهی بِنی درراستای احیـا و جلوگیری از انقراض نسل آن .
هدف دوم : تکثیر به منظور پرورش در محیطهای مصنوعی به منظور تولیـــد گوشت و عرضه به بازار .
بیوتکنیک تکثیر مصنوعی ماهی بِنی در سال 1370 توسط محققان مؤسسه تحقیقات شیلات ایران ( یزدی پور و همکاران )بدست آمده است .باتوجه به مرغوبیت گوشت این ماهی درنزد مردم خوزستان توجه به ابعاد تحقیقاتی تکثیر وپرورش آن به منظور تامین نیاز بازار مصرف از اولویت بیشتری برخوردار بوده است. لهذا بر مبنای این تفکر پروژ ههای تحقیقاتی گوناگونی در پی برنامه های توسعه اقتصادی واجتماعی شیلات کشور به اجرا در آمده است. بعضا پروژ ههای مذکورحسب پاره ای از مشکلات اجرایی ومشکلات فنی سند تفضیلی پروژه ویا عدم پیگیریهای بعدی از سوی دستگاههای اجرایی وتحقیقاتی از بازده عمل چندانی برخوردار نبوده اند. لهذاضرورتهای اجتماعی واقتصادی حاکم به منظور ارتقائ سرانه مصرف آبزیان در برنامه پنجم توسعه, بر ضرورت مسیر برگشت وبازبینی فعالیتهای انجام شده می افزاید. بدون شک رسیدن به اهداف کمی تدوین شده درپایان برنامه ششم توسعه اقتصادی واجتماعی درزمینه تولید وپرورش ماهیان گرمابی و دستیابی به تولید معادل 262072تن بدون توجه به ظرفیت های تولید آبزی پروری در آبهای داخلی کشور میسر نخواهد بود یکی از اهداف و محورهای حائز اهمیت توسعه برای مدیریت شیلاتی رویکرد تکثیر و پرورش ماهیان بومی ایران می باشد مهمترین گونه های مستعد تکثیر و پرورش عمدا“ متعلق به جنس باربوس ماهیان می باشد مطالعات انجام شده موئد آن است که ماهی بِنی علیرغم آنکه دارای رشد نسبی کمی می باشد ولی به عنوان یک گونه مطلوب وبازار پسندبرای کشت و پرورش محسوب می گردد. زیرا این ماهی در مراحل اولیه زندگی خود فیتوپلانکتون خوار بوده و دارای قدرت هم آوری زیادی می باشد ماهی مذکوردارای مزه لذیذی برای مصرف کنندگان می باشد. در طی پنج برنامه توسعه اقتصادی- اجتماعی پروژه های متعددی در زمینه توسعه تکثیر وپرورش ماهی بنی انجام شده است لیکن تاکنون هیچگونه فعالیت تحلیلی در زمینه جمع بندی این فعالیتهای تحقیقاتی واجرایی پراکنده انجام نشده است.
نتایج:
تحقیق حاضر با بررسی و مطالعات گذشته نگر وبر پایه مطالعات اسنادی و تجارب سایر کشورهای پیشرو زمینه تولید وپرورش ماهیان گرمابی انجام شده است .بطوریکه پروژه های انجام شده در زمینه ماهی بنی (Mesopotamichthys sharpeyi ) در طی برنامه های توسعه اقتصادی واجنماعی در طی سه دهه گذشته مورد بررسی کارشناسی قرارگرفته است اهداف پروژه صدر الذکر مشتمل بر ارائه تحلیل مشخص فعالیتهای تحقیقاتی انجام شده- تعیین راهکارهای توسعه تکثیر وپرورش ماهی بنی ،می باشد. .به منظور نیل به اهداف پروژه این تحلیل برمبنای شش موضوع تخصصی درحوزه های تکثیر وپرورش، تغذیه، ژنتیک واصلاح نژاد،بهداشت وبیماربها،زیست شناسی،فیزیولوژی به تفکیک انجام شده وسپس نقاط ضعف وقوت آنان تدوین گردید. وسپس بر پایه مطالعات راهبردی ماهیان گرمابی ،نقشه راه توسعه ماهیان گرمابی ،مسیر توسعه تحقیقات آینده در قالب ارائه پیشنهاد به منظورنیل به حلقه های بعدی تحقیقات کاربردی ترسیم گردیده است.
..
دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی:
الگوی تکثیر وپرورش ماهی بنی(Mesopotamichthys sharpeyi ) به انضمام تعیین احتیاجات غذایی ماهی بنی به استناد مطالعات انجام شده کامل بوده وقابلیت ترویج در بخش های دولتی وخصوصی رادارا می باشد.
ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی:
با توجه به اینکه ماهی بنی بومی آبهای داخلی در منطقه خوزستان می باشد. لهذا تکثیر وپرورش در منطقه موصوف امکان پذیر است. تولید انبوه بچه ماهی بصورت مصنوعی و رهاسازی آنها در منابع آبی میتوا ند باعث رونق اقتصاد شیلاتی منطقه وافزایش درامد صیادان محلی گردد.