چکیده
پيامدهاي مختلف تغيير اقليم (آب و هوا) و پديده گرمايش جهاني بر روي بخش هاي مهم زندگي بشري تاثير گذار شده است كه اين موضوع از بعد از انقلاب صنعتي (1880 م) در اروپا رو به افزايش بوده و در حال حاضر، تمام قاره‌ها و جهان با آن مواجه هستند .مهمترين دليل افزايش اين پديده و مشكل جهاني، انتشار گازهاي گلخانه‌اي حاصل از فعاليت هاي انسان (صنعت و تكنولوژي مبتني بر توليد CO2 حاصل از سوخت هاي فسيلي) بوده است. گازهاي گلخانه‌اي هر چند در اندازه هاي طبيعي، وضعيت مشكل سازي ايجاد نمي كنند و حتي شايد به لحاظ حفاظت از شرايط محيطي و اقليمي كره زمين مثبت باشند، ولي در حدي فراتر از آن و افزايش بيش از اندازه آنها مي توانند خطرات جدي را براي كره زمين و ساكنان آن ايجاد نمايند كه در اثر فعاليت هاي انساني و توسعه صنعت به اتمسفر رها مي شوند. اين موضوع از زماني آغاز گرديد كه سوخت هاي فسيلي براي توليد انرژي استفاده شد و جنگلها قطع و سوزانده شدند كه در اثر توليد CO2، گازهاي متان CH4 و اكسيد نيتروژن N2O نيز در اثر فعاليت هاي كشاورزي، تغيير كاربري زمين و ديگر منابع بيشتر مي شوند. اين گازها با جذب اشعه فروسرخ (مادون قرمز)، مسير جريان طبيعي انرژي را با تغيير آب و هوا كنترل مي كنند و در صورت افزايش مقدار آنها و بالا رفتن از حد مجاز، سبب تغيير آب و هوا مي شوند. بر اساس مطالعات و پژوهش های انجام گرفته طي دو دهه اخير و در مقياس ملي، كم و بيش اثرات منفي پديده گرمايش جهاني منتج از تغيير اقليم بر منابع طبيعي، محيط زيست، كشاورزي و منابع آب مشخص شده است. مطمئناً با توجه به وسعت كشور و تنوع اقليمي، تنوع زيستي (گونه اي و زيستگاهي)، منابع آبي آب شيرين و حتي نواحي ساحلي شمال و جنوب كشور، موضوع تغيير آب و هوايي اثرات مختلف و متنوعي را در هر يك از نواحي و مناطق كشور را خواهد داشت. بررسی ها نشان می دهد که دمای جهانی بعد از قرن بیستم ۶/۰ درجه سانتی‌گراد افزایش داشته است و الگوهای آب و هوایی پیش بینی می کنندکه دمای جهان درسال ۲۱۰۰ م . حدود ۴/۶- ۸/۵ درجه سانتی‌گراد (در نواحی و زیستگاههای مختلف قطبی و استوایی) افزایش خواهد یافت. این تغییرآب و هوایی بزرگترین تغییر طی ۱۰۰۰ سال گذشته است. همچنین برای سال ۲۱۰۰ م. پیش بینی شده که سطح دریاها و اقیانوس ها حدود ۸۸/۹ سانتی متر افزایش می یابد و بدیهی است که به دنبال آن سیل و سایر حوادث روی خواهد داد. اصولاً با توجه به وسعت کشور و گستره تنوع اقلیمی، تنوع زیستی (گونه ای و زیستگاهی)، منابع آبی آب شیرین و نواحی ساحلی شمال و جنوب کشور، تغییرات آب و هوایی اثرات مختلف و متنوعی را در هر یک از نواحی و مناطق کشور خواهد داشت. نواحی اقلیمی و جغرافیایی ممکن است بطور عمده تغییر کند و تخریب جنگل ها و مراتع، بیابان ها، منابع آبی و اکوسیستم های بینابینی را به همراه داشته باشد و بسیاری از گونه های جانوری و گیاهی و ذخائر ژنتیکی و منحصربفرد در معرض خطر انقراض و نابودی قرار گیرند. طی دو دهه اخیر شاهد تغییراتی در ذخائر آبزیان و زیستگاههای آبی کشور بوده ایم که در نهایت موجب اختلال در امنیت غذایی، بهداشت و سلامت انسان خواهد شد. از مهمترین این پیامدها می توان به خشکسالی و تخریب منابع آبی کوچک مقیاس و حتی دریاچه ها، آبگیرها و تالاب‌ها، کاهش دبی رودخانه‌ها و جریان آبهای جاری، خشک شدن چشمه ها و قنات ها، تخریب و تغییرات ساختاری در زیستگاهها و اکوسیستم های حساس و آسیب پذیر، کاهش تنوع گونه ای و در بعضی موارد کاهش جمعیت ها و ذخائر آبزیان و همچنین مشکلات اجتماعی – اقتصادی برای بهره برداران و ذینفعان تولیدات شیلاتی (ماهیگیران و آبزی پروران) اشاره کرد.