چکیده
بیش از ۵۰۰ هزار هکتار منابع آبی در کشور ما وجود دارد که با اعمال مدیریت صحیح امکان بکارگیری سیستم های نوین پرورش مانند پرورش در محیط های محصور در بسیاری از منابع خصوصاً شبکه های آبیاری فراهم است منظور از قفس بخشی از آب پشت سد و … است که از اطراف و کف توسط ابزارهای مختلفی مثل تور محصور گردد و در آن محیط محصور ماهی پرورش داده شود. وجود سدهای متعدد در کشور ظرفیتی بزرگ برای توسعه طرح های پرورش ماهی در قفس فراهم کرده است. با استقرار قفس در دریاچه پشت سدها و تغذیه دستی ماهیان و مدیریت صحیح می‌توان گام جدی دیگری در جهت تولید آبزیان پرورشی، اشتغالزایی و کسب درآمد برداشت. ايجاد فرصت‌های شغلي مستقيم و غير مستقيم جزء چشم اندازهاي اصلي بوده كه اجراي طرح باعث اشتغالزایی، افزايش توليد ماهي و ارزش افزوده مناسب خواهد شد. از مهمترین اقدامات توسعه ای برای پاسخگوئی به تقاضای روز افزون نیازهای آب شرب، کشاورزی و صنعت، احداث سد است. اثرات و پیامدهای (مثبت و منفی) سد میتواند به طور مستقیم در تمام عناصر و پدیدههایی که به عنوان بخشی از فضای جغرافیایی در نظر گرفته میشوند، ردیابی و شناسایی شود. بر این اساس بهر گیری از ظرفیت های ابی پشت سد ها بر مبنای اب های احتباسی و حجم اب مرده در سامان دهی قفس های پشت سد ها بسیار مهم است. در عین حال فعالیتهای پرورش ماهی در دریاچه پشت سد دارای مشکلاتی است که ضرورت برنامه ریزی و سازمان دهی ان را دوچندان می سازد. برخی از این مشکلات شامل فراهم نمودن شرایط لجستیکی وتدارکاتی به منظور پشتیبانی از قفسهای پشت دریاچه سدها، دستیابی به گونه های سریع الرشدمناسب به منظور پرورش ماهی ، میزان استهلاک وسایل وتجهیزات پرورش ماهی در قفسهای پشت دریاچه سدها، فرار ماهی از قفسهای پرورش ماهی در دریاچه پشت سدها در اثر استهلاک تور، بازاریابی گونه های پرورش ماهی در قفسهای پشت سدهای کشور، هزینه های اولیه اجرایی فعالیت پرورش ماهی در دریاچه پشت سد ها ،بهره گیری از امکانات مکانیزسیون جهت پرورش ماهی در دریاچه پشت سد ها، کنترل پدیده دزدی و دستبرد به قفسهای پرورش ماهی در دریاچه پشت سد ها می باشند. گرچه امروزه در برخی مناطق کشور در دریاچه سد ها به پرورش کپور ماهیان در نیمه اول سال در قفس و پرورش قزل‌آلا در نیمه دوم سال و همچنین پرورش ماهیان خاویاری در طول سال می پردازند. لکن عمده پرورش در قفس های پشت سد ها بر اساس پرورش یک گونه و یا گروه گونه ای طراحی شده که شامل قزل الا ، ماهیان خاویاری و انواع کپور ماهیان است. در این پروژه ضمن بررسی وضعبت موجود پرورش ماهی در قفس های داخلی به طبقه بندی مزارع پرورش ماهی در قفس پشت سد ها، تعیین نقاط ضعف وقوت فعالیتهای پرورش ماهی در قفس دریاچه پشت سدهای کشور، سیستم کد گذاری مزارع پرورش آبزیان به منظور ساماندهی مزارع، ساماندهی نظارت بر عملکرد و مدیریت پرورش با توجه به شرایط اکولوژیک ، ضوابط و معیار های مربوطه و آیین‌نامه پیشنهادی برای ساماندهی قفس های مریوطه پرداخته شده است.