چکیده
نکروز عصبی ویروسی (VNN/VER= Viral encephalopathy and retinopathy/ Viral nervous necrosis ) یکی از مهم ترین بیماری های ویروسی تهدیدآمیز ماهیان دریایی و پرورشی سراسرجهان و بویژه منطقه مدیترانه است که منجر به بروز بیماری و تلفات گسترده و شدید ماهیان در زمان شیوع بیماری و زیان های اقتصادی فراوان به صنعت آبزی پروری و ماهیگیری می شود. به دلیل خسارات شدید این بیماری به ذخائر ماهیان و تغییرات ژنومی ویروس و نوترتیبی (Reassortment) آن، روش های متنوعی جهت تشخیص و شناسایی ژنوتیپ های مختلف (VNN/VER) بکار می رود. برای نخستین بار در کشور، توسط تیم محققین در سال 1397، با هماهنگی های بعمل آمده با خانم دکترAnna Toffan رئیس آزمایشگاه رفرانس (VNN/VER) سازمان جهانی بهداشت دام (OIE)، آزمون تخصصی بین آزمایشگاهی (IPT= Reassortment) جهت تشخیص مولکولی بیماری (VNN/VER) با استفاده از روش های استاندارد تشخیصی همچون: End-point PCR (سیستم سنجش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز سنتی)، Real-Time PCR (سیستم سنجش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز در زمان واقعی) انجام شد، در انتهای این آزمون، با بهره گیری از توالی یابی ژنوتیپ ها (آنالیز سکانس)، تشخیص نهائی صورت گرفت. برای برگزاری این آزمون تشخیصی، ده نمونه ناشناخته شامل انواع گونه های بتانوداویروس و پاتوژن های ناشناخته دیگر، توسط آزمایشگاه رفرانس OIE در کشور ایتالیا غیرفعال و بی اثر گشته و به ایران ارسال شد. نتایج این مطالعه شامل تشخیص صحیح ویروس مورد نظر در 5 نمونه از موارد ارسالی بود و ژنوتیپ های مختلف ویروس ها، با استفاده از توالی یابی محصولات PCR مورد تائید قرار گرفت.