اهمیت، ضرورت، اهداف و روش تحقیق:
بر اساس لیست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) از جمله ماهیان در معرض خطر انقراض است. یکی از راه های ارتقاء سطح آگاهی، نگرش و عملکرد جامعه نسبت به حفظ و باز سازی ذخایر ماهی آزاد، اطلاع رسانی از طریق رسانه های مکتوب (پوستر و بروشور) می باشد. این پروژه با هدف بررسی تأثیر اطلاع رسانی در ارتقاء سطح آگاهی، نگرش و عملکرد مردم و صیادان محلی نسبت به حفظ و بازسازی ذخایر ماهی آزاد دریای خزر Salmo trutta caspius انجام شد. این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی (cross-sectional) از طریق توزیع پوستر و بروشور در ادارات شهرهای مختلف دو استان گیلان و مازندران انجام شد. در مطالعه حاضر، ابتدا اطلاعات پایه ای شامل معرفی ماهی آزاد، توصیف رودخانه چشمه کیله، روند ذخایر ماهی آزاد دریای خزر، عوامل تهدید ننده مهم و تأثیر گذار بر روند کاهش ذخایر ماهی آزاد دریای خزر، عوامل مؤثر بر حفظ و بازسازی ماهی مذکور، روش ها و راه حل های حفاظت از این ماهی و نیز اهمیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن از طریق طراحی و تدوین بروشور و پوسترهای متعدد و توزیع و نصب آنها در ادارات و سازمان های دولتی و غیر دولتی شهرهای مختلف دو استان گیلان و مازندران حداقل برای مدت 6 ماه انجام شد. پس از گذشت 3 ماه از توزیع بروشور و پوسترها، افراد آن ادارات و سازمان ها از طریق توزیع و تکمیل پرسش نامه ساختار یافته مورد سنجش قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل این پرسش نامه ها جمع آوری گردید. پس از جمع آوری تمامی پرسش نامه های تکمیلی حاصله، امتیازات بخش های مختلف آگاهی، نگرش و عملکرد محاسبه و تعیین شدند.
نتایج:
نتایج حاصل از این مطالعه در بخش دموگرافیک نشان داد که 75/82% از شرکت کنندگان مرد، 55/13% زن و 69/3% نامشخص بودند. نتایج این مطالعه از جنبه تحصیلات نشان داد که 92/73% افراد شرکت کننده دارای تحصیلات عالی (فوق دیپلم تا دکتری) و 61/23% دارای تحصیلات ابتدایی تا دیپلم بودند. همچنین، این مطالعه نشان داد که بیشترین منبع کسب آگاهی افراد شرکت کننده (62/62%) از طریق بروشور و پوسترهای توزیع شده در ادارات و سازمان ها صورت گرفته است. در حالی که 37/37% از افراد شرکت کننده از طریق سایر موارد شامل صدا و سیما، همایش ها، اشخاص و اینترنت آگاهی کسب کرده بودند.
نتایج این مطالعه در بخش آگاهی نشان داد که آگاهی 53/20% از افراد شرکت کننده ضعیف، 18/76% متوسط و 28/3% خوب بود. همچنین نتایج این تحقیق در بخش نگرش نشان داد که 13/5% از افراد شرکت کننده نگرش ضعیف، 17/22% افراد نگرش متوسط و 69/72% افراد دارای نگرش خوب بودند. نتایج تحقیق حاضر در بخش عملکرد نیز نشان داد که 83/39% از افراد شرکت کننده دارای عملکرد ضعیف، 66/48% عملکرد متوسط و 49/11% دارای عملکرد خوب بودند.
دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی:
ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی: