اهمیت، ضرورت، اهداف و روش تحقیق:
دربرخی استانهای کشورمان به دلیل عدم مدیریت صحیح در برداشت آب وتغییرشرایط محیطی آبهای داخلی (آب چاهها)روزبه روزشورتر شده و یا برای کشاورزی قابل استفاده نمیباشند.این منابع ازآب وخاک پتانسیلی بالقوه برای صنعت آبزیپروری جهت تولید ماهیان سردآبی می باشند که در صورتحقق موجب تولید پروتئین و اشتغال می شود. استان خراسان شمالی از جمله استانهایی است که آب چاه های آن در بعضی مناطق ( اسفراین ) به شوری گراییده است که دراین رابطه تحقیق حاضر با بررس قابلیت سازگاری ماهی قزل آلا در آب لب شور چاه های این منطقه وامکان سنجی برای پرورش قزل آلای رنگین کمان در شرایط استخر خاکی(3 عدد هر یک با وسعت 3000متر مربع در تراکم 5و7عدد در متر مربع) تا حصول ماهیان قابل عرضه به بازار در طول یک دوره پرورش 150روزه در فصول سرد سال (پاییز و زمستان )به انجام رسیده است .
نتایج:
فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی اندازه گیری شده آب استخرهای پرورش ماهی قزل آلا ضمن آنکه در دامنه تحمل مایان بوده است همچنین بین این فاکتورهای اندازه گیری شده( اکسیژن محلول ،سختی کل ،هدایت الکتریکی، مجموع املاح محلول ، شوری، آمونیوم،کلسیم و منیزیم )اختلاف معنی دار آماری وجود نداشته است (05/0>p). میانگین دمای آب استخرهادر طول دوره پرورش 9-17درجه سانتی گراد؛ اکسیژن محلول حدود 0/8 میلی گرم بر لیتر؛ اسیدیته 8/7 ثبت گردیده که در دامنه مناسب پرورش ماهی قزل آلا میباشد . ماهیان در پایان دوره پرورش در هریک از استخرها 3 ،2 و1 بترتیب به میانگین وزن 470،390،340 گرم رسیدند ، که وزن مناسب برای عرضه به بازار مصرف می باشد . در این تحقیق میزان تولید ماهی 3/2 کیلو گرم در متر مربع و میزان کل تولید ماهی در استخرهای پرورش بیش از 20تن بوده است که نسبت به شاخص های رشد ماهی قزل آلا در دیگر فعالیت های انجام گرفته در کشورو همچنین میزان ماهی تولید شده مناسب تر و بیشتربوده است . نتایج بدست آمده نشان داد که بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان معرفی شده به استخر های پرورش توانایی سازگاری تا شوری 13در هزار را دارا بوده وبخوبی کلیه فعالیت های حیاتی خود را انجام داده که نتایج حاصل از پرورش و بازماندگی بیش از85 درصد موید این امر میباشد .لذا می توان نتیجه گرفت اراضی و آب لب شور
چاه های منطقه مورد مطالعه(اسفراین ) مناسب پرورش ماهی قزل آلای در فصول سرد سال (پاییز و زمستان ) می باشد .
دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی:
1. با هدف جلوگیری از تاثیرات منفی شوری بالا بر سازگاری و رشد بهینه ، پرورش قزل آلا در آب لب شور با درجه شوری کمتر از ppt15 انجام گیرد.
2. وزن ذخیره سازی بچه ماهیان جهت پرورش در آب تا شوری 13 در هزارو بیشتر ،بیش از 35 گرم در نظر گرفته شود .
3. برای حصول ماهیان قزل آلا با اوزان بالا و بازاری ، وزن اولیه بچه ماهیان قزل آلا حداقل 50 گرم در نظر گرفته شود .
4. با برگزاری همایشهای علمی ترویجی با حضور پرورش دهندگان ماهی در مراکز و استانهای که واجد پتانسیل بالقوه جهت این نوع فعالیت های پرورشی هستند اطلاع رسانی گردد .
ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی:کلیه زمینها واراضی قرار گرفته در داخل یا مجاورت منابع آبی شامل دریاچه های مصنوعی ، طبیعی و رودخانه ها و آبهای تحت الارضی قابل استحصال که امکان تامین آب لب شور از آن وجود دارد وهمچنین محیط های آبی لب شور و یا شیرین غیر متعارف که واجد دما و فاکتورهای زیستی و غیر زیستی مناسب پرورش قزل آلا و تولید ماهی با اهداف اقتصادی و تفریحی می باشند