چکیده
جهت ارزیابی تأثیر جایگزینی بخشی از پودر ماهی با پودر سویا به تنهایی و یا همراه با مخلوط در اسید آمینه متیونین و لیزین بر شاخصهای رشد، تغذیه ای و فعالیت آنزیمی ماهی صبیتی جوان (وزن 1± 7/16 گرم) آزمایش دو ماهه طراحی و اجرا گردید. در این راستا 7 جیره با پروتئین و انرژی مساوی (50% پروتئین خام و Mg/kg 4/22 انرژی خام) با 100 % پودر ماهی به عنوان منبع پروتئین (FM)، (جیره شاهد) فرموله شدند. مقادیر 45% (SP45)، 60% (SP60) و 75% (SP75) که پودر سویا (SP) جایگزین پودر ماهی گردید. همچنین نسبت مساوی) از دو اسید آمینه لیزین (Lys) و متیونین (Met) به مقادیر جایگزین شده با پودر سویا اضافه گردید (SP45+ ،SP60+ وSP75+ ). نتایج مطالعه حاضر نشان داد با افزایش نسبت پودر سویا در جیره، شاخصهای رشد، شاخصهای تغذیه ای و هضم پروتئین و چربی کاهش معنی داری نشان داد (0.05 P<). ماهیهای تغذیه شده با جیره SP75 بالاترین میزان چربی لاشه و در عین حال کمترین میزان اسیدهای آمینه آرژنین، لیزین، هیستیدین، فنیل آلانین و تورین را داشته اند (0.05 P<). با افزودن Lys و Met به جیره محتوی SPهیچگونه اختلاف معنی داری در شاخصهای رشد مشاهده نشد. در صورتیکه فعالیت آنزیمهای تریپسین، لیپاز و α – آمیلاز در این تیمارها بطور معنی داری بهبود یافت(0.05 P<). ماهیان تغذیه شده با جیره های SP75 و SP75+ کمترین میزان گلبولهای قرمز و هماتوکریت را نشان داده اند (0.05 P<). با توجه به یافته های این مطالعه می توان نتیجه گرفت که تأثیرات عوامل ضد تغذیه ای موجود در پودر سویا ممکن است تأثیر منفی بیشتری بر شاخصهای رشد، تغذیه ای و نیز فعالیت آنزیمهای هضمی نسبت به محدودیت دو اسید آمینه لیزین و متیونین در ماهی صبیتی داشته باشد. همچنین با مبنا قرار دادن دو شاخص FCR و WG و با به کارگیری همبستگی خط شکسته تا 3/27% از پودر ماهی جیرۀ ماهی صبیتی را می توان با پودر سویا جایگزین نمود بدون اینکه اثر منفی بر رشد آن ایجاد کند.