چکیده
این مطالعه با هدف بررسی امکان تکثیر مصنوعی ماهی پنگوسی مخطط (Pangasianodon hypophthalmus) در شرایط ایران (استان گلستان) و همچنین بررسی تاثیر تغذیه لارو آنها با استفاده از ناپلی آرتمیای غنیشده با ویتامینهای C و E و مخلوط این دو ویتامین بر شاخصهای رشد و بازماندگی لاروی این گونه ترتیب داده شد. ماهی پنگوسی مخطط (Pangasianodon hypophthalmus) در ایران به عنوان یک گونه ماهی زینتی و به نام پنگوسی گیاهخوار شناخته میشود. بچهماهیان این گونه از خارج وارد میشد. تعداد 100 قطعه بچهماهی پنگوسی مخطط از دو نژاد خاکستری و آلبینو با وزن حدود 5 گرم تهیه و در طی چهار سال با نگهداری در دو مکان (استخرهای خاکی ایستگاه تحقیقات شیلاتی قرهسو و مخازن بتنی داخل سالن شرکت آبزینت جم در شصتکلاته) با تغذیه از غذای طبیعی استخر خاکی و غذای پلت مولدین کپور معمولی، مولدسازی شد که در طی این مدت وزن آنها به حدود 2200 تا 2600 گرم رسید. عملیات تکثیر برای مولدین ماده با تزریق هورمونهای HCG (با دوز IU/kg 500) در مرحله اول و Ovulin (با دوز ml/kg 6/0) در مرحله دوم و به فاصله 24 ساعت از هم، و مقدار ml/kg 3/0 هورمون ovulin به مولدین نر (همزمان با تزریق دوم به مولدین ماده)، انجام شد. میانگین درصد لقاح و درصد هچ در چهار نوبت تکثیر به ترتیب 79/3±50/59 درصد (از 54 تا 62 درصد) و 14/18±46/35 درصد (از 87/17 تا 14/54 درصد) بود. لاروها در آکواریومهای 50 لیتری و با 20 لیتر آبگیری با تراکم 10 عدد در لیتر ذخیرهسازی شدند و پس از گذشت 36 ساعت از خارج شدن از تخمها، با استفاده از ناپلیهای آرتمیای فرانسیسکانا (Artemia franciscana) تیمارهای شاهد (بدون غنیسازی)، غنیشده با روغن ماهی، غنیشده با ویتامین C، غنیشده با ویتامین E و غنیشده با مخلوط ویتامینهای C و E به مدت دو هفته تغذیه شدند. پس از دو هفته شاخصهای رشد، بازماندگی و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آنالیز واریانس یکطرفه (one-way ANOVA) و آزمون توکی (tukey) در سطح اطمینان 5 درصد نشان داد که غنیسازی ناپلی آرتمیا با تیمارهای فوق تاثیر معنیداری بر شاخصهای رشد لاروهای پنگوسی مخطط نداشت (05/0 p>) ولی نسبت به گروه شاهد بازماندگی را به طور معنیداری (05/0 p<) افزایش دادند. بالاترین میزان بازماندگی پس از 14 روز در تیمار تغذیه شده با ناپلیهای غنیشده با ویتامین C (76/0±50/63 درصد) به دست آمد. همچنین تیمارهای مختلف تاثیر معنیداری بر فعالیت آنزیمهای سوپراکسید دسموتاز (SOD) و کاتالاز (CAT) نداشت ولی فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز (GPx) را تحت تاثیر قرار داد.