چکیده
صنعت پرورش میگو طی چند دهه به سرعت رشد کرده است تا به یک صنعت بزرگ جهانی تبدیل شود و به طور قابل توجهی به توسعه اجتماعی-اقتصادی در بسیاری از جوامع فقیر ساحلی کمک کند. با این حال، اختلالات اکولوژیکی و تغییرات در الگوهای تجارت مرتبط با توسعه پرورش میگو، بسیاری از پیش‌شرط‌ها را برای ظهور و گسترش بیماری فراهم کرده است. میگو از محیط طبیعی خود جابجا می شود، خوراک مصنوعی یا جایگزین ارائه می شود، در تراکم بالا نگهداری می شود، از طریق تغییرات کیفیت آب در معرض استرس قرار می گیرد و به صورت زنده یا به صورت فرآورده های منجمد به داخل و خارج از کشور حمل می شود. این شیوه‌ها فرصت‌هایی را برای افزایش بیماری‌زایی عفونت‌های موجود، قرار گرفتن در معرض عوامل بیماری‌زای جدید، و انتقال سریع و گسترش فرامرزی بیماری فراهم کرده‌اند. مهمترین تهدید در مزارع پرورش میگو،شیوع بیماری‌های مختلف است. بکارگیری روش‌های نظارتی مؤثر همراه با ردیابی عوامل بیماریزا همراه با اقدامات مربوط به ایمنی زیستی با هدف پیشگیری از بروز بیماری در مزارع به جهت توسعه و حفظ این صنعت ضروری است. لذا با هدف تعیین روند اپیدمیولویک رابطه میان بروز بیماری و مشکلات بوجود آمده در طول دوره پرورش با نحوه مدیریت و اقدامات ایمنی زیستی صورت گرفته در مزرعه و رتبه‌بندی تأثیر هر یک از این اقدامات، در پیشگیری از بروز بیماری‌های عفونی و غیرعفونی همراه با ردیابی عوامل بیماریزا در طول دوره پرورش، مطالعه‌ای از دی ماه 1400 تا آذر ماه 1401 در بین مزارع واقع در دو مجتمع پرورش میگوی حله و شیف استان بوشهر صورت پذیرفت. در این مطالعه با طراحی پرسشنامه‌های مختلف و بازدیدهای میدانی صورت گرفته همراه با نمونه‌گیری‌های انجام شده اثرات اقدامات فوق بر روی بروز یا پیشگیری از بیماری از طریق آزمون‌های آماری رگرسیون لجستیک غیرپارامتریک، آزمون دو جمله‌ای و چند جمله‌ای کای‌اسکوئر در سطح اطمینان 95 درصد انجام شد. علاوه بر این با تعیین درصد فراوانی اقدامات انجام شده و رابطه همبستگی آنها از طریق آزمون همبستگی پیرسون، و در نهایت با استفاده از آزمون فریدمن، رتیه بندی تأثیر هر یک از این اقدمات بر روی بروز بیماری مورد بررسی قرار گرفت. از دیگر خطراتی که ممکن است به پایداری صنعت میگو آسیب بزند وضعیت پساب مزارع پرورش و رهاسازی آنها در طبیعت می باشد بر همین اساس پروژه «ارزیابی زیست محیطی اکوسیستم دریایی دریافت کننده پساب مزارع پرورش میگو در استان بوشهر» در دو منطقه حله و شیف در دوره پرورش سال 1401 به مرحله اجرا در آمد. بدین منظور قبل، بعد و در طول دوره پرورش از آب ورودی به مزارع، کانال ادغامی خروجی از مزارع ، محل ریزش پساب به دریا و محیط زیست دریایی دریافت کننده پساب، نمونه آب و رسوب (با توالی ماهانه یک بار)گرفته شد. در نمونههای آب شاخص‌‌های فیزیکوشیمیایی (pH، دما، شوری، اکسیژن)، مواد مغذی (نیترات، نیتریت، آمونیاک و اورتوفسفات)، کلروفیلa، قلیائیت، میزان تقاضای اکسیژن بیوشیمیایی (BOD5)، کل مواد محلول(TDS)، کل مواد معلق(TSS) و پلانکتونهای گیاهی و جانوری (نوع و میزان تراکم) اندازه گرفته شد. میزان pH و مواد آلی کل (TOM) در نمونههای رسوب (ماهانه یک بار) اندازه گیری و نوع بافت بستر و جامعه بنتوزی بستر ایستگاههای مورد بررسی (کانال ورودی، کانال خروجی پساب مزارع و دریا) در دو نوبت قبل و بعد از دوره پرورش تعیین گردید.