چکیده
تالاب انزلي یکی از مهمترین تالاب‌‌های ایرانی سواحل دریای خزر بوده است که ضمن داشتن ماهیان انحصاری، منطقه ارزشمندی برای مهاجرت و تخمریزی ماهیان مهاجر دریا به‌‌شمار می‌‌رود. مطالعه حاضر در 4 حوضچه اصلی تالاب شامل آبكنار، سياه‌‌‌كشيم، سرخانكل و ‌شيجان، همچنین 4 روگا و نیز پایین‌‌دست 4 رودخانه مهم تالاب (بهمبر، ماسول‌‌رودخان، سیاه‌‌درویشان و پسیخان) انجام گرفت. نمونه‌‌برداری ماهیان از دی 1401 تا خرداد 1403 با هدف شناسایی مناطق تخمریزی ماهیان تالابی و مهاجر به تالاب صورت گرفت و طول بالغین و بچه‌‌ماهیان و جنسیت و مراحل رسیدگی جنسی ماهیان بالغ در منطقه نمونه‌‌برداری یا داخل آزمایشگاه تعیین گردید. نتایج نشان دادکه ماهيان‌ متعلق‌ به‌ 40 گونه‌ از 16 خانواده‌ بودند و در داخل مناطق تالاب، روگاها و مجموع رودخانه‌‌ها به‌‌ترتیب 30، 30 و 26 گونه شناسایی شد. از نظر اکولوژیک، 26 گونه جزء ماهیان آب شیرین، 7 گونه مهاجر به رودخانه، 5 گونه مصبی و 2 گونه نیز چند زیستگاهی بودند. همچنین 10 گونه غیر بومی و 30 گونه اندمیک یا بومی بودند. در کل مناطق مطالعاتی تالاب انزلی شامل مناطق 4 گانه تالاب، روگاها و پایین‌‌دست رودخانه‌‌های مهم وارده به تالاب، ماهیان مخرج لوله‌‌ای با 9/29، گامبوزیا با 8/24، شاه‌‌کولی با 3/11 و کاراس با 9/9 درصد غالب بودند. تخمریزی کپور معمولی، مرواریدماهی قفقاز، سیم‌‌نما، اردک‌‌ماهی، رفتگرماهی سانیا و مخرج‌‌لوله‌‌ای در 25 تا 32 ایستگاه، گاوماهی سرگنده، گاوماهی بینی‌‌لوله‌‌ای و رفتگرماهی خزری بین 13 تا 17 ایستگاه، لای‌‌ماهی، سرخ‌‌باله، ماهی ریزنقره‌‌ای و ماهی نه‌‌خاره در 6 تا 11 ایستگاه از 35 ایستگاه انجام شد و کمترین مناطق تخمریزی مربوط به گونه‌‌های اسبله، سس‌‌ماهی سرگنده و سوف تالابی بود. ماهیان غیربومی گامبوزیا، تیزکولی، کاراس و آمورنما دارای مناطق تخمریزی وسیعی در تالاب بوده و جمعیت‌‌های کم تا زیاد تشکیل دادند. همچنین تخمریزی ماهیان مهاجر شامل سوف سفید (معمولی) و کولمه در 2 ایستگاه و تخمریزی ماهی سفید، سیاه‌‌کولی و شاه‌‌کولی درپایین‌‌دست رودخانه‌‌ها و به احتمال کم در تالاب انزلی صورت گرفت اما تخمریزی 2 گونه دیگر از ماهیان مهاجر (دهان‌‌گرد خزری و سیم) تعیین نگردید. بنظر می‌‌رسد مهمترین راه حفظ ذخایر ماهیان تالاب، حفظ اکوسیستم تالاب خصوصا افزایش عمق مفید تالاب با انجام لایروبی در حوضچه‌‌ها و نه فقط روگاها که مانع پیشروی گیاهان بن‌‌درآب، شناور و غوطه‌‌ور شده، همچنین کنترل ورود آلاینده‌‌ها (خصوصا راه‌‌اندازی تصفیه‌‌خانه‌‌ها) به داخل تالاب بوده و در کنار آن، حفاظت مناطق تخمریزی در فصل بهار و رهاسازی سالانه بچه‌‌ماهیان گونه‌‌های با وضعیت وخیم نگران کننده نظیر سوف سفید و حاجی‌‌طرخان، اسبله، ماش‌‌ماهی، لای‌‌ماهی، کولمه، سیم و سس‌‌ماهی سرگنده) نسبت به موارد دیگر اهمیت بیشتری داشته باشند.
گزارش پروژه
دانلود
مشخصات پیمانکار
مشخصات همکاران
اهداف طرح
زمانبندی طرح
روش تحقیق و اجرا
اطلاعات جغرافیایی
هزینه های اجرای پروژه
نتایج