چکیده
گزارش پیش رو با هدف بیان میزان تولید، دستاوردها، نقاط قوت و ضعف صنعت آبزی پروری کشور ایران در سال 1397 ارائه شده است. مطابق برنامه ششم توسعه کشور، درسال 1397، با تولید 489205 تن در بخش آبزی پروری،92% از برنامه پیش بینی شده محقق شدکه از این مقدار بیشترین سهم تولیدات انواع گونه های آبزیان متعلق به انواع کپورماهیان به میزان187399 تن( 86% )و ماهیان سردابی به میزان 173384تن ( 34%) بود. شاغلین دربخش پرورش 65389 نفر ودربخش تکثیر ، 737 نفر بود. در عین حال به منظور تنوع بخشی گونه ای در تولید آبزیان انواع آبزیان آب شور ( شانک و سوف دریایی)، تیلاپیا ، ماهی آزاد خزر ،انواع گیاهان آبزی، ریز جلبک ها و آرتمیا در دستور کار این معاونت قرار گرفت. همچنین در سال 1397 ، حدود 48 هزار تن میگو تولید گردید که 143 درصد برنامه محقق شد. همچنین تعداد 31 مرکز تکثیر میگو به منظور تأمین بچه میگوی مورد نیاز مزارع پرورش میگو در سطح کشور فعال شدند که تمامی مولدین مورد نیاز مراکز تکثیر از داخل کشور تامین و مورد استفاده مراکز تکثیر قرار گرفت که برآیند آن، تولید 3692میلیون قطعهبچه میگو در سطح ملی بود. بعلاوه سطح زیر کشت پیش بینی شده میگو در برنامه ششم، 8375 هکتار بود که از این مقدار 10929 هکتار به زیر کشت رفت و در نتیجه 5/130 درصد تحقق برنامه حاصل شد. ماهیان خاویاری با تولید 2800 تن گوشت و حدود 6 تن خاویار پرورشی ، نسبت به سال1396 در تولید خاویار نزدیک به صددرصد افزایش مشاهده گردید. از سوی دیگر این معاونت با افزایش تولید انواع ماهیان زینتی به میزان 251 میلیون قطعه که رشد 4/104 % را نسبت به سند چشم انداز داشت ، با هدف توسعه مشاغل خانگی ( مشاغل خرد ) و ایجاد شهرک های ماهیان زینتی گامی در راستای تحقق برنامه های اقتصاد مقاومتی به سوی اشتغال پایدار برداشت. پنج استـان مازندران، خوزستان، گیلان، لرستان و چهارمحال و بختیاری با حدود 237 هــزار تن تولید، معادل 8/54 درصد از کل تولید را به خود اختصاص دادند و بترتیب در رتبه های اول تا پنجم تولید آبزی پروری قرار گرفتند. اجرای پروژه بین المللی بهبود ژنتیکی ماهی قزل آلای رنگین کمان (TCP) و پروژه ملی تولید ماهیان تمام ماده ، از دیگر اقدامات راهبردی این معاونت به منظور زمینه سازی کاهش واردات تخم چشم زده این ماهی بود . به منظور حفظ و بازسازی ذخایر ژنتیکی کشور، امنیت غذایی کشور و در راستای بهره برداری پایدار و مسئولانه از منابع آبزیان، حدود 310 میلیون قطعه انواع ماهی و میگو رها سازی شد که از این تعداد 206 میلیون قطعه انواع ماهیان استخوانی در دریای خزر و 8/2 میلیون قطعه انواع ماهیان خاویاری و بیش از 23 میلیون قطعه انواع کپورماهیان و بیش از 19میلیون قطعه انواع ماهیان بومی شامل شیزوتراکس، بنی، گطان، برزم، عنزه، شیربت و 59 میلیون قطعه میگو و 178 هزار قطعه ماهیان دریایی از گونه صبیتی بوده است. برگزاری کارگاه ها و تورهای آموزشی با هدف افزایش بهره وری در استفاده بهینه از منابع آب و خاک با هدف توسعه پایدار آبزی پروری، افزایش تولید در واحد سطح، تغییر الگوی کشت و اصلاح ساختار مزارع کلان و مجتمع های آبزی پروری در کشور از دیگر اقدامات این معاونت در سال 1397 بود.