وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران ـ پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
01-0710142000-72
محمود قانعی تهرانی
با همکاری:
طهمورث رنجبر ـ شعبان نجف پور
یوسف علومی
1375-1372
پرورش انگشت قدهای کفال گونه
Mugil cephalus L.
استان مازندران ـ ساری
پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
بخش آبزی پروری
پاییز 1383
چکیده
کفال خاکستری با نام علمیMugil cephalus از گونه های مهم پرورش در بسیاری از نقاط دنیا می باشد. به منظور دستیابی به تکنیک پرورش آن در شرایط آب و هوایی کشورمان (ایران)، پروژه ای جهت پرورش انگشت قدهای موژیل سفالوس طی سالهای
75-1373 به مورد اجرا گذارده شد.
از آنجاییکه بچه ماهیان مورد نیاز در کشور موجود نبوده، تعداد 20000 قطعه بچه ماهی از کشور هنگ کنگ خریداری گردید.
بچه ماهیان پس از وارد شدن به کشور توسط یک کامیون سردخانه دار به محل اولیه نگهداری بچه ماهیان در کارگاه شهید مرجانی حمل شدند.
بچه ماهیان پس از ورود به کارگاه در فضای گل خانه ای فراهم آمده به درون تانک های فایبرگلاس به ابعاد 1×2×2 متر و حوض های سیمانی 1×1×3 متر معرفی گردیدند.
در طول نگهداری بچه ماهیان در تانک ها، ضمن رفع استرس ناشی از حمل و نقل و طی ایام سازگاری با تغذیه دستی (سبوس برنج + آرد گندم) و همچنین غذای زنده جانوری (دافنی + آرتمیا) عادت دهی شده و با آب شیرین (ppt1) و آب لب شور (ppt14) جهت معرفی بعدی به استخرهای خاکی سازگار گردیدند و همچنین در همین ایام 30 قطعه از بچه ماهیان مورد تعیین گونه ای و زیست سنجی قرار گرفتند.
به موازات نگهداری بچه ماهیان در تانک ها با فراهم شدن شرایط آب و هوایی از جهت دما و تحویل گرفتن استخرها، استخرهای خاکی آهک پاشی و سپس آبگیری شده و توسط کودهای شیمیایی و حیوانی نسبت به غنی سازی آنها اقدام گردید. پس از حصول حاصلخیزی در استخرها با تولیدات طبیعی و انجام آزمایشی روی تعدادی از بچه ماهیان از طریق استقرار قفس (Hapa) جهت بررسی بازماندگی و به منظور معرفی نهائی بچه ماهیان به استخرهای خاکی، تعداد 5000 قطعه بچه ماهی به یک قطعه استخر خاکی با وسعت 4000 مترمربع در مجاورت آبگیر گمیشان و تعداد 1000 قطعه بچه ماهی نیز به یک قطعه استخر خاکی با وسعت 1000 مترمربع در محل کارگاه شهید مرجانی معرفی گردیدند.
وزن متوسط بچه ماهیان هنگام معرفی به استخرها در حدود 5/0 گرم و طول متوسط آنان 4 سانتی متر بود.
بچه ماهیان طی نگهداری در استخرها ضمن تغذیه با غذای طبیعی ودیتریت حاصل از کوددهی استخرها توسط غذای دستی، از طریق استقرار طشت غذا در استخر مورد تغذیه قرار می گرفتند.
دفعات غذادهی 3-2 نوبت در روز و مقدار آن بر اساس 20-5 درصد وزن زنده بچه ماهیان در طول پرورش محاسبه می گردید (8).
طی ایام پرورش، ضمن ثبت و کنترل فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیک استخرها، تعداد 50 قطعه از ماهیان صید و مورد زیست سنجی قرارگرفته اند که خلاصه نتایج به شرح ذیل می باشد:
آب شیرین
ـ وزن متوسط ماهیان در پایان دوره مفید پرورش سال اول (73) و دوم (74) بترتیب 235 گرم و 668 گرم.
ـ طول متوسط (فورک) ماهیان در پایان دوره مفید پرورش سال اول (73) و دوم (74) بترتیب 26 سانتی متر و 1/37 سانتی متر بود.
استخر آب شور
ـ وزن متوسط ماهیان در پایان دوره مفید پرورش سال اول (73) و دوم (74) بترتیب 216 گرم و 545 گرم.
ـ طول متوسط ماهیان در پایان دوره مفید پرورش سال اول (73) و دوم (74) بترتیب 26 سانتی متر و 2/35 سانتی متر بود.
خلاصه نتایج فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی استخرهای پرورش:
|
استخر آب شور
|
استخر آب شیرین
|
عنوان
|
|
سال 74
|
سال 73
|
سال 74
|
سال 73
|
|
|
5/31-5/3
|
5/29-5
|
5/32-6
|
5/29-7
|
دمای آب
|
|
32-2
|
30-5
|
37-1
|
34-2
|
دمای هوا
|
|
6/8-9/7
|
10-5/7
|
7/8-7/7
|
5/8-7
|
PH
|
|
27-20
|
22-13
|
3-2
|
2-1
|
شوری (ppt)
|
|
45-25
|
35-15
|
45-15
|
40-20
|
شفافیت (cm)
|
|
5/10-7
|
10-5
|
11-5/2
|
5/7-3
|
اکسیژن محلول (mg/L)
|