چکیده
جمعیت ماهیان خاویاری به دلیل عوامل گوناگونی چون افزایش صید، کاهش تکثیر طبیعی ماهیان به دلیل مسدود شدن مسیرهای مهاجرتی، از بین رفتن محل های طبیعی تخم ریزی، افزایش آلودگی و ورود گونه های غیر بومی، بخصوص در سه دهه اخیر دستخوش کاهش شدید شده است. فاکتورهای زیست محیطی و آلودگی ها از عوامل مهم ایجاد استرس و کاهش عملکرد سیستم ایمنی در ماهیان هستند. یکی از بهترین مکانیسم های شناخته شده که از سلول ها در برابر استرس های گوناگون حفاظت می کند پاسخ به شوک حرارتی است که منجر به القاء سنتز پروتئین های شوک حرارتی یا HSP می شود. تحریک تولیدHSP پیش از قرار گرفتن در معرض عوامل استرس‌‌زای کشنده‌‌ای چون عفونت، استرس حمل‌ونقل، استرس های گرما یا شوری و آلاینده ها باعث افزایش تحمل به عوامل استرسزا می شوند. هدف از این تحقیق بررسی ترکیب تحریک کننده چپرونی Tex-OE®است و اینکه آیا می‌تواند بر بیان HSP70 در بچه تاس ماهیان اثر گذاشته و آنها را برعلیه عوامل استرس زای غیر زیستی چون شوری، سم دیازینون و هیدروکربن نفتی حفاظت کند و اینکه آیا کاندید مناسب برای ماده ضد استرسزا در طی پروسه آبزی پروری است. در این تحقیق از بچه ماهیان اوزون برون (Acipenser stellatus)، و برای بررسی اثرات القایی از ماده نوپال اندورانس که عصاره کاکتوس گلابی خاردار است بر بیان ژن HSP70 استفاده شد. بچه ماهیان قبل از قرار گیری تحت استرس های شوری، سم ارگانوفسفره دیازینون و آلاینده نفتی بنزوآلفاپایرن تحت تاثیر ترکیب القاکننده نوپال اندورانس در غلظت های 100 و 200 میلی گرم بر لیتر به مدت 4 ساعت قرار گرفتند و سپس بررسی بیان ژن HSP70، بررسی پارامترهای ایمنی لیزوزیم، IgM، C3، اندازه گیری میزان کورتیزول، اندازه گیری شاخص های آنتی اکسیدانی آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز، توتال آنتی اکسیدان و توتال پروتئین همچنین اندازه گیری فعالیت آنزیم استیل کولین استراز و سیتوکروم P450 انجام پذیرفت. یافته ها نشان داد فاکتورهای ایمونولوژیک و بیان HSP70 در Acipenser stellatus با پیش تیمار به طور قابل توجهی بهبود یافت. غلظت 100 و 200 میلی‌‌گرم در لیتر از پیش تیمار به طور قابل توجهی محافظت از استرس را در بچه ماهیان در معرض استرس افزایش داد، تجزیه و تحلیل آنتی اکسیدانی Acipenser stellatus نشان داد که استفاده از ترکیب القاکننده باعث رساندن آنزیم های آنتی اکسیدانی مورد مطالعه به سطح مطلوب می شود و سطوح استیل کولین استراز در اثر استرس دیازینون و بنزوآلفاپایرن طور قابل توجهی کاهش یافت. بنابراین، استفاده از یک القاء کننده HSP مانند Tex-OE® می تواند به طور قابل توجهی بقای ماهیان خاویاری ارزشمند را افزایش دهد و استرس های محیطی مانند دیازینون و بنزوآلفاپایرن را به چالش بکشد.