وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران ـ انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان
05-0710141000-78
حمیدرضا پورعلی فشتمی
با همکاری:
مجتبی زاهدی فر ـ محمود محسنی ـ مهدی علیزاده ـ مرجان صادقی
1381-1378
پرورش بچه فیل ماهی (Huso huso) در سواحل جنوبی
دریای خزر با استفاده از آب لب شور
استان گیلان ـ رشت
انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان
بخش آبزی پروری
چکیده
این بررسی با انگیزه امکان بهره برداری از اراضی کم بازده ساحلی و بزرگترین منبع آب لب شور در شمال کشور با 600 عدد بچه فیل ماهی 29/48 گرمی در 6 دستگاه حوضچه فایبرگلاس با ابعاد 53/0*9/1*9/1 متر و با تراکم 25 عدد درمترمربع (1262 گرم درمترمربع ) درقالب طرح آماری کاملا تصادفی نامتعادل برای مدت 18 ماه انجام شد. چهارحوضچه با استفاده از آب انتقالی از دریای خزر به منظور پرورش فیل ماهی در آب لب شور دریای خزر (تیمار1) و 2 حوضچه با آب رودخانه سفیدرود برای پرورش فیل ماهی در آب شیرین (تیمار2) آبگیری شد. آب لب شور انتقالی از حداقل 11 تا 20 بار بصورت گردشی در سیستم پرورش استفاده شد. شدت جریان آب در هر تیمار از 2/0 تا 5/0 لیتر در ثانیه بطور یکسان متغیر بود. فیل ماهیان در سال اول پرورش تا وزن 314 گرم با جیره محتوی 49 درصد پروتئین خام و 7/9 درصدچربی خام ودرسال دوم پرورش تا وزن 1983گرم (تیمار1) و 1911گرم (تیمار2) با جیره محتوی 5/39 درصد پروتئین خام و 8/12درصد چربی خام تغذیه شدند. در مدت 18 ماه پرورش، 30 بار عملیات زیست سنجی به منظور مدیریت تغذیه بهتر و یا بررسی آماری داده ها برای بررسی روند رشد انجام شد. نمونه هایی از ماهیان پرورشی جهت تعیین کیفیت گوشت پرورشی و جیره غذای مورد استفاده درآغاز و پایان طرح به آزمایشگاه ارسال شد.
متوسط دمای آب در سال اول و دوم پرورش بترتیب 9/5±2/16 و7/4±4/17 درجه سانتیگراد اندازه گیری شد.
تجزیه واریانس نتایج زیست سنجی در سال اول، مشخص نمود که بین ضرایب تبدیل غذا (FCR) در دو تیمار در سطح خطای 5 درصد اختلاف معنی دار آماری وجود دارد(p<0.05) و پس از 86 روز از پرورش، تیمار 1 با ضریب تبدیل غذا (19/1) نسبت به تیمار2 با ضریب تبدیل غذا (39/1) برتری دارد. نتایج حاصله در سال دوم پرورش پس از 196 روز، نتایج سال اول را تایید نموده است و مشخص شد که در سطح خطای 5 درصد، بین تیمارها اختلاف معنی دار وجود داشت (p<0.05).
بررسی های آماری تجزیه واریانس یکطرفه وزن ماهیان در سال دوم پرورش پس از 517 روز مشخص نمود که تفاوت معنی دار بین تیمارها وجود دارد. (p<0.05). در سال اول پرورش، اختلاف معنی دار در وزن نهایی ماهیان مشاهده نشد (P>0.05) ولی ادامه روند رشد ماهیان و زیست سنجی های بعدی پس از 517 روز اختلاف معنی داری در وزن ماهیان مشاهده شد (P>0.05). وزن فیل ماهیان در تیماراول برابر (309 ± 7/1982) و در تیمار دوم (278 ±3/1911) بیانگر رشد بهتر ماهیان پرورشی در آب لب شور با استفاده از جیره با پروتئین 5/39 درصد و چربی 8/12 درصد است.
در سال اول پرورش به دلیل وجود حداقل دمای مطلوب رشد بهینه (9/5±2/16 درجه سانتیگراد برای تیمار1 و 2/6±2/16 درجه سانتیگراد برای تیمار2) و محدود بودن دوره پرورش به 5 ماه، تاثیر واقعی متغیر مورد بررسی بر وزن ماهیان پرورشی در دو تیمار آشکار نگردید و فقط بین ضریب تبدیل غذا در دو تیمار اختلاف معنی دار آماری مشاهده گردید ولی در سال دوم پرورش، با وجود دمای مطلوب تر رشد (7/4±4/17 برای تیمار1 و 1/5±2/17 برای تیمار2) طی 10 ماه پرورش، آثار شرایط پرورش در آب لب شور و آب شیرین برای ایجاد اختلاف در وزن ماهیان و ضریب تبدیل غذا، مشخص گردید و اختلاف معنی دار آماری بین وزن ماهیان پرورشی در دو تیمار مشاهده شد. این نتیجه علاوه بر تایید نتایج سال اول پرورش، تفاوت معنی دار در رشد بهتر فیل ماهیان با استفاده از آب دریای خزر نسبت به آب شیرین را نشان می دهد.