چکیده
دریای خزر با توجه به موقعیت جغرافیایی، وجود ذخایر زیستی گیاهی و جانوری منحصر بفرد از جمله ماهیان خاویاری از اهمیت خاصی برخوردار است و هر گونه تغییر بر اکوسیستم دریای خزر بر موجودات آن تاثیر گذار خواهد بود. بطور کلی شاخه اسفنج ها دارای 5 گونه شاخص و کیسه تنان دارای 6 گونه و شاخه کرمهای پهن 28 گونه ،شاخه ناقوسیان 1 گونه ،کرمهای گرد و نخی 38 گونه و کرمهای حلقوی 11 گونه وشاخه بند پایان با 76 گونه و سخت پوستان با 124 گونه و نرم تنان با 114 گونه در دریای خزر معرفی شده است که یا بومی دریای خزر می باشند یا به صورت تصادفی و ناخواسته مثل نرمتنMytilaste)) و یا به منظور بومی شدن، به دریای خزر وارد شده اند. باتوجه به اهمیت جایگاه اکولوژیک بی¬مهره های دریای خزر از لحاظ ساختار ژنتیکی هیچ گونه مطالعه ایی در دریای خزر صورت نگرفته است.