چکیده
این پژوهش به منظور بررسی مطالعات لیمنولوژیکی رودخانه های مارون و خیرآباد در استان کهگیلویه و بویراحمد به منظور امکان سنجی پرورش ماهیان گرمابی صورت گرفت. این مطالعه، با تعیین ایستگاه های نمونه برداری و هیدرومتری در حوزه آبریز رودخانه های خیراباد و مارون در شهرستان های کهگیلویه و گچساران، پس از نمونه برداری از آب و کفزیان رودخانه، آنالیز نمونه های آب شامل (شاخصهای فیزیکی و و شیمیایی آب، pH، سختی، نیترات، نیتریت ، فسفات، BOD،COD ، جامدات محلول، اکسیژن محلول، شوری، هدایت الکتریکی و دما) و نیز شناسایی و شمارش کفزیان نمونه ها در آزمایشگاه انجام شد. طبق نتایج و رابطه بین BOD و عدد Z یا ارزش زیستی، در قسمت بالادست رودخانه مارون میزان BOD بالای 20 بدست آمد که آب رودخانه از نظر کیفی بشدت آلوده محسوب می گردد و در پایین دست رودخانه میزان BOD کمتر از 13 بدست آمد که در دسته بندی جز گروه آلوده محسوب می شود. در رودخانه خیرآباد میزان BOD زیر 10 بدست آمد که جز رودخانه نسبتا آلوده محسوب می گردد. در بررسی فاکتور دما در رودخانه مارون در فصل زمستان، دمای رودخانه در محدوده 13 الی 16 درجه سانتیگراد بدست آمد که متناسب با پرورش ماهی کپور نمی باشد و در رودخانه خیرآباد محدوده دما تا حدی متناسب بوده و مطابق با استاندارد می باشد. در رودخانه مارون در زمان بررسی میانگین درجه حرارت آب از 13 درجه سانتی گراد در بهمن ماه تا 26 درجه سانتی گراد در تیرماه متغیر بود که با در نظر گرفتن دمای 28-16 درجه سانتی گراد در بقاء و زیست ماهیان گرم آبی در دوره محدودی از زمستان شرایط دمایی رودخانه در فصل زمستان متناسب با دمای استاندارد جهت پرورش ماهیان کپور نمی باشد و پیشنهاد می گردد از اواخر آبان ماه تا اواخر اسفند جهت پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان مورد استفاده گیرد. لذا با توجه به بارندگی های شدید و بروز سیلاب و گل آلودگی، استفاده غیر مستقیم از آب رودخانه از طریق حفر زه¬کش در حاشیه رودخانه ضروری می باشد. حداقل دبی یعنی 5/1 متر مکعب بر ثانیه به عنوان مبنای محاسبه توان تولید ماهیان گرمابی در منطقه در مسیر 30 کیلومتری قابل دسترس از طول رودخانه تا دریاچه سد مارون مد نظر قرارمی گیرد.با این وجود، با در نظر گرفتن فاصله 2 تا 3 کیلومتری جهت انجام فرایند خود پالایی آب رودخانه پس از ورود پساب هر مزرعه، و نیز محدودیت دسترسی به آب رودخانه در بعضی نقاط و محدودیت زمین و امکانات، تعداد 10 مزرعه پرورش ماهی گرم آبی با سازه بتونی با ظرفیت هر مزرعه 250 تن و ظرفیت کلی پرورش در حاشیه رودخانه به میزان 2500 تن برآورد می گردد.