وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران ـ مرکز تحقیقات شیلاتی استان گلستان
03-0710339000-79
غلامرضا دریانبرد
با همکاری:
سیدعباس حسینی– حسن محمدخانی– فرهاد کیمرام
1380-1379
تعیین اثرات دو شیوه صید سنتی و صید صنعتی
تون ماهیان بر یکدیگر در دریای عمان
استان سیستان و بلوچستان– چابهار
مرکز تحقیقات شیلاتی آبهای دور
بخش مدیریت ذخایر
بهار 1383
چکیـده
مطالعه به منظور بررسی اثرات صید صنعتی تون ماهیان برروی صیـد سنتی طی سالهای 1379 و 1380 در دریای عمان (سواحل سیستان و بلوچستان) براساس اطلاعات صید و تلاش صیادی شناورهای نمونه سنتی و شناورهای پرساینر آزادگان 1 و 2 و همچنین اطلاعات طول چنگالی دو گونه گیدر و هوور صورت گرفت. براساس اطلاعات ادغام شده (Pooled data) طول چنگالی بدست آمده از شناورهای صید صنعتی و صید سنتی، ضرائب رشد و مرگ و میر برای گونه گیدر بترتیب45/0K= در سال،
200= سانتیمتر ، 26/4ф’= ، 62/0M= ، 65/2Z= ، 03/2F= و 77/0E= و بـرای هـوورمسقطـی کـه فقط در صیـد سنتـی مشـاهـده شـد بترتیب 66/0K= درسـال ،
8/101=سانتیمتر ، 84/3ф’= ، 96/0M= ، 54/5Z= ، 58/4F= و 83/0E= محـاسبـه گردیـد. همچنیـن اطلاعاتـی از قبیـل رابطـه طول چنگالـی ـ وزن و طول چنگالـی ـ دور برانش نیـز بدست آمـد. شنـاورهای صید سنتـی در نیمه دوم سـال در آبهـای دور از سـاحـل ایـران فعالیت دارند. مقایسه فراوانی طولی ماهی گیدر در صید سنتی به تفکیک مناطق صید ساحلی و دور از سـاحـل اختلاف فاحشی را در مد طولی نشان داد. این مقادیر برای مناطق مذکور بترتیب 83ـ81 و 65ـ63 سانتیمتر بدست آمد. در ارتباط با هوورمسقطی نیز وضعیت مشابه مشاهده شد و مد طولی به تفکیک مناطق ساحلی و دور از ساحل بترتیب 68ـ67 و 58ـ57 سانتیمتر بدست آمـد. از بررسی صید بر واحد تلاش گونه های گیدر و هوورمسقطی به تفکیک طبقه شناور در سالهای اخیر روند رو به رشـد در شناورهای طبقه 50ـ21 تن و بیش از 50 تن دیده شد و در شناورهای قایق چوبی و 20ـ3 تن روندکاهشـی مشاهده گردید. این مطلب حاکـی از تمایل به فعالیت صیادی در آبهای دور از ساحل می باشـد. روند تغییرات CPUE براساس تعداد توراندازی های موفق و مقایسه آن با تعداد کل توراندازی به تفکیک سال رابطه منطقی را در صید صنعتی نشان نمی دهدکه می تواند حاکی از تغییر مدیریت این شناورها در هـر سـال باشـد. مقایسه نقاط پراکنش این دو شیوه صید حاکی از تداخل نداشتن منطقه ای در آبهای استان سیستان و بلوچستان می‌باشد و فقط در برخی نقاط در فصل مانسون مشاهده می‌گردد که همزمان با مهاجرت برخی از شناورهای صید سنتی برای صید در حوزه غربی آبهای استانی (میدان ـ جاسک) می باشد.
براساس مقایسه گروههای طولی گیدر در صید سنتی و صنعتی در سال 79 ، دو مد طولی مختلف برای این دو روش صید بدست آمد. بطوریکه این مقادیر برای این دو شیوه صید بترتیب 59ـ57 و 98ـ96 سانتیمتر بود که حاکی از بی‌تاثیر بودن صید صنعتی در صید سنتی می باشد. این بررسی برای گونه هوور مـدهـای طولـی نزدیـک به هـم را برای این دو روش صید نشان می دهـد (صید صنعتـی 68ـ67 و صیـد سنتـی 74ـ73 سانتیمتـر).