چکیده
نظام فنی و اجرایی کشور (مصوبه شماره 42339/ت 33497ه، مورخه 20/4/1384 هیأت وزیران) بهکارگیری معیارها، استانداردها و ضوابط فنی در مراحل تهیه و اجرای طرح را مورد تأکید قرار داده است و این امور براساس نظام فنی اجرایی یکپارچه، موضوع ماده 34 احکام دائمی برنامههای توسعه کشور، ماده 23 قانون برنامه و بودجه و آییننامه استانداردهای اجرایی مصوب هیأت محترم وزیران، تهیه و تدوین ضوابط و معیارهای فنی طرحهای توسعهای کشور را بهعهده دارد.
تحقیق حاضر بااهداف انتقال دانش فنی وبومی سازی فن آوری پرورش ماهی قفس دریاچه های پشت سد در راستای تحقق برنامه تحولی افزایش تولید ات آبزی پروری در سند چشم انداز 1404 وزارت جهاد کشاورزی ، بررسی و ساماندهی فعالیت پرورش ماهی قفسهای دریاچه پشت سدهای کشور ، توسعه وترویج ضابطه مند آبزی پروری در قفس ،در سطوح بهره برداران به منظور کاهش فشار صید بر منابع آبی کشور وحفظ ذخایر گونه های ماهیان اقتصادی ،بر اساس سفارش سازمان برنامه وبودجه کل کشور در قالب پروژه های مشروحه شش گانه ذیل تدوین گردید:
1-تدوین ضوابط و معیارهای مدیریت پرورش ماهی در قفس دریاچه های غیر شرب پشت سدهای کشور
2-تدوین ضوابط ومعیارهای استقرار قفس های پرورش ماهی در دریاچه های غیر شرب پشت سدهای کشور
3-تدوین ضوابط ومعیارهای زیست محیطی پرورش ماهی در دریاچه های غیر شرب پشت سدهای کشور
4-تدوین ضوابط ومعیارهای تعیین گونه های مناسب ماهی جهت پرورش در قفس در دریاچه های غیر شرب پشت سدهای کشور
5-ضوابط ومعیارهای بهداشتی پرورش ماهی درقفس دریاچه های غیر شرب پشت سدهای کشور
6- تعيين معيارها وضوابط ساماندهي مزارع پرورش ماهي در قفسهاي درياچه هاي غير قابل شرب پشت سدهاي کشور
در حال حاضر، وزارت نیرو نسبت به تدوین آییننامه آبزيپروري در سدها و شبكههاي آبیاري و زهكشي با اهداف غیرقابل شرب، اقدام نموده است. لیکن در خصوص مدیریت ساماندهی، تدوین ضوابط ومعیارهای زیستی پرورش ماهی در قفس در دریاچههای غیر شرب پشت سد های کشور تاکنون مطالعاتی انجام نشده است. انجام موفقیتآمیزفعالیت ضابطهمند پرورش ماهی در قفس منوط به انجام مطالعات پیرامون ابعاد وزوایای فنی مختلف این فعالیت مشتمل بر تعیین ضوابط ومعیارهای محیط زیست محل استقرار قفس، انتخاب نوع گونه ماهی، انتخاب نوع قفس،ساماندهی ومدیریت آبزیپروری ،معیارهای بهداشتی دراین زیست بوم می باشد. موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در طی دو دهه اخیر بیش از بیست مخزن سدهای مختلف کشور (مشتمل بر سدهای گلستان ، ارسباران ، هلیل رود ، گلابر ، توده بین ، یامچی ، شویر ، میرزاخانلو ، تهم ، ارس ، سیمره ، حسنلو ، شهید قنبری ، آزاد ، سلمان فارسی ، وحدت ، قارختلو ، کرج ، کرخه ، دز و بوکان) را از منظر ظرفیت سنجی کاربری های شیلاتی مورد مطالعه قرار داده است و نتایج حاصله را در قالب گزارشات علمی- کاربردی مدون به مسئولین ذیربط در سازمان شیلات ایران (در ستاد و استان های مربوطه) ارائه نموده است . در این تحقیق از ظرفیتهای تخصصی سازمان خواروبار جهانی(FAO)، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (USEPA)، کمسیون بین المللی سدهای بزرگ (ICOLD)، فهرست ملی سدها (NID)، کمسیون جهانی سدها (WCD)، شبکه مراکز آبزی پروری در آسیا و اقیانوسیه (NACA)، شورای مهارت کشاورزی (ASCI ) و کمیته ملی تدوین دستورالعملهایی برای پرورش ماهی در قفس در آبهای داخلی ( NCGCC) هند و همچنین از مقالات علمی و سایت های معتبر استفاده شد.توجه به رویکرد دستورالعملی در خروجیهای مطالعات به عنوان ضوابط اجرایی در حوزه فعالیتهای پروژههای مذکور ذیل از دیگر رویکردهای نوشتار حاضر محسوب میشود.