چکیده
بررسی وضعیت ماهیان در محل پیش بینی شده برای استقرار زیستگاه های مصنوعی در خلیج غربی و شرقی جاسک در زمستان 1402 و بهار 1403 انجام شد. نمونه برداری ها به دو روش گوشگیر و گرگور در 4 ایستگاه واقع در خلیج غربی و خلیج شرقی جاسک در عمق 10 تا 30 متر انجام شد. در این تحقیق 90 درصد گونه ها توسط تور گوشگیر و 10 درصد توسط گرگور نمونه برداری شدند. میانگین صید بر واحد تلاش به روش گوشگیر 2/10±45 کیلوگرم بر طاقه ساعت و برای گرگور 2/4±3/7 کیلوگرم بر گرگور روز بدست آمد. در مجموع 68 گونه آبزی( 60 گونه ماهی، 5 گونه خرچنگ، 2 گونه صدف و 1 گونه میگو) نمونه برداری و ثبت شد. از این بین گوازیم دم رشته ای Nemipterus japonicus (6/32 درصد) بیشترین فراوانی را داشت، گونه های حسون معمولی Saurida tumbil (6/12 درصد)، گواف بدون رشته Anodontostoma chacunda (5/12 درصد)، شمسک بزرگ Ilisha megaloptera (8/9 درصد)، سارم آرواره کوتاه Scomberoides tol (4/6 درصد)، کوترمواج Sphyraena putnamae (1/4 درصد)، گیش کاذب Lactarius lactarius (6/2 درصد)، مارماهی Muraenesox bagio (2 درصد)، سنگسر معمولی Pomadasys kaakan (9/1 درصد)، شوریده معمولی Otolithes ruber (6/1 درصد) در رتبه های بعدی قرار داشتند. نتایج این تحقیق نشان داد تنوع و ترکیب ماهیان وابسته به مناطق صخره ای در خلیج جاسک ضعیف می باشد. آنالیز تشابه نشان داد که ماهیان نمونه برداری شده توسط گوشگیر کاملا متمایز از ماهیان نمونه برداری شده به روش گرگور بودندکه احتمالا بخاطر تفاوت در منطقه اثر روش گوشگیر و گرگور می تواند باشد. آزمون ANOVA Two-way نشان داد که هم فصل و مکان به عنوان یک متغیر تاثیر گذار بر میزان CPUE هم برای روش گرگور و هم برای روش گوشگیر محسوب می گردد (5/0< p). در این تحقیق مشخص شد که جمعیت گونه های وابسته به زیستگاه های مصنوعی مثل هامورمعمولی Epinephelus coioides ، سرخومعمولی Lutjanus johnii و شعری ماهی Lethrinus nebulosus در منطقه جاسک در ترکیب صید نسبتا کم بود وعمدتا زیر اندازه طول بلوغ بودند، به نظر می رسد ذخایر این گروه از ماهیان نیازمند به بازسازی می باشند. از این رو توصیه می شود در طراحی سازه و نوع چینش سازه ها برای احداث زیستگاه مصنوعی، این گونه ها به عنوان ماهیان هدف لحاظ شوند و از طرفی نیز جنبه پناهگاهی و حمایتی زیستگاه مصنوعی برای ماهیان جوان وابسته به صخره ها و بستر دریا نیز در نظر گرفته شود.