وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران ـ مرکز تحقیقات شیلاتی آبهای دور
46-0710343000-82
غلامرضا دریانبرد
با همکاری:
عباس حسینی
1383-1382
تعیین میزان توده زنده کفزیان آبهای استان
سیستان و بلوچستان به روش مساحت جاروب شده
استان سیستان و بلوچستان ـ چابهار
مرکز تحقیقات شیلاتی آبهای دور
بخش مدیریت ذخایر آبزیان
پاییز 1383
چکیـده
در شهریور ماه 1382 به مدت 17 روز نمونه برداری از 92 ایستگاه به روش ترال کف با استفاده از تور ترال ماهی در محدوده آبهای ساحلی استان سیستان و بلوچستان (´55o58 طول شرقی تا´30o61 طول شرقی) و در اعماق 10 تا 100 متر انجام شد. بیوماس و میانگین صید بر واحد سطح (CPUA) کل آبزیان به ترتیب 6/22027 تن و 2/9460 کیلوگرم بر مایل مربع برآورد گردید. با حذف عروس دریایی در سال 81 از محاسبه مقدار بیوماس برآورد شده برای آن سال, چنین بنظر می رسد که مقدار بیوماس آبزیان در سال 82 دو برابر شده است. بلوم عروس دریایی در سال 81 موجب کاهش کارایی تور ترال گردیده و از صید سایر آبزیان به نحو قابل ملاحظه ای کاسته بود و بدین ترتیب برآورد بیوماس و CPUA آبـزیـان در سـال 81 با خطـا همراه بوده و این افزایش دو برابر در سـال 82 دلیل بر بهبـود وضعیت ذخایـر نمی باشد. در سال 82 بیوماس آبزیان تجـاری و غیرتجـاری بترتیـب 1/13029 و 6/8132 تن, 1/59 و 9/36 درصد از بیوماس کل را دارا بودند. بررسی تغییرات بیوماس و میانگین CPUA به تفکیک مناطق و لایه های عمقی روند رو به افزایش را از غرب به شرق و روند رو به کاهش را با افزایش عمق نشان می دهد و چنین به نظر می رسد که قسمتهای شرقی آبهای ساحلی استان از وضعیت صید و ذخایر بهتری نسبت به نواحی غربی برخوردارند. همچنین این بررسی به تفکیک لایه های عمقی, تراکم آبزیان مهم تجاری نظیر: شوریده, حلواسیاه, حلواسفید و سنگسرکاکان را در اعماق کمتر از 20 متر نشان می دهد و با افزایش عمق از مقدار بیوماس و میانگین CPUA این آبزیان به مقدار قابل ملاحظه ای کاسته می شود. در شهریور ماه سال 82 که در واقع انتهای فصل صید ماهی مرکب می باشد, تراکم و صید نسبتاً بالای این آبـزی در مناطق راشـدی ـ کنـارک و پسابندر ـ گواتـر مشـاهـده شـد. هر چند که بیوماس این آبزی در لایه عمقی 20ـ10 متر بیش از دیگر اعمـاق بود ولی بررسـی میانگیـن صیـد بر واحد سطح, بیشترین مقـدار را در محـدوده عمقـی 50-20 متر نشان داد. در ایـن تحقیـق سپـرماهیـان (0/5073 تن), سنگسر معمـولی (9/2545 تن), گربـه ماهـی خاکـی (4/1843 تن) و یال اسبی سربزرگ (9/1211 تن) بترتیب با 0/23 ، 6/11 ، 4/8 و 5/5 درصد بیشتـرین مقـدار بیـوماس را دارا بـودنـد.مد (نما) و میانگین طولی بسیاری از ماهیان با ارزش و مهم تجاری نظیر: شوریـده, حلواسیـاه, حلواسفیـد, سنگسـر معمولـی و سـارم نسبت به سالهای گذشته کاهش قابل ملاحظه ای داشته است ولی مد (نما) و میانگین طولی ماهی گوازیم دم رشته ای افزایش محسوسـی را نشـان می دهـد.